جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

اصول اساسی بهداشت در اردوگاه


  تأمين آب آشاميدنى سالم
مسئله آب آشاميدنى اردوگاه، از مسائل مهم و اساسى هر اردوگاه است. آبى که در اردوگاه مصرف مى‌شود، بايد آبى سالم و بهداشتى باشد. آب سالم، آبى است بدون بو، طعم و رنگ که از نظر شيميائى داراى املاح طبيعى در حد قابل قبول و عارى از هر گونه ميکروب بيمارى‌زا مى‌باشد.
براى تأمين آب بايد از کليه منابعى که در فاصله معقولى از اردو قرار دارد، شناسائى کاملى به‌عمل آورد و وضع بهداشتى آنها را مورد بررسى قرار داد و حتى‌الامکان منبعى را انتخاب کرد که کمتر در معرض آلودگى باشد. در صورت امکان براى تأمين آب ‌آشاميدنى در ارودگاه، بهتر است از نزديک‌ترين شبکه آب آشاميدنى شهر و يا روستاى نزديکى که داراى شبکه آب لوله‌کشى است، به‌وسيله لوله‌کشى بر اساس اصول فنى و بهداشتى و نصب شيرهاى برداشت آب، اقدام کرد. گاهى آب به‌وسيله تانکر به اردوگاه رسانده مى‌شود. بديهى است آبى که به‌وسيله تانکر حمل مى‌شود، بايستى قبل از توزيع، ضدعفونى شود و در ذخيره‌سازى اين آب، رعايت نکات بهداشتى را نمود. بهتر است مخزن‌هاى آب روى پايه‌هاى چوبى و در ارتفاع مناسب قرار داده شود و هيچ‌چيز در ظرف آب، فرو برده نشود. برخى مواقع نيز از منابع آب‌هاى زيرزمينى (چاه، چشمه، قنات) براى تأمين آب در اردوگاه‌ استفاده مى‌شود. آب‌هاى زيرزمينى چون از طبقات شنى عميق سرچشمه مى‌گيرند، کمتر از آب‌هاى سطحى در معرض آلودگى قرار دارند و عموماً غير از گندزدائي، به اقدامات ديگرى جهت شرب نياز ندارند.
  دفع بهداشتى مدفوع و فاضلاب
دفع مدفوع و فاضلاب اردوگاه، يکى از مهم‌ترين مسائل بهداشتى است که در هر اردوگاه بايد زير نظر قرار گيرد. زيرا کوچک‌ترين سهل‌انگارى در اين مورد، سبب شيوع بيمارى‌ مختلفى در بين افراد اردوگاه مى‌شود. لذا انتخاب هر نوع روش دفع مدفوع و فاضلاب بايد با توجه به اصول زير انجام گيرد:
- آب‌هاى زيرزمينى نظير چشمه‌سارها و يا چا‌ه‌ها را آلوده نکند.
- موجب آلودگى آب‌هاى سطحى و خاک نگردد.
- باعث جلب پشه و مگس و ساير حشرات نشود.
- باعث ايجاد بوى تعفن و مزاحمت براى ساکنين اردوگاه نگردد.
  دفع بهداشتى زباله
به‌طور کلى زباله از دو قسمت مواد فسادپذير و فسادناپذير تشکيل شده است که عمده مسائل بهداشت محيطى زباله مربوط به قسمت فسادپذير آن است. اهميت دفع بهداشتى زباله موقعى مشخص‌تر مى‌گردد که خطرات ناشى از عدم‌ دفع و يا دفع غيربهداشتى آن را بدانيم. زباله‌ها نه فقط ايجاد بيمارى و محيط غيرسالم مى‌نمايند، بلکه باعث آلوده‌شدن آب، خاک و هوا نيز مى‌شوند.
براى تسريع در امر دفع زباله، بهتر است زباله‌دان‌هاى درب‌دار به تعداد کافى در اختيار افراد ساکن در اردوگاه قرار داده شود تا کليه زباله‌هاى جمع‌آورى شده به داخل بشکه‌هاى مخصوص زباله که در خيابان‌هاى اصلى اردوگاه نصب شده، تخليه گردد. اين بشکه‌ها بايد قابل شستشو، غيرقابل نفوذ و درب‌دار بوده و دسترسى به آن به‌راحتى ميسر باشد. هم‌چنين بايد بالاتر از زمين و روى پايه‌هاى چوبى قرار گيرند. زباله بشکه‌ها هر روز بايد جمع‌آورى شده و در خارج از اردوگاه به روش بهداشتى دفع گردد.
