گیاهچه

نام علمى: Hypericum perforatum L .

نام انگليسى: Common st.johnswort

گياهچه

لپه‌ها کوچک، به قطر ۱ تا ۲ ميلى‌متر، گرد و داراى دمبرگى به طول ۲ ميلى‌متر هستند. اولين برگ‌هاى حقيقى به‌صورت جفت، متقابل، تخم‌مرغى شکل تا مدوّر است. حاشيهٔ اين برگ‌ها لکه‌هاى سياه‌رنگى دارد که در بسيارى از برگ‌هاى جوان جلب توجه مى‌کند.

گياه کامل

- اندام‌هاى رويشى :

گياهى چندساله، ايستا، به ارتفاع ۲۰ تا ۱۰۰ سانتى‌متر که توسط بذر و ريزوم‌هاى کوتاه و سطحى تکثير مى‌يابد. ساقهٔ آن صاف، عموماً متمايل به قرمز، بدون کرک و داراى دو شيار طولى که در بخش‌هاى پائينى چوبى و در قسمت‌هاى بالا منشعب است. برگ‌ها به رنگ سبز و در سطح زيرين روشن‌تر هستند. اين برگ‌ها متقابل، بيضى تا مستطيلى شکل، به طول ۸ تا ۳۰ ميلى‌متر، کامل و نوک‌تيز هستند. برگ‌هاى پائينى بدون دمبرگ و بالائى‌ها داراى دمبرگ کوچکى هستند. سطح برگ‌ها داراى غده‌هاى محتوى روغن است که به شکل نقاط کوچک و مشخص ديده مى‌شود.

- اندام‌هاى زايشى :

گل‌ها نر ماده، زرد رنگ، به اندازهٔ حدود ۲ سانتى‌متر و شامل ۵ گلبرگ که روى آنها نقاط سياه‌رنگ ديده مى‌شود. کاسبرگ‌هاى اين گياه ۵ عدد و خطى تا سرنيزه‌اى شکل و به اندازهٔ نصف گلبرگ‌ها هستند.

ميوه کپسول، شکوفا، مدوّر، نوک‌دار، سه‌بخشي، به اندازهٔ ۵ تا ۱۰ ميلى‌متر و محتوى تعداد زيادى دانه است. بذرهاى اين گياه به رنگ قهوه‌اى تيره تا سياه، براق، استوانه‌اى شکل، به اندازهٔ ۵/۱ ميلى‌متر با سطحى زير، حفره‌دار و داراى صمغ هستند. اين بذرها در پائيز، زمستان و بهار جوانه زده و معمولاً در سال اول توليد گل نمى‌کنند. هر گياه قادر به توليد حدود ۳۳ هزار بذر است که اکثر آنها در سال اول قدرت جوانه‌زنى دارند اما تعدادى از آنها نيز مى‌توانند با حفظ قوهٔ ناميّه تا ۱۰ سال در خاک باقى بمانند.

محل رشد و پراکنش

اين گياه خاصّ مناطق مرطوب و نيمه مرطوب بوده و بيشتر در مراتع و زمين‌هاى باير بافت مى‌شود. علاوه بر اين مى‌توان آن را در چمنزارها، علوفه‌زارها، حاشيهٔ جوى‌ها و جاده‌ها مشاهده کرد. با توجه به اينکه زمين‌هاى زراعى مرتباً شخم مى‌خورند، اين گياه کمتر در مناطق بالا ديده مى‌شود.

بذر آن به‌دليل کوچکى زياد به‌راحتى توسط آب، توليدات کشاورزي، علوفه، بقاياى گياهى و حيوانات به مناطق ديگر انتقال مى‌يابد. علاوه بر اين ادوات کشاورزى نيز از عوامل پراکنش ريزوم‌هاى اين گياه محسوب مى‌شوند.