شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا

نور


  نور
داودى تحت شرايط نور شديد رشد و نمو خوبى مى‌کند. در طول تابستان گلخانه‌هاى داودى بايد سايهٔ مختصرى داشته باشند، اما در فصول ديگر مى‌بايستى حداکثر نور را براى اين محصول مهيا کرد. شدت نور مورد احتياج حدود ۳۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ شمع برآورده شده است. ماه‌هاى زمستان که شدت نور کاهش مى‌يابد، رشد و نمو کلى داودى متوقف مى‌شود.
طول مدت روز نيز بر رشد و نمو داودى و گل‌دهى آن تأثير مى‌گذارد. جوانه‌هاى گل در اين محصول در فصولى که روزها کوتاه مى‌شوند (روزهاى پائيز و زمستان) تشکيل مى‌شود و داودى يک گياه روز کوتاه است.
تحقيقات جديد نشان داده است که اثرات مربوط به‌طول مدت روشنائى و يا تاريکى (فتوپريوديسم)-Photoperiodism، در گياهان مربوط به يک مادهٔ آبى رنگ به نام فيتوکروم -Phytochrome، است. اين مادهٔ رنگين در گياه نظير يک آنزيم عمل مى‌کندو تغييرات مربوط به طول مدت روز را پديد مى‌آورد. همچنين اخيراً مشخص شد که نوع نور در اين تغييرات مربوط به فتوپريوديسم بسيار مهم است، مثلاً بخش انتهائى قرمز در طيف نورى با طول موج ۵۸۰۰ تا ۷۲۰۰ A عکس‌العمل روزهاى بلند را باعث مى‌شود. ليکن در صورتى که گياهان در تحت شرايط نورى ماوراء قرمز ۷۲۰۰ تا ۸۰۰۰ A قرار گيرند نتيجه عکس بالا حاصل مى‌شود و گياهان عکس‌العملى از خود نشان مى‌دهند که در روزهاى کوتاه قرار مى‌گيرند.
بنابراين به‌صورت تئوى در صورتى که داودى را تحت شرايط نور ماوراء قرمز رشد و نمو دهيم جوانه‌هاى گل در آنها تشکيل مى‌شود، عملاً اين موضوع در ارتباط با نوع داودى مى‌باشد و فقط واريته‌هاى به‌خصوصى از اين گياه در مقابل نور ماوراءقرمز عکس‌العمل نشان مى‌دهند. و به‌طور کلى اثرات نورهاى مختلف (در طيف نوري) بر روى گياهان امروزه از مسائل تحقيقى است که در ارتباط با هورمون‌هاى طبيعى که در گياهان حاصل مى‌شود و اثرات آنها روى آنزيم‌ها و در نهايت ساخت مواد پروتئينى در سلول‌ها از مهم‌ترين مسائل فيزيولوژيکى است.
نور با شدت کم (نور ضعيف) غالباً اثرات مهمى روى داودى به‌جاى مى‌گذارد. مثلاً گزارش شده است که حتى نورى به‌شدت ۱ تا ۲۰ شمع مى‌تواند باعث شود که داودى عکس‌العملى را که در روزهاى بلند از خود نشان مى‌دهد، بروز دهد. عملاً با نورى به شدت ۱۰ شمع مى‌توان در ماه‌هاى زمستان بر طول روز افزود، به‌نحوى که از تشکيل غنچه‌هاى گل در پايه‌هاى مادرى جلوگيرى کرده، اين گياه را وادار به رشد و نمو رويشى ساخت. براى تهيهٔ چنين نورى به آسانى مى‌توان از لامپ‌هاى الکتريکى به قدرت ۶۰ وات با فاصلهٔ ۱۲۰ سانتى‌متر از همديگر و در ۶۰ سانتى‌مترى بالاى بوته‌هاى داودى استفاده کرد. در مواقع استفاده از چنين سيستم نوري، مى‌بايستى با رشد داودى و بلندتر شدن بوته‌ها، لامپ‌ها در ارتفاع بالاترى قرار گيرند.
در روزهائى که براى رشد و نمو و توليد برگ در محصول داودي، طول روز به‌طور مصنوعى بلند مى‌شوند، مدت تاريکى نبايد از نه‌ويک‌دوم ساعت در شبانه‌روز بيشتر شود. بنابراين در بعضى ازماه‌هاى سال افزودن يک ساعت روشنائى کافى است، حال آنکه در برخى ماه‌ها افزايش ساعات روشنائى گلخانه‌هاى داودى به‌منظور رشد رويشى آنها به ۴ ساعت در شبانه روز خواهد رسيد. اگر تأمين ساعات روشنائى به اواسط شب موکول گردد در بعضى حالات نتايج بهترى عايد مى‌شود. در اواخر پائيز، زمستان و اوايل بهار، روشن کردن گلخانه به‌منظور رشد و نمو رويشى داودى انجام مى‌گيرد.
از طرف ديگر براى توليد گل در فصولى که طول مدت روز طولانى است، نياز به آن است که طول مدت روز کوتاه شود؛ اين عمل با پوشاندن گلدان‌هاى داودى با پارچه‌هاى پنبه‌اى سياه يا پلى‌اتيلن سياه صورت مى‌پذيرد. حداقل دورهٔ تاريکى براى گل‌دهى حدود نه‌و‌يک‌دوم ساعت است، برخى براى حصول اطمينان از تاريکى مورد نياز ۱۲ تا ۱۵ ساعت محصول داودى را تاريک نگاه مى‌دارند. نظر به اينکه پوشانيدن سکوهاى داودى در گلخانه‌ها باعث افزايش درجهٔ حرارت مى‌شود، بهتر است که براى تأمين تاريکي، گياهان در ساعت ۸ بعدازظهر پوشانيده شده، در ساعت ۸ صبح پوشش برداشته شود. اين عمل از آغاز فصل بهار شروع و تا اواخر پائيز ادامه مى‌يابد. درفصولى که طول مدت روز مصنوعاً براى محصول کوتاه مى‌شود، ممکن است تاريکى را به ۶ روز در هفته کاهش داد، ليکن همين کاهش باعث تأخير در گل‌دهى به تعداد روزهاى روشن مى‌شود. زمانى که غنچه‌هاى گل کامل و گل داودى شروع به رشد و نمو کرد و رنگ آن از داخل غنچه‌ها نمايان شد، تاريک کردن مصنوعى محصول پايان مى‌پذيرد.


همچنین مشاهده کنید