آسپرژیلوز

کانديديازيسCandidiasis

اين بيمار ناشى از يک عفونت قارچى است که ممکن است توسط کانديديا آلبيکنس C.albicans، کانديديا مونيلى فرميس (C.moniliformis) و ديگر مخمرها ايجاد شود. اين بيمارى با مشاهده يک لايه کاذب زردرنگ برروى غشاء مخاطى دهان مشخص مى‌شود. ذرات قارچى به هر دو معده پرنده سرايت کرده و سبب تخمير محتويات آنها مى‌شود. از علائم ظاهرى مى‌توان به تأخير در رشد و حالت بى‌حالى و خمودگى عمومى و در مرحله بعدى دفرمه شدن نوک و ظهور نقاط نکروزه در بخش بالائى آن اشاره نمود. پرندگان به سختى قادر به نوک زدن و بلع غذا بوده و جوجه‌هاى جوان، دهيدراته و نحيف شده و سپس تلف مى‌گردند. در شترمرغ‌هاى مادر، بيمارى سبب کاهش جذب و ويتامين‌هائى B شده که منجر به مرگ جنين قبل از خروج از تخم مى‌گردد.

استفاده مداوم از آنتى‌بيوتيک‌ها در آب آشاميدنى و عدم رعايت بهداشت آبخورى و دانخورى (غذاى مانده و تميزکردن ظروف آب و غذا به‌طور ناقص) به بروز بيمارى کمک مى‌کند.

جهت درمان مبتلايان بايد جراحات روى منقار برداشته شده و از نيستاتين به ميزان ۱۰۰۰۰۰ واحد بين‌المللى بازار هر ۳۰۰ گرم وزن زنده در چند نوبت از روز و به طريقه آشاميدنى استفاده نمود. تزريق ۵ تا ۲۰ ميلى‌گرم در کيلوگرم از داروى کتوکونازول و نيز تجويزز سولفات مس به ميزان ۵/۰ گرم در هر ليتر در آب موفق بوده است. در مواد پيشرفته بيماري، تغذيه اجبارى معمولاً اجتناب‌ناپذير خواهد بود.

آسپرژيلوز

غذاى خاک‌آلود يا کپک‌زده (مثل غذائى‌که در جايگاه جوجه‌هاى انبار مى‌شود) و نيز رطوبت بالا و تهويه ضعيف به علت افزايش ميزان آمونياک به بروز اسپرژيلور کمک مى‌کند.

آسپرژيلوس فلاووس (Aspergillosis) و آسپريلوس فوميگاتوس (A.flavous) به همراه آسپرژيلوس نيجر(A.niger) به‌عنوان عامل اين بيمارى از جوجه شترمرغ‌هاى مبتلا جدا شده است. عفونت از طريق تنفس اسپورهاى قارچ موجود در هواى محيط منتقل مى‌شود. در صورت انتقال تخم‌مرغ آلوده به دستگاه جوجه‌کشى امکان انتشار شديد اسپورها و در نتيجه آلوده شدن جوجه‌هاى ديگر وجود دارد.

جوجه‌هاى جوانى که فرصت کافى جهت کسب ايمنى طبيعى برعليه قارچ‌هاى ساپروفيت را پيدا نکرده‌اند طبيعتاً بيشترين درگيرى را دارند که در اين زمينه عمده خسارات مربوط به جوجه‌هاى زير يکماه مى‌باشد. پرندگان جوان تا حدودى قادر به تحمل عامل بيمارى‌زاى موجود در مواد غذائى انبار شده هستند. تنها مقادير بسيار زياد قارچ سبب بى‌اشتهائي، تنفس و سرفه طاقت‌فرسا و علائم شبيه پنومونى مى‌گردد.

علائم کالبدگشائى از ندول‌هاى سفيد، کرم يا متمايل به سبز به قطر ۵/۰ تا ۲ سانتى‌متر تا پلاک‌هاى قارچى زردرنگ به اندازه کف دست روى ناي، ريه‌ها، کيسه‌هاى هوائى و نيز در بيني، منقار و سينوس‌ها متغير مى‌باشد.

جوجه‌ها معمولاً با سر افتاده راه رفته و اغلب علائم نرمى استخوان و يبوست شديد را نشان مى‌دهند. چنين جوجه‌هائى داراى گرانولوم‌ها و آبسه‌هاى زرد و سبز پراکنده در سرتاسر بافت ريه خود هستند.

اقدامات پيشگيرانه و رعايت دقيق بهداشت در محيط جوجه‌کشى ساده‌ترين و بهترين راه جلوگيرى از بروز خسارات شديد است. ضدعفونى جوجه‌کشى با استفاده از ترکيب ۳۵ ميلى‌ليتر فرمالين ۴۰% و ۵/۱۷ گرم پرمنگنات پتاسيم و ۲۳ ميلى‌ليتر آب براى هر مترمکعب و يا کاربرد انيلکونازول Enilconazole (کلينافارم) سبب از بين رفتن قارچ‌ها و هاگ‌هاى آنها مى‌شود. درمان پرندگانى که قبلاً آلوده شده‌اند مشکل بوده و اغلب بسيار دير است. درمان باکتوکونازول (Ketoconazole) به ميزان ۱۰ تا ۲۰ ميلى‌گرم براى هر کيلوگرم وزن زنده به‌صورت يک تزريق روزانه به مدت ۷ روز و نيز نيستاتين (Nistatin) و نيز ايتراکونازول (Itraconazole)، (اسپورانوکس) ممکن است با موفقيت همراه باشد.

درماتيت قارچىMycotic dermatitis

اين عفونت قارچى در سطح خارجى پوست، توسط چندين نوع قارچ بيمارى‌زا (درماتوفيت‌ها Dermatophytes) ايجاد مى‌شود.

علائم بيمارى شامل جراحات و نقاط ملتهب و مرطوب روى پوست خصوصاً در ناحيه سر (اطراف منقار و چشم‌ها) و پاها مى‌باشد. همچنين ممکن است پوست پا ضخيم يا شاخى شود. بيمارى که بيشتر پرندگان مسن را درگير مى‌نمايد در اثر کمبودهاى تغذيه‌اى (مثل کمبود ويتامين‌هاى B و روي) و پوشش‌هاى مرطوب و نمور کف سالن تشديد مى‌شود.

درمان با مايکونازول (Myconazole) و کتوکونازول به همان ميزان توصيه شده در مورد اسپرژيلور و به مدت ۱۰ روز انجام مى‌پذيرد. درمان موضعى با پمادهاى ضدقارچى بايد براى مدت طولانى ادامه يابد. در مواردي، بهبودى بدون اقدام درمانى حاصل شده است.