جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

۱۹۸۴ م. ماهواره مشاهداتی لندست ۵


  ۱۹۸۴ م. ماهواره مشاهداتى لندست ۵
ماهواره مشاهداتى لندست ۵ (Landsat-5) داراى دو سيستم سنجنده (MSS) اسکن‌کننده چندطيفى و سنجنده (Thematic Mapper TM) نقشه‌بردارى موضوعى است. هر دو سنجنده اسکن‌کننده‌هاى (نورى - مکانيکي) هستند. اين ماهواره در ۷۰۵ کيلومترى در سال ۱۹۸۴ توسط ايالات‌متحده آمريکا به فضا پرتاب شد. لندست ۵ در پائيز ۱۹۹۳ پس از پرتاب سقوط کرد.
  ۱۹۸۵ م. چاپ و نشر با چاپ‌خانه‌اى به وسعت يک ميز تحرير
با افزايش تقاضا براى کتاب و افزايش عناوين نشريات عمومى و علمي، تنها راهى که براى رساندن کتاب و نشريات به بازار تشنه مواد خواندنى وجود داشت پيدايش تخصص و تقسيم کار بود و در نتيجه دنياى طبع و نشر شکل تازه‌اى پيدا کرد، که تا به امروز باقى مانده است.
در سال ۱۹۸۵ پُل بِرى عبارت چاپ و نشر روميزى (Disktop Publishing) را ابداع کرد. چاپ و نشر روميزى چه سازوکارى است. در اساس چيزى نيست جزء کاربرد رايانه‌هاى شخصى در تمامى اعمالى که در جريان چاپ و نشر صورت مى‌گيرد. دستگاه‌هاى اساسى يا سخت‌افزار مورد نياز عبارت هستند از يک رايانه با صفحه نمايش تصوير (مانيتور) صفحه کليد (کى‌برد) موش (ماوس) با پويشگر (اسکنر) و يک چاپگر ليزري. برنامه‌ها يا (نرم‌افزار) مورد نياز براى به‌کار انداختن دستگاه‌ها، عبارت هستند از يک زبان توصيف صفحه که قادر است تصوير روى صفحه را تبديل به يک سلسله دستورالعمل‌هاى رقمى کند که براى چاپگر قابل درک و اجراء باشد و يک برنامه حروف‌چينى صفحه‌آرائى که تمام سيستم را بگرداند.
پنج مرحلهٔ فن کليدى که اين جهش را ممکن ساخته‌اند عبارت هستند از:
- پيدايش نسل جديدى از رايانه‌هاى شخصى
- پيدايش زبان‌هاى (توصيف صفحه) براى پيشراندن دستگاه‌هاى حروف‌چينى نورى و چاپگرهاى ليزرى.
- پيدايش چاپگرهاى ليزر کوچک و نسبتاً ارزان قيمت با نسبت قابل انتشار ۳۰۰ نقطه در اينچ يا ۱۲۰ نقطه در سانتى‌متر.
- پيدايش زبان‌هاى حروف‌چينى صفحه‌آرائى که قادر هستند تمام سيستم روى ميزى را بگردانند.
- پيدايش يويشگرهائى که مى‌توانند مورد تصويرى چون عکس و طرح و متون ماشين شده يا چاپ شده را بخوانند و اطلاعات به‌دست آمده را به رايانه بدهند تا در صورت لزوم تعديل شود و با مدرکى که در دست توليد است ادغام گردد.
امروزه مى‌توان يک سيستم کامل و چاپ و نشر روميزى را به مبلغى متعارف خريدارى کرد. اين پديده موجب انقلابى با ابعاد گسترده جهانى در نشر شده است.
  ۱۹۸۶ م. ايستگاه فضائى مير
۲۰ فوريه سال ۱۹۸۶ ايستگاه فضائى مير (MIR) به معناى صلح توسط دانشمندان فن‌آورى فضائى روسيه به فضا فرستاده شد. اين ايستگاه فضائى مجهز به آزمايشگاه و اتاق‌هاى کار و زندگى بود. نخست اسکلت پايگاه در فضا قرار گرفت و سپس تجهيزات ديگر آن توسط راکت‌هاى مختلف به اسکلت ايستگاه متصل شدند، نهايتاً يک آزمايشگاه فضائى در فضا مستقر شد. سومين بخش ايستگاه فضائى شامل تجهيزات تعميرگاهى (به تعداد ۶ کارگاه) که از لحاظ طول عمر تجهيزات داراى امکانات تحقيقاتى پيشرفته و قدرت دست‌يابى به اطلاعات زيادى بود به آن افزوده شد. بدنه اصلى ۲۱ تُن وزن و ۱۳/۱۳ متر طول و ۲/۴ متر عرض داشت. در ماه مارچ ۱۹۸۷ اولين سفينه که اتاق کار و زندگى براى دانشمندان فضائى بود به‌نام کوانت ۱ (Kvant -1) به ايستگاه متصل شد و براى کار تحقيقات در علوم فيزيک نجومى آماده شد، اين واحد دارى ۲۰ تُن وزن بود.
