از سال ۱۸۰۱ تا سال ۱۸۵۰ میلادی(۶)

۱۸۴۴ م. تلگراف مورس جهان را به تصرف درمى‌آورد

امروزه مردم دنيا مى‌دانند که انتقال اطلاعات بدون رمز کردن امکان‌پذير نيست. ساموئل مورس (Samuel F. E. Morse) فرزند ارشد کشيش پروتستانى بود که يازده فرزند داشت. وى دوران هنرى خود را در انگلستان گذراند. پس از تحقيقات به آمريکا رفت و نقاش رسمى ايالات‌متحده آمريکاى شمالى گرديد. او نقاش ماهر و با استعدادى شد. تصويرهائى از چهره‌هاى معروف مثل واشنگتن، لافايت، مونبرو، و عده زيادى از وکلا، ژنرال‌ها و شخصيت‌هاى مهم ديگر ترسيم کرد. مهم‌ترين کارهاى او تابلو‌هائى است که ادوار مختلف تاريخ آمريکا را نشان مى‌دهد. اما تاريخى که نام مورس را در جهان جاويد ساخت ۳ سال بعد شروع شد. او براى بازگشت سفرى از فرانسه به کشتى سولى (Sully) سوار شد. در اين کشتى با يکى از هم‌وطنان خود آشنا شد. او جوانى بود شيمى‌دان به ‌نام چارلز جاکسون (Charles Jackson) که تحصيلات خود را در پاريس تمام کرده بود و به ‌عنوان يادگار دوران تحصيل يک دستگاه مغناطيسى الکتريکى با خود به آمريکا مى‌برد. مشاهده اين دستگاه باعث شد که مورس در افکار عميقى فرو رود. يک روز به کاپيتان کشتى گفت: اختراع رمز تلگراف مورس در کشتى شما در ۱۳ اکتبر ۱۸۳۲ انجام پذيرفت.

در سال ۱۸۳۷ يعنى همان هنگام که کوک و تيستون در لندن، اشتاينهايل در مونيخ، اختراعات خود را به ثبت مى‌رساندند. مورس در نيويورک استاد نقاشى بود. مورس اوقات ديگر وقت خود را صرف اختراع دستگاه رمز خود مى‌کرد. دستگاه مورس با اختلاف کمى همان بود که در ديگر ممالک دنيا به ‌کار رفت و آن عبارت بود از اهرمى ساده که به دور محورى قادر به حرکت بود و فقط با فشار انگشت دست (حلقه) جريان را مسدود مى‌سازد و جريان برقرار مى‌شود. دستگاه ضبط‌کننده در نتيجه اتصال صفحه فلزى متحرک به‌ وسيله مغناطيس الکتريکى جذب مى‌گردد و اثرى را با مرکب بر روى نوار کاغذى باقى مى‌گذارد. يکى از همکاران مورس به‌ نام آلفرد وايل (Alfred Vail) در فعاليت او شريک شد و ايجاد رمز الفباء مورس تائيد شد که آن عبارت بود از اينکه در نتيجه قطع و وصل کوتاه و بلند بر نوار کاغذ نقطه و خط ايجاد مى‌کرد و شکل حروف و اعداد به اين شکل نمايش داده مى‌شد.

جهان بلافاصله از مزاياى تلگراف مورس آگاه شد و سازندگان دستگاه تلگراف به‌ منظور يافتن اولويت در تهيه آن با يکديگر به منازعه برخاستند حقيقت آن است که تقدم آن بر دستگاه‌هاى کوک و ويتستون و اشتاينهايل چندان روشن نبود و اين موضوع را با نظر خوش نمى‌نگريستند که نقاشى بى‌باکانه خود را وارد حريمى کرده است که خاص متخصصين و دانشمندان باشد.

انگلستان به شخص وتيستون اعتماد کرد. او مرد دانشمند و روشن فکرى بود و به زودى شروع به کارهاى فنى کرد. کوک تيره‌روزى را به کلى از ياد برد. در آلمان به اختراع اشتانيهايل اعتماد کردند. فرانسه همچنان به دستگاه شاپ وفادار ماند. در سال ۱۸۴۳ روش ويتستون مورد قبول بسيارى از کمپانى‌هاى راه‌آهن انگليس قرار گرفت و از آن به منظور مخابرات مربوط به کار خويش استفاده کردند و تلگراف‌هاى مردم را هم مى‌پذيرفت. در باوى‌ير دستگاه اشتانيهايل به ‌طور رسمى به‌ کار مى‌رفت در پروس دستگاه صفحه‌دار زيمنس‌هالسکه کار مى‌کرد. در اطريش دستگاه بن مورد استفاده قرار مى‌گرفت. اما در آمريکا مورس توانست مجلس سنا را ايجاب سازد. مجلس جهت آزمايش اين روش مبلغ سى‌هزار دلار اعتبار براى خطى به طول ۶۴ کيلومتر مابين واشگنتن و بالتيمور را تصويب کرد. تاريخ افتتاح فرا رسيد و در روز ۲۴ ماه مِى ۱۸۴۴ به اتفاق هيئت قضات و ميهمانان در واشنگتن و بالتيمور دستگاه تلگراف به‌ کار افتاد. در اين هنگام دختر جوانى کتاب مقدس را باز کرد و آيه‌اى بدين صورت قرائت کرد. 'آيا خداوند چه چيزى را از کوه درآورد' اين کلمات براى اولين بار با رمز مورس به بالتيمور رسيد و ويل مدير خط تلگراف در بالتيمور همين جمله را بلافاصله با رمز مورس به آنان بازگشت داد. سرعت اين انتقال آثار شک و ترديد را برطرف کرد و تلاش‌ها براى مبارزه با روش مورس بى‌فايده ماند و تمام کشورها دستگاه‌هاى خود را به روش مورس مجهز کردند.

خطوط تلگراف با سرعتى سرسام‌آور مثل تار عنکبوت زمين‌ها را درمى‌نورديد. در سال ۱۸۵۰ طول خطوط از ۲۴۰۰ کيلومتر تجاوز کرد. در سال ۱۸۴۵ خطى ميان آمسترادام و روتردام افتتاح شد. در روسيه در سال ۱۸۵۰ در سوئيس ۱۸۵۲ اسپانيا ۱۸۵۴ فرانسه ۱۸۵۴ بلژيک ۱۸۴۵ هلند ۱۸۵۶ آلمان ۱۸۵۰ به روش مورس مجهز شد. تلگراف در سرزمين‌هاى آمريکاى شمالى از سيم پوشيده شده بود. در سال ۱۸۵۵ خطوط تلگراف ۴۵۰۰۰ کيلومتر مى‌رسيد. تمام اروپا غير از انگلستان و قسمت بزرگى از ساير نواحى جهان به تلگراف مورسى مجهز شدند و دوران پيرى مخترع با ثروت و افتخار سپرى شد در حالى‌که غرق در افتخارات پوشيده از مدال‌ها و نشان‌هائى بود که از طرف آکادمى‌ها و کشورها به او داده مى‌شد. مورس شخصاً در مراسم افتتاح مجسمه خود حضور يافت و بدين‌سان روش او تا سال ۱۹۰۶ به انتقال اطلاعات در امر تلگراف به دنيا خدمت کرد. نام وى تبديل به اسم عام شد و کلمه مورس با نام تلگراف مترادف گرديد و براى آيندگان باقى ماند.