افسانی - اسپرک زرد - ورث

نام علمى:Reseda lutea L

نام انگليسى: Cut-leaf mignonette, Yellow weed, Wild mignonette

گياهچه

لپه‌ها تخم‌مرغى يا گرزى شکل و پايه‌دار هستند. اولين برگ‌هاى حقيقى گرد و داراى دمبرگ هستند. برگ‌هاى بعدى کشيده، صاف و گاهى در حاشيه موج‌دار هستند. عريض‌ترين قسمت برگ معمولاً وسط و يا بخش‌هاى انتهائى آن است.

گياه کامل

- اندام‌هاى رويشى :

گياهى است يک‌سالهٔ زمستانه يا چندساله، ايستا و به ارتفاع ۳۰ تا ۱۰۰ سانتى‌متر که توسط بذر تکثير مى‌يابد. ساقهٔ آن راست، ساده و يا داراى انشعابات پراکنده است؛ که، از قاعدهٔ گياه سرچشمه مى‌گيرند. برگ‌هاى اين گياه متناوب، به رنگ سبز تيره، با تزئينات بريدهٔ شانه‌اى و يا سه‌لوبى که داراى دمبرگى بال‌دار است. بعضى مواقع برگ‌هاى پائينى کامل و داراى لوب‌هاى نامطبوع هستند. برگ‌هاى قاعده‌اى روزت بوده و حاشيه‌اى صاف و بدون بريدگى دارند.

- اندام‌هاى زايشى :

گل‌آذين به‌صورت خوشه‌هائى است که ابتدا کوتاه و عريض بوده و بعد از مدتى طويل‌تر و به طول ۱۰ تا ۲۰ سانتى‌متر و يا بيشتر مى‌رسند. گل‌ها به رنگ زرد و متمايل به سبز و شامل ۶ کاسبرگ زودافت و ۶ گلبرگ نامنظّم که گلبرگ‌هاى بالائى داراى ۳ لوب مشخص هستند.

ميوهٔ اين گونه نيز کپسول، تخم‌مرغى کشيده و متورم است و بذرها قهوه‌اى بسيار تيره يا زردرنگ که در انتهاء داراى سه دندانه هستند. اين بذرها واژ تخم‌مرغي، به طول ۵/۱ تا ۸/۱ و قطر ۷/۰ ميلى‌متر و داراى سطحى صاف و براق است.

موسم گلدهى اين گياه فروردين و ارديبهشت ماه است.

محل رشد و پراکنش

اين گونه انتشار وسيعى در آسيا و اروپا دارد و به‌عنوان علف هرز در مزارع يونجه، شبدر، سبزيجات، چغندرقند، سيب‌زميني، باغ‌ها، تاکستان‌ها، حاشيهٔ جاده‌ها و زمين‌هاى باير يافت مى‌شود.