هنجارهای دینی

هنجارهاى رسمى

هنجارهاى رسمى مشتمل بر قوانين تشکيلاتي، ادارى و مالى کشور و واحدها و مؤسسه‌هاى تابعه است، مانند:

- قانون اساسى

- قانون مدنى

- قوانين حقوقى و جزائى

هنجارهاى رسمى به‌وسيله نمايندگان مجلس وضع مى‌شود و بخش اعظم کارهاى اجتماعى و فرهنگى و اقتصادى و ادارى و سازمانى براساس آن انجام مى‌گيرد و سازمان‌هاى قضائى و نيروهاى انتظامى براى نظارت بر اجراء آنها به‌وجود آمده‌اند.

هنجارهاى سنتى (غير رسمى)

هنجارهائى است که به‌وسيلهٔ فرد يا افرادى وضع نشده، بلکه خودبه‌خود و به‌صورت تدريجى از اتفاقات روزمرهٔ زندگى سرچشمه گرفته و خاستگاهى جزء کل جامعه ندارد. اين هنجارها جزئى از فرهنگ عامه (فولکلور) است که آنها را با عنوان سنت‌ها، رسم‌ها و آداب و رسوم مى‌شناسيم. آداب و رسوم هنجارهائى است که مشخص مى‌کند افراد در فعاليت‌هاى روزانه خود به چه شيوه‌هاى مورد قبولى بايد رفتار کنند.

(Folklore) علمى که به مجموعه شناسائى‌ها، اصطلاحات، ترانه‌ها، افسانه‌ها، حکايت‌ها، خرافات و باورهاى سنتى جامعه مى‌پردازد، فولکور گويند.

هنجارهاى دينى

هنجارهاى دينى معلول آموزش دينى هر جامعهٔ مفروض است. براى مثال، فقه و شرع مقدس اسلام که از تعاليم دينى اسلام سرچشمه گرفته است، در طول قرن‌ها به‌وسيلهٔ مجتهدان و انديشمندان دينى تنظيم و تدوين شده و تنها مرجع داورى در کارها و مهم‌ترين هنجارها در ايران است.

آسيب‌شناسى را بايد با توجه به هنجارهاى دينى مطالعه کرد:

زيرا با پژوهش‌هائى که به‌عمل آمده است، بين نوع آسيب‌هائى اجتماعى و باورهاى دينى رابطهٔ نزديک وجود دارد. مثلاً معلوم شده است که نرخ خودکشى در کشورهاى اسلامى بسيار کمتر از ديگر کشورها است زيرا خودکشى در اين دين تحريم شده است.

دورکيم در بررسى خود از خودکشى مى‌نويسد: مذهب کاتوليک در راهنمائى و کنترل رفتار شخصى معتقدان خود از شعب مذاهب ديگر مانند مذهب پروتستان جدى و سخت‌گيرتر است. در اين مذهب، افراد به اعمال خود اعتراف مى‌کنند و اغلب جزئيات رفتار بين افراد نيز مهم و قابل توجه است. برعکس، در مذهب پروتستان آزادى بيشتر است و اين آزادى موجبات پيشرفت فردى را سبب مى‌شود، اما چون اين مذهب، رفتار شخص افراد را کمتر کنترل مى‌کند و به مناسبت آزادى‌هائى که افراد دارند مجبور به شرکت در مراسم مذهبى نمى‌گردند. نتيجه اين رفتار، دورى آنها از اجتماعات شده و منجر به انزواجوئى مى‌گردد و احتمال خودکشى را در بين آنان بيشتر مى‌گرداند.