زباله‌ها را به روش‌هاى مختلفى نظير تلنبار کردن در يک محل، سوزاندن و دفن‌ کردن مى‌توان دفع نمود که روش دفن بهداشتى چنانچه با رعايت اصول و ضوابط مربوطه انجام گيرد، مى‌تواند روش مناسبى باشد.
  مبارزه با حشرات ناقل و جوندگان
براى از بين بردن حشرات و جوندگان ناقل بيماري، مى‌توان از روش‌هاى فيزيکى مثل خشکاندن باطلاق‌ها، از بين بردن آب‌هاى راکد، نصب تورى روى پنجره‌ها و استفاده از تله و روش‌هاى شيميائى شامل استفاده از حشره‌کش‌ها و مواد دورکننده استفاده نمود. ضمناً با توجه به خطرات ناشى از مسموميت با مواد حشره‌کش و حساسيت احتمالى عده‌اى از دانش‌آموزان، بهتر است اين کار قبل از اسکان افراد در اردوگاه‌ها انجام پذيرد.
  اصول تغذيه و بهداشت مواد غذائى
اقداماتى که براى تأمين بهداشت مواد غذائى در اردوگاه‌ها مى‌توان انجام داد عبارتند از:
- توجه به کيفيت مواد غذائى وارد شده، براى کشف فساد و آلودگي.
- بررسى کيفيت آب مصرفى براى تهيه غذا.
- تدارک براى انبار کردن صحيح و پختن غذا.
- تدارک براى شستشو و گندزدائى ظروف.
- نظارت بر تهيه و توزيع غذا.
- نظارت بر نظافت اماکن تهيه و توزيع موادغذائي.
- دفع صحيح فضولات مايع و جامد.
- مبارزه با حشرات و جوندگان در انبارها، آشپزخانه و سالن‌هاى غذاخوري.
- نظارت و توجه به بهداشت فردى کارکنان مواد غذائى از طريق معاينات بهداشتى و آموزش آنان.
کارکنان آشپزخانه قبل از اشتغال به‌کار در اردو، بايد از نظر بيمارى‌هاى عفونى واگيردار مثل سل، هپاتيت، حصبه و بيمارى‌هاى انگلى مورد معاينه قرار گيرند و در صورت احراز تندرستى و گواهى صحت مزاج، مشغول انجام وظيفه گردند.
اين امر بسيار مهم است که همه کارگران مواد غذائي، تعليم داده شوند که قبل از شروع به‌کار، بعد از رفتن به توالت و هر وقت که لازم باشد، دست‌هاى خود را با آب و صابون بشويند و از دست زدن بى‌مورد به مواد غذائى يا سطوح داخلى ظروفى که براى خوردن و آشاميدن به‌کار مى‌رود، خوددارى کنند.
افرادى که داراى جوش، زخم، جراحات عفوني، گلو دارد يا عفونت‌هاى دستگاه تنفسى هستند، تا بهبودى کامل، از دست زدن به مواد غذائى بايستى خوددارى کنند. در هنگام پختن و توزيع غذا، لباس کار تميز به تن کنند و پيش‌بند، کلاه و دستکش‌هاى خود را کاملاً پاکيزه نگاه دارند و روزانه پس از فراغت از کار استحمام نمايند.
علاوه بر رعايت بهداشت مواد غذائى حيوانى نظير شير، پنير، گوشت، کالباس و سوسيس و تخم‌مرغ که مصارف فراوانى دارند، مواد غذائى گياهى از قبيل ميوه و سبزيجات نيز در تغذيه ساکنين اردوگاه‌ها حايز اهميت است. لذا جا دارد که نسبت به رعايت اصول بهداشتى به‌ويژه ضدعفونى کردن اين مواد دقت نظر لازم اعمال گردد. براى ضدعفونى کردن سبزى و ميوه‌ها، مى‌توان از ماده گندزدائى مثل کلر استفاده کرد. براى اين ‌کار در يک لگن يا سطل بزرگ، ده‌ ليتر آب ريخته و به آن يک قاشق چاى‌خورى (حدود ۲ گرم) گرد پرکلرين اضافه مى‌نمايند و خوب به‌هم مى‌زنند. سپس سبزى و ميوه‌‌ها را که قبلاً خوب شسته شده‌اند، به‌مدت ۱۵ الى ۲۰ دقيقه در اين محلول قرار مى‌دهند. بعد از اين مدت، آنها را خارج کرده، با آب تميز و سالم مجدداً شستشو مى‌دهند.


همچنین مشاهده کنید