کوانت ۲ (Kvant -2) در فوريه سال ۱۹۹۰ به ايستگاه مير متصل شد از طريق آن يک دوش و يک ظرف‌شوئى و يک اتاق تنظيم فشار، که فضانوردان خارج از محيط کارگاه بتوانند تنفس کنند به ايستگاه فضائى مير اضافه شد. کوانت ۳ (Kvant -3) در مارچ ۱۹۹۰ به فضا پرتاب شد و آن يک سفينه تعميرگاهى بود که توسط شاتل فضائى بوران (Buran Space Shuttel) به ايستگاه مير متصل شد تا اين تجهيزات پيشرفته، مير را به يک کارخانه فضائى تبديل کند. در اين ايستگاه آزمايشگاهى، محصولاتى آزمايش و تهيه مى‌شود که در شرايط خشکى زمين نمى‌توان به آن دست يافت. در اين آزمايشگاه شيشه‌هائى که فاقد حباب هوا بود براى تهيه لنز (ذره‌بين) ساخته شد. در ۱۳ مارچ ۱۹۸۶ دو فضانورد به‌نام‌هاى لئونيد کينرين (Leonid Kinerin) و ولادمير سولوريف (Vladmir Soloryev) توسط سايوز وارد آزمايشگاه مير شدند و به‌عنوان نخستين اقامت‌کنندگان در آنجا ساکن شدند. آنها در طول ۵۳ روز اقامت خود در مير، تجهيزات پيشرفته را آماده کار کردند. فضانوردان ديگرى بعدها به مير رفتند. اما در سال ۱۹۸۶ فضانورد يورى رومانينکو (Yury Romanenko) يک رکورد جديد اقامت در فضا که به مدت ۲۳۷ روز بود به جا گذاشت.
در ايستگاه فضائى مير يک دوربين عکسبردارى ۱۴۰ KT بود که داراى اين مشخصات مى‌باشد. فاصله کانونى ۱۴۰ کيلومتر، اندازه کادر ۱۸×۱۸ سانتى‌متر، عرض نوار مورد عسکبردارى از ارتفاع ۳۰۰ کيلومترى ۳۸۰ کيلومتر و قدرت تفکيک ۵۰ متر روى زمين. دوربين ديگرى به‌نام MKF6M است که داراى طيف‌هاى مختلف با شش کانال است.
اين دوربين مولتى زون (Multi Zone) به روش طيفى (Spectrul) عکسبردارى مى‌کند. دامنه طيف الکترومغناطيس آن از ۴۶۰ تا ۸۴۰ نانومتر است. فاصله کانونى عدسى آن ۱۲۵ ميلى‌متر بوده و قدرت تفکيک ۲۰ متر بر روى زمين دارد. دوربين ديگر هم به‌نام KEA1000 که مشخصات آن توسط آقاى 'گومنين' در کنفرانس فن‌آورى سنجش از دور، در روسيه که در سازمان نقشه‌بردارى ايران سخن مى‌راند، داده شد. دوربين ديگرى در اين ايستگاه قرار دارد که وضعيت ستارگان را به اندازه ۵۰/۱ عکسبردارى مى‌نمايد. از دوربين KT200 براى تأمين زاويه حرکت ايستگاه مير استفاده مى‌شود.
بعد از پانزده سال ايستگاه فضائى مير در ۶ مارس سال ۲۰۰۱ به‌سوى زمين بازگشت و در تاريخ ۲۲ مارس ۲۰۰۱ به قعر آب‌هاى اقيانوس آرام فرو رفت. وزن آن حدود ۱۴۳ تُن بود و هزينه‌اى معادل ۴ ميليارد و ۲۰۰ ميليون دلار صرف آن شده بود. در مدت پانزده سال ۱۰۴ نفر فضانورد که ۴۲ نفر آنها از کشورهاى ديگر بودند به مير سفر و در آن اقامت نمودند. در طول ۴۶ سفر تحقيقاتى به مير ۲۳۰۰۰ تجربه علمى - تحقيقاتى انجام و ثبت شد.
از ديگر نکات قابل‌توجه آن مى‌توان به سه مورد زير اشاره نمود:
- فضانورد والرى پولياکف (Valery Polyakov) گزارش مأموريت طولانى ۴۳۸ روزه ارائه کرد.
- فضانورد سرگئى آوديف (Sergei Avdeyev) بلندمدت‌ترين دوران مأموريت در فضا را گذراند و در مجموع سه مأموريت خود ۷۴۷ روز در ايستگاه فضائى مير بسر برد.
- فضانورد آناتولى سولويف (Anatoly Solovyov) حدود ۷۷ ساعت فضاگردى کرد، و ۱۶ مرتبه در فضا گردش نمود.


همچنین مشاهده کنید