چمن تشی مزرعه - پوشوک - خورنال

نام علمى:Cenchrus echinatus L

نام انگليسى: Mossman river grass, Sand bur, Field sandbur

گياه کامل

- اندام‌هاى رويشى :

گياهى يک‌ساله، ايستا، به ارتفاع ۱۵ تا ۹۰ سانتى‌متر که توسط بذر تکثير مى‌يابد. ساقهٔ آن به رنگ سبز کم‌رنگ، منشعب و به تعداد زياد، باريک تا نسبتاً محکم که بخش‌هاى پائينى آن خوابيده بوده و در صورت تماس گره‌ها با خاک توليد ريشه‌ها نا‌بجا خواهد کرد. بخش‌هاى بالائى ساقه ايستاده، راست و شامل ۳ تا ۴ گره است. برگ‌هاى اين گياه نيز به رنگ سبز روشن، برگشته و تاخورده، حاشيهٔ آن کرک‌دار، ليگول به طول ۵/۰ تا ۲ ميلى‌متر که به‌طور متراکم پوشيده از کرک است. پهنک برگ سخت، سفت و مسطح است. سطح زيرين آن صاف و سطح بالائى آن زبر، خشن و ناصاف و به مقدار کم در قاعده کرک‌دار بوده، طول آن ۵ تا ۲۵ سانتى‌متر و پهناى برگ ۳ تا ۱۲ ميلى‌متر است.

- اندام‌هاى زايشى :

گل‌آذين پانيکول و به رنگ قهوه‌اى روشن که غالباً در مراحل رسيدگى به‌طور جزئى به رنگ ارغوانى و يا سبز ديده مى‌شود. هر سنبله به طول ۲ تا ۱۰ سانتى‌متر و پهناى ۸ تا ۱۸ ميلى‌متر است. سنبلک‌ها متمايل به قهوه‌اي، تخم‌مرغى شکل، معمولاً به‌صورت دسته‌هائى سه‌تائى (۲ تا ۴ عدد)، نوک‌تيز، به طول ۵/۴ تا ۷ ميلى‌متر و گلوم‌ها غشائى هستند. ميوه‌ها خاردار، تخم‌مرغى تا کروى شکل، به طول ۴ تا ۱۰ و قطر ۴ تا ۷ ميلى‌متر هستند.

بذر اين گياه متمايل به قهوه‌اي، تخم‌مرغى شکل، به طول ۶/۱ تا ۲/۳ و پهناى ۳/۱ تا ۲/۲ ميلى‌متر است. اين بذرها قادر هستند در هر زمان از سال که يخبندان وجود نداشته و آب به اندازهٔ کافى فراهم باشد جوانه‌زنى کنند. اما در شرايط گرم و مرطوب در اواخر بهار يا اوايل تابستان بهترين جوانه‌زنى را دارند.

موسم گلدهى اين گياه خردادماه است.

محل رشد و پراکنش

اين گياه خاصّ مناطق مرطوب و نيمه مرطوب است و در خاک‌هاى شنى و سبک رشد مناسبى دارد. مراتع، حاشيهٔ جاده‌ها، زمين‌هاى کشت شده، چمنزارها، حاشيهٔ نهرها و رودخانه‌ها از مهمترين مکان‌هائى هستند که اين علف هرز را مى‌توان در آن مشاهده کرد.