جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

برشنگ Penniserum SPP


   علف پشمکى Bromus
گياهى است با برگ‌هاى باريک و آويزان که داراى ريشه نسبتاً عميقى است و در مقابل خشکى و گرما مقاوم مى‌باشد و به‌همين جهت نيز قادر است در تابستان‌هاى گرم به رشد و نمو خود ادامه دهد. گياهان اين جنس را در اوايل رشد مى‌توان به‌وسيله برگ‌هاى بلند و باريک کرک‌دار آنکه به‌طور محسوسى در جهت عقربه‌هاى ساعت پيچ‌خورده است شناخت و چناچه نشاءهاى جوان اين گياه را به آرامى و با دقت از خاک خارج نمائيم معمولاً دانه به قاعده ساقه چسبيده است. کشت مخلوط آن با يونجه به علت خوش‌خوراکى ويژه‌اى که دارد بسيار مناسب است.
شتران از انواع مختلف اين گياه تغذيه مى‌نمايند.
   خورنال Cenchus SPP
گونه‌اى است چمني، انبوه و کلاف مانند و مخصوص مناطق گرمسيرى و نيمه‌گرمسيرى است که پراکندگى جغرافيائى آن زياد مى‌‌باشد. اين گياه با شرايط آب و هوائى مختلف، تطابق دارد ولى در مقابل سرما حساس مى‌باشد و کيفيت خوش‌خوراکى آن خوب است و به‌‌علت جوانه زدن آسان و رشد سريع در مقابل چراى مفرط مقاوم است.
گونه‌هاى مختلف اين گياه که شتر از آنها تغذيه مى‌کند عبارت هستند از: C.Bifiorus، C.ciliaris، C.Cirearis، C.Setigerus اين گياه در مناطق خيلى گرم ايران از خوزستان تا بلوچستان ديده مى‌شود. در خوزستان و جنوب فارس گونه C.Ciliaris فقط در دامنه‌هاى سنگلاخى و صخره‌اى تا ارتفاعات ۸۰۰ متر ديده مى‌شود. در حالى‌که در بلوچستان به‌طور فراوان به‌صورت توده‌هائى در زمين‌هاى مسطح شنى يافت مى‌گردد. اين گياه مناسب‌ترين گونه جهت احداث مراتع مصنوعى دائمى آبيارى شده و يا بدون آبيارى شده در جنوب ايران به‌ويژه بلوچستان و نواحى گرم خوزستان و فارس که کمتر از ۲۵۰ ميلى‌متر بارندگى دارد مى‌باشد.
   چبر Poa SPP
چبر گياهى است چندين ساله و از تيره گرامينه. اين گياه به علت داشتن پيازهائى در قسمت‌هاى زيرزمينى به‌خوبى مى‌تواند زمستان‌هاى سخت را به‌سر برده و در اوايل بهار به رشد و نمو خود ادامه دهد. چبر داراى گونه‌هاى متعدد است. اين نبات علوفه‌اى به انگليسى موسوم به Blue grass است و به علت غنى بودن مواد غذائى اهميت ويژه‌اى دارد که به‌عنوان علوفه سبز جهت چراگاه مورد استفاده قرار مى‌گيرد. برخى از گونه‌هاى علوفه‌اى چبر داراى خوش‌خوراکى خاص و ارزش تغذيه‌اى مناسبى مى‌باشد. اين گياه در اکثر مناطق کشور پراکنده است. دوگونه از اين گياه به نامهاى P.Bulbosa P.Sinaica که در منطقه مديترانه مى‌رويند مورد استفاده قرار مى‌گيرند.
   علف شور Salasol Rigida
گياهى خشبى است از خانواده کنوپودياسه با قاعده چوبى و قوى و ساقه‌هاى کاملاً راست که در قاعده گسترده مى‌باشد. اين گياه داراى برگ‌هاى باريک، ريز و فشرده‌اى است که مدت زيادى از سال را رشد نموده و در پائيز بارور مى‌گردد. علف شور گياهى است خوشخوراک که هميشه مورد چراى مفرط قرار مى‌گيرد و به علت نرسيدن به مرحله دانه‌دهى ازدياد طبيعى آن به‌سختى امکان‌پذير است.
علف شور به ميزان فراوان در جنوب غربى تهران و همچنين در شمال‌غربى و جنوب ايران و در استان سيستان و بلوچستان و هرمزگان و خراسان به‌چشم مى‌خورد. اين نوع علف شور نيز مانند S.Vermiculata واقع در کويرهاى سوريه و همچنين ساير گونه‌هاى دائمى آن در اراضى شور به عمل نمى‌آيد. اين گياه يکى از بهترين گياهانى است که در مناطق غيرشور ولى کم‌باران مى‌تواند کاشته شود. انواع علف شور خود را با خاک‌هاى فقير و خاک‌هاى جلگه‌اى دست نخورده وفق داده در خاک‌هاى حاصلخيز نواحى نيمه جلگه‌اى نيز رشد مى‌نمايد.
