ارزیابی

تهوع به مايل قريب‌الوقوع به استفراغ اطلاق مى‌شود و اغلب پيش از آن يا همراه با آن مى‌باشد. استفراغ به تخليه محتويات معده با فشار از راه دهان گفته مى‌شود. اوغ زدن (retching) به فعاليت تنفس ريتميک پرزحمت که قبل از استفراغ ايجاد مى‌شود گفته مى‌شود. رگورژيتاسيون به خروج آرام محتويات معده بدون تهوع و انقباض عضلانى ديافراگم در شکم گفته مى‌شود. نشخوار کردن (rumination) به رگورژيتاسيون، جويدن مجدد، و بلع مجدد غذا از معده گفته مى‌شود.

پاتوفيزيولوژى

در هنگام شل شدن فوندوس معده و اسفنکتر گاستروازوفاژيال و به‌دنبال افزايش سريع در فشار داخل شکم به‌دنبال انقباض عضلات شکمى و ديافراگم محتويات معده با فشار به داخل مرى رانده مى‌شوند. افزايش فشار اينتراتوراسيک موجب حرکت بيشتر اين مواد به دهان مى‌شود. رفلکس بلند شدن کام نرم و بسته شدن گلوت از نازوفارنکس و تراشه محافظت مى‌کند و عمل استفراغ را تکميل مى‌کند. استفراغ به‌وسيلهٔ دو ناحيه در ساقه مغز کنترل مى‌شود، مرکز استفراغ، و ناحيه آغازگر کمورسپتور. با فعال کردن ناحيه آغازگر کمورسپتور ايمپالس‌هائى به مرکز استفراغ ارسال مى‌شود که عمل فيزيکى استفراغ را کنترل مى‌کند.

اتيولوژى

تهوع و استفراغ از تظاهرات تعداد زيادى از اختلالات مى‌باشند. (جدول علل تهوع و استفراغ)

علل تهوع و استفراغ

اينتراپريتونئال

اکستراپريتونئال

داروها / اختلالات متابوليک

اختلالات انسدادى

بيمارى قبلى ريوى

داروها

انسداد پيلور

کارديوميوپاتى

کموتراپى سرطان

انسداد روده کوچک

انفارکسيون ميوکارد

آنتى‌بيوتيک‌ها

انسداد کولون

بيمارى لابيرنتين

داروهاى ضدٌ آريتمى قلبى

سندرم شريان مزانتريک فوقانى

بيمارى حرکت

ديگوکسين

عفونت‌هاى روده‌اى

لابيرنتيت

داروهاى هيپوگليسميک خوراکى

ويرال

بدخيمى

داروهاى ضدٌ باردارى خوراکى

باکتريال

اختلالا اينتراسربرال

بيمارى‌هاى آندوکرين / متابوليک

بيمارى‌هاى التهابى

بدخيمى

حاملگى

کله‌سيستيت

خونريزى

اورمى

پانکراتيت

آبسه

کتواسيدوز

آپانديسيت

هيدروسفالى

بيمارى تيروئيد و پاراتيروئيد

هپاتيت

بيمارى‌هاى روانى

نارسائى آدرنال

فونکسيون حرکتى معيوب

بى‌اشتهائى و بوليميانرووزا

سموم

گاستروپارزى

دپرسيون

نارسائى کبد

انسداد کاذب روده

استفراغ سايکوژنيک

اتانول

ديس‌پپسى فونکسيونل

استفراغ پس از عمل جراحى

رفلاکسى گاستروازوفاژيال

سندرم استفراغ دوره‌اى

کوليک صفراوى

پرتوتابى به شکم

عوارض

پارگى مرى (سندرم بورهاو)، هماتمز در اثر پارگى موکوزا (سندرم مالورى - ويس)، دهيدراسيون، سوءِ تغذيه، پوسيدگى دندان آلکالوز متابوليک، هيپوکالمي، و پنومونى آسپيراسيون.

درمان

درمان بايد در راستاى تصحيح يک علت خاص انجام شود. ت.ثير داروهاى ضد استفراغ به ايتولوژى سمپتوم‌ها، ميزان پاسخ بيمار، و عوارض جانبى بستگى دارد. داروهاى آنتى‌هيستامين مانند ديمن‌هيدرينات و پرومتازين هيدروکلرايد در تهوع به دليل ديسفونکسيون گوش داخلى مؤثر هستند. داروهاى آنتى‌کولينرژيک همچون اسکوپولامين براى تهوع همراه با بيمارى حرکت مؤثر هستند. هالوپريدول و مشتقات فنوتيازين همچون پروکلرپرازين اغلب در کنترل تهوع و استفراغ خفيف مؤثر هستند، ولى آرام‌بخشي، هيپوتانسيون، و سمپتوم‌هاى پارکينسونى عوارض جانبى شايع آنها هستند. آنتاگونيست‌هاى انتخابى دوپامين مانند متوکلوپراميد نسبت به فنوتيازين‌ها در درمان تهوع و استفراغ شديد ارجحيت دارند و به‌خصوص در درمان گاستروپارزى مفيد مى‌باشند. متوکلوپراميد وريدى جهت پروفيلاکسى عليه تهوع اگر قبل از شيمى‌درمانى مصرف شود مؤثر مى‌باشد. سيزاپرايد، داروى ارجح براى گاستروپارزي، اثرات ضدٌ استفراغ خود را به‌صورت محيطى اعمال مى‌کند ولى عارى از اثرات CNS متوکلوپراميد مى‌باشد. اوندان‌سترون، يک بلوک‌کننده گيرنده سروتونين، و گلوکوکورتيکوئيدها براى درمان تهوع و استفراغ همراه با شيمى‌درمانى سرطان به‌کار مى‌روند. اريترومايسين در بعضى از بيماران مبتلا به گاستروپارزى مؤثر مى‌باشد.

ارزيابى

تاريخچه، شامل يک تاريخچه دقيق داروئي، و درمان و ويژگى استفراغ مهم است. براى مثال، اگر استفراغ بيشتر در صبح اتفاق بيفتد حاملگي، اورمي، و گاستريت الکليک را بايد در نظر داشت، اگر استفراغ آلوده به مدفوع باشد بيان‌کننده انسداد ديستال روده يا فيستول گاستروکوليک مى‌باشد، استفراغ جهنده بيانگر افزايش فشار اينتراکرانيال است، استفراغ در طى يا بلافاصله پس از صرف غذا به علل سايکوژنيک يا بيمارى اولسر پپتيک مربوط است. علائم همراه نيز مى‌توانند مفيد باشند: ورتيگو و تينيتوس در بيمارى منير، تسکين شکم درد همراه با استفراغ در اولسر پپتيک، و سيرى زودرس در گاستروپارزي. راديوگرافى ساده ممکن است به تشخيص رهنمون شود مانند انسداد روده. عکس‌هاى سريال گاسترواينتستينال فوقانى ميزان موتيليته مجراى گاسترواينتستينال پروگزيمال را همانند مخاطات برآورد مى‌کند. بررسى‌هاى ديگر نيز ممکن است انديکاسيون داشته باشند مانند اسکن‌هاى تخليه معده (گاستروپارزى ديابي)، و CT - اسکن مغز.