هنجارها و نوع مجازات

هنجارهاى اخلاقى

شامل هنجارهائى مى‌شود که پيروى از آنها به‌خاطر شرم، ترس و يا فرار از جريمه و زندان نيست؛ بلکه معلول نيروى درونى (وجدان اخلاقي) است که مردم را به تبعيت از آنها وا مى‌دارد.

هنجارهاى مردمى

هنجارهائى است که نقض آنها مجازات بيرونى در پى ندارد؛ بلکه انسان به‌خاطر شرم، ترس، شماتت، مورد مسخره ديگران واقع شدن، بدنامى و ... از آنها پيروى مى‌کند. به‌عنوان مثال مى‌توان ازدواج در ماه محرم و از مهمان پذيرائى نکردن را در فرهنگ ما در اين باره ذکر کرد. در هيچ يک از اين موارد، فرد مورد تعقيب قرار نمى‌گيرد؛ اما ممکن است با واکنش ديگران مواجه شود که از مجازات عينى هم شديدتر است.

هنجارهاى انتظامى

هنجارهاى انتظامى به هنجارهائى اطلاق مى‌شود که دستگاه حاکمه در يک جامعه مسئول و متعهد به اجراء آن است و نقض آنها موجب مجازات بيرونى و عينى مانند اعدام، زندان، تبعيد، جريمه و نظاير آن مى‌شود. تمام قوانين مدني، اجرائى و حقوقى از اين دسته هستند.