گونه‌هاى ديگرى از اين گياه که مورد تغذيه شتر قرار مى‌گيرد عبارت هستند از: S.Vermiculata S.Spionsa S.Kali S.Foetida
   برشنگ Penniserum SPP
يکى از انواع ارزان است که براى چرا و سيلو مورد استفاده قرار مى‌گيرد. اين نباتات براى رشد و نمو و توليد محصول رضايت‌بخش احتياج به خاک‌هاى غنى و حاصلخيز دارد. در شرايط مناسب علوفه سبز فراوانى توليد مى‌کند و در يک فصل مى‌توان از آن چندين علوفه برداشت نمود. اين گياه داراى اکوتيپ‌هاى زيادى بوده و در مناطق گرمسيرى فارس و خوزستان و هرمزگان به‌طور طبيعى مى‌رويد و در اراضى پرشيب و سنگلاخى براى جلوگيرى از فرسايش خاک کشت مى‌شود. برشنگ علاوه براينکه مورد استفاده بز و ساير دام‌ها مى‌تواند قرار گيرد يکى از روئيدنى‌هاى مورد استفاده شتر مى‌باشد.
   خيو Sporobolus SPP
گياهى است يکساله يا دائمى با سنبله‌هاى منفرد و ساقه‌هاى خشبى و سفت و مغزدار. بذرهاى اين گياهان به علت پوسته سفت و سخت مدت زيادى قدرت زايش خود را حفظ نموده مى‌تواند حتى چندين سال در شرايط طبيعى به‌صورت خفته باقى بماند.
ساقه‌هاى بذر دهنده راست، صاف و خشبى است که طول آنها تا يک متر نيز مى‌رسد چناچه دقت گردد در رأس خوشه اين انواع گل منفردى که به بذر نشسته ديده مى‌شود. علوفه حاصل از اين گياه به‌صورت برگ‌هاى باريک اکثراً از سطح زمين يعنى قاعده گياه خارج شده در زير ساقه گل‌دهنده مجتمع مى‌گردد.
ريشه اين گياه پراکنده مى‌شود و به‌علاوه تا عمق مناسبى در خاک فرو مى‌رود. اين گياهان با اغلب خاک‌ها سازش دارد ولى به‌طور کلى خاک‌هاى شنى براى آنها بهتر است و در خاک‌هاى مرطوب قليائى عملکرد بيشترى دارد. علوفه خشک انواع اين گياه ارزش غذائى چندانى ندارد.
از اين خانواده دوگونه S.Margwatus، S.Brockmanii مورد مصرف شتر قرار مى‌گيرد.
   علف چمنى (چچم) Lolium SPP
اين گياه براى حيوانات داراى کيفيت علوفه‌اى مناسبى است. در صورت چراى مفرط و برداشت مکرر در چراگاه‌ها توليد بذر مى‌کند و چناچه رطوبت و موادغذائى کافى براى رشد در دسترس اين گياه قرار داده شود مى‌توان از آن در يک فصل چندين مرتبه محصول برداشت نمود. چچم را مى‌توان در پائيز و بهار کشت نمود. چناچه منطقه مورد نظر داراى زمستان‌هاى سخت و سرد و خاک زراعت سنگين باشد بايد زمان کشت را به بهار موکول نمود. اين گياه به علت دارا بودن برگ‌هاى ظريف و ساقه‌هاى باريک علوفه خشک و مرغوبى توليد مى‌کند.
   چوج Salavadora Persica
اين درختچه از خانواده سالوادوراسه بوده که در اطراف بندرعباس، ناى‌بند، ميناب و منطقه جاسک و چا‌بهار ديده مى‌شود. درختچه‌اى است هميشه سبز با شاخه‌هاى صاف و براق کمرنگ و آويزان، برگ‌هاى آن، استخوانى بيضى نيزه‌اى به ابعاد ۲/۱ ٭ ۵/۳ سانتى‌متر و دمبرگ آن کوتاه به‌طول ۵ سانتى‌متر گل‌آذين آن خوشه‌اى باز و محورى يا انتهائى راست ميوه آن شفت کوچک سرخ رنگ مى‌باشد.
   گاووس Panicum SPP
انواع گونه‌هاى گاورس که به تعداد فراوانى در جهان پراکنده مى‌باشد ويژه مناطق گرمسير است. اين جنس از انواع ارزان بوده و داراين سنبله‌هائى کم و بيش به‌هم فشرده مى‌باشد. گاورس گياهى است علفى چند ساله که در مناطق سواحل جنوب حد فاصل بين بندرعباس و ميناب در مراتع آن به حد وفور يافت مى‌گردد. در منطقه جاسک و سيريک به طرف سيستان و بلوچستان نيز گزارش گرديده است. گياهى است خوش‌خوراک که مورد تعليف اکثر دام‌هاى قرار مى‌گيرد. شتر نيز از اين گياه به خوبى تغذيه مى‌نمايد. برگ‌هاى آنان پهن و غلاف برگ‌هاى بى‌کرک و برهنه جهت تثبيت شن‌هاى روان به‌کار مى‌رود دوگونه‌اى از اين گياه به نام‌هاى P.Turgidum، P.Maximum جهت تغذيه شتر بيشتر به‌کار مى‌روند.


همچنین مشاهده کنید