هدف شورا

هدف اصلى شوراها، به‌ويژه شوراهائى که جنبهٔ اجتماعى دارند، رعايت حقوق حقهٔ مردم و تصميم‌گيرى در اجراء برنامه از طريق مردم در جهت منافع آنها است به ترتيبى که توسعه و پيشرفت منظم فرهنگي، سياسي، اجتماعى و اقتصادى را طبق خواست‌ها و نيازهاى مردم تضمين کند. از همين ديدگاه است که شوراها بايد براى مردم کار کنند تا رسالت و حقانيت خود را عمل کرده به اثبات رسانند. در اينجا کلمهٔ 'رعايت' معناى اجرائى ندارد بلکه 'ملحوظ داشتن' عملى کرده است که خط فکري، نوع سياست اجرائى و در حقيقت شيوهٔ تبادل افکار، بينش‌ها و عقايد را فراهم مى‌آورد.

هدف اساسى از هر نوع گردهمائى نهايتاً نوعى تصميم‌گيرى است اما اينکه براى دستيابى به چه نتايجى تصميم‌گيرى مى‌شود هدف اصلى فعاليت‌هاى شورا خواهد بود. اگر از ديدگاه علتى که شورا بر اساس آن تشکيل شده نگريسته شود هدف شورا در قالب منظورى که از آن انتظار مى‌رود خلاصه مى‌شود. اين منظور گاهى به‌عنوان برنامهٔ شورا مطرح مى‌شود اما اگر نهايت امر و نتيجه‌اى که شورا براى حصول به آن تشکيل شده است در نظر گرفته شود هدف شورا رسيدن به مرحله‌اى است که به‌عنوان نقطهٔ پايانى برنامه مورد توافق قرار مى‌گيرد که همين موضوع نوع شوراها را نيز مشخص مى‌کند. بنابر اين هدف شورا را لااقل بايد از دو ديدگاه مورد بررسى قرار داد؛ يکى بينش کلى اعضاء (که به آن 'منظور شورا' گفته مى‌شود) و ديگرى آخرين مرحله‌اى که فعاليت‌ها بر اساس بينش اعمال شده به نتيجه مى‌رسد (که به آن 'مقصود شورا' گفته مى‌شود).

هدف شورا عيناً مانند ماهيتى که اين فرآيند دارد قابل گسترش و بحث‌انگيز است اما آنچه اين بحث را کوتاه مى‌کند ديدگاهى است که از آن شورا نگريسته مى‌شود. از ديدگاه ترويج مى‌توان دريافت که:

۱. هدف شورا عبارت است از رعايت حقوق مردم در تصميم‌گيرى‌ها و اجراى تصميمات از طريق مشارکت فعال خود مردم در برنامه‌ها و روند کلى کار.

۲. نتايج حاصل از کار شورا عبارت است از حل مشکلات مردم، طرح برنامه‌هاى ارشادي، تصميم‌گيرى راجع به نحوهٔ اجراء برنامه و مشورت‌هاى هدايت‌کننده که به فرآيندى عيني، ملموس و محسوس منجر گردد. به همين لحاظ است که شوراها متشکل از صاحب‌نظران مى‌گردد و کار را افرادى آشنا و آگاه به مسائل فنى و حرفه‌اى در ترويج، تجزيه و تحليل کرده مورد تفسير قرار مى‌دهند.

لازم به توجه است که هدف شورا را نمى‌توان پيش از تشکيل شورا تدوين کرد؛ برخى اوقات شوراها مى‌توانند خود هدف‌ساز باشند و پيرامون تعيين هدف يا اهداف برنامه به مباحثه و گفت و شنود بپردازند و حتى پس از اين مرحله خود مجرى تصميمات مأخوذه در قالب اهداف شورا باشد.

تعيين هدف مى‌تواند دليل گردهمائى اعضاء باشد ليکن آنچه آنها را تشويق مى‌کند که به‌عنوان يک نتيجهٔ نهائى به آن دست يابند غالباً توافقى است دسته‌جمعى در مورد کارآئى تصميم اتخاذ شده پيرامون پديدهٔ مورد نظر. در يک محدودهٔ منظم لازم است فعاليت‌هاى شورا چنان انجام شود که اولاً دليل گردهمائى را مشخصاً روشن کند و ثانياً از جهت تطبيق روش با هدف شورا (بينش‌ەا و باورهاى فردى و گروهي) خط مشى‌ها هدايت‌کننده باشد تا بر تعداد افراد موافق تصميم‌هاى اتخاذ شده افزوده گردد و نيز دلايل محکمترى براى دفاع از آنها به‌دست آيد.