جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

سفال‌گری فلزکاری حکاکی و حجاری


از دوره متقدم تيمورى هيچ نوع مرکز توليد سفالينه شناخته نشده است، اما اطمينان حاصل شده که پايتخت‌هاى تيمورى يعنى مشهد و هرات در خراسان، بخارا و سمرقند در آسياى مرکزى داراى کارگاه‌هاى بزرگى بوده‌اند که غير از کاشى‌هاى زيبا براى تزئين ساختمان‌ها، سفالينه‌ هم توليد مى‌شده است.
در دوران تيمور و پس از آن معرق کاشى زيباترين شاهکارهاى خود را آفريد، که مسجد گوهرشاد مشهد نمونهٔ کامل و با ارزش آن است.
از دوران تيمورى آثار چندان بااهميتى در زمينهٔ فلزکارى برجا نمانده است. در اين دوران قالب‌هاى قبل از تيموريان بار ديگر توليد شد ولى خشن‌تر و ناپخته‌تر شد. از اشياء باقيمانده که نمايانگر ذوق و سليقه دوره نخستين تيمورى است اشياء سنگينى باقى مانده با شکل ساده و منسجم و در اندازهٔ بزرگ. نوع ديگر نيز کار مى‌شده که در تزئين درها و اثاثيه خانه بکار مى‌رفته و به‌شکل الواح تزئينى مشبک‌کارى شده است. از طريق نگاره‌ها مى‌توان دريافت که در اين دوره جواهرکارى روى سنگ انجام مى‌شده است و در وسايل منزل از سنگ استفاده مى‌شده؛ از اين دوران سلاح‌هاى زيادى بدست آمده که با مهارت و استادى ساخته شده‌اند.
حکاکى آثار بزرگ در دورهٔ تيمورى ادامه يافت و محراب‌ها، درها و تابوت‌هاى يادواره‌اى از اين دوران بيادگار مانده است. اين آثار نقوش ترئينى دارند و کنده‌کارى‌هاى بسيار عميق با جزئيات دقيق روى آنها کار شده؛ از نمونه‌هاى اين نوع آثار در مدرسهٔ الغ‌بيک در سمرقند است که به سال ۸۲۰ کار شده است.


همچنین مشاهده کنید