آنژیوگرافی ریه

روش‌هاى تشخيص تهاجمى

برونکوسکوپى

برونکوسکوپى رؤيت راه‌هاى هوائي، شناسائى اختلالات داخل برونشى و جمع‌آورى نمونه‌هاى تشخيصى به‌وسيلهٔ لاواژ، برس زدن (Brushing) يا بيوپسى را امکان‌پذير مى‌کند. برونکوسکوپ فيبروپتيک امکان بررسى راه‌هاى هوائى کوچکتر و محيطى‌ترى را نسبت به برونکوسکوپ غير قابل انعطاف فراهم مى‌آورد؛ ولى امکان کنترل راه‌هاى هوائى و ساکشن مؤثرتر در برونکوسکوپ نوع دوم بيشتر است. اين خصوصيات برونکوسکوپ نوع دوم بيشتر است. اين خصوصيات برونکوسکوپ غير قابل انعطاف را به‌ويژه در بيماران مبتلا به تومورهاى انسدادى مرکزي، اجسام خارجى يا هموپتزى شديد مفيد کرده است. برونکوسکوپ فيبروپتيک توانائى تشخيص برونکوسکوپى را افزايش مى‌دهد و امکان بيوپسى ندول‌هاى محيطى و بيمارى ارتشاحى منتشر و همچنين آسپيراسيون و لاواژ راه‌ها و فضاهاى هوائى را فراهم مى‌آورد. بيوپسى فيروپتيک به‌ويژه در تشخيص فرآيندهاى عفونى منتشر، گسترش لنفاتيک سرطان، و بيمارى‌هاى گرانولوماتو مفيد است.

جراحى قفسهٔ سينه به کمک ويدئو

جراحى قفسهٔ سينه به کمک ويدئو در حال حاضر به‌طور شايع براى تشخيص ضايعات جنينى و همچنين ندول‌ها و ارتشاح‌هاى پارانشيمى محيطى مورد استفاده قرار مى‌گيرد و تا اندازهٔ زيادى جانشين 'بيوپسى باز' شده است. ممکن است جهت درمان از آن استفاده شود.

آسپيراسيون سوزنى ريه از طريق پوست

آسپيراسيون سوزنى ريه از طريق پوست معمولاً تحت هدايت CT، براى به‌دست آوردن نمونه‌هاى سيتولوژى يا ميکروبيولوژى از ضايعات موضعى ريه، انجام مى‌شود.

لاواژ برونکوآلوئولار

لاواژ برونکوآلوئولار (BAL) يک وسيلهٔ کمکى براى برونکوسکوپى فيبروپتيک است که امکان جمع‌آورى سلول‌هاى و مايع از فضاهاى هوائى ديستال را فراهم مى‌آورد. در تشخيص PCP، ساير عفونت‌ها و برخى از بيمارى‌هاى بينابينى مفيد است.

توراسنتزو بيوپسى از جنب

توراسنتزو بيوپسى از جنب توراسنتز را بايستى به‌عنوان نخستين گام در ارزيابى هر گونه افوزيون جنبى با علت نامعلوم، انجام داد. آناليز مايع جنب به افتراق ترانسودا از اگزودا کمک مى‌کند (اگزودا: LDH مايع جنب >200IU، نسبت پروتئين مايع جنب به پروتئين سرم >۵/0، نسبت LDH مايع جنب به LDH سرم، >6/0) 2/7 >PH در مايع جنب مطرح‌کنندهٔ آن است که يک اگزوداى همراه با يک عفونت، يک آمپيم مى‌باشد و تقريباً به‌طور يقين احتياج به درناژ دارد. شمارش WBC و شمارش افتراقى آنها؛ گلوکز، PCo₂، آميلاز، رنگ‌آميزى گرم، کشت و بررسى سيتولوژى را بايستى در تمام نمونه‌ها انجام داد. ممکن است فاکتور روماتوئيد و کمپلمان نيز مفيد باشند. در صورت وجود افوزيون پلورال، مى‌توان از بيوپسى بسته جنب نيز استفاده کرد، ولى اين روش تا اندازه‌ٔ زيادى به‌وسيلهٔ توراکوسکوپى به‌کمک ويدئو جايگزين شده است.

آنژيوگرافى ريه

آنژيوگرافى ريه آزمون قطعى براى آبمولى ريوى است، همچنين ممکن است مالفورماسيون‌هاى AV را آشکار کند.

مدياستينوسکوپى

مدياستينوسکوپى روش تشخيصى انتخابى در بيماران مبتلا به بيمارى غدد لنفاوى مدياستن است. با اين حال، براى برخورد با غدد لنفاوى قسمت فوقانى چپ مدياستن بايستى از مدياستينوتومى استفاده کرد.

روش‌هاى غير تهاجمى

پرتونگارى

پرتونگارى هيچ طرح CXR آن‌قدر اختصاصى نيست که باعث گذاشتن يک تشخيص شود؛ در عوض CXR براى کشف بيمارى به‌کار مى‌رود، شدت آن‌را ارزيابى مى‌کند و راهنماى اقدامات تشخيصى بعدى است. CT قفسهٔ سينهٔ در حال حاضر در ارزيابى بيمار مبتلا به توده و ندول ريوى روتين است. CT به‌ويژه در ارزيابى ضايعات جنب مفيد مى‌باشد. تشديد (Enhanement) با مادهٔ حاجب نيز CT قفسهٔ سينه را در افتراق توده‌هاى بافتى از ساختمان‌هاى عروق مفيد کرده است. CT با قدرت تجزيه و تحليل بالا (High-Resolution CT) در ارزيابى برونشکتازى جراحي، تا اندازهٔ زيادى جايگزين برونکوگرافى شده است و در ارزيابى بيماران مبتلا به بيمارى بينابينى ريه مفيد است.CT مارپيچى يا حلزونى (Spiral or Helical CT) به‌طور فزاينده‌اى در تشيخص ترومبوآمبولى ريوى به‌کار مى‌رود. MRI به‌طور کلى نسبت به CT فايده کمترى دارد ولى در ارزيابى اختلالات قلهٔ ريه، مجاور ستون فقرات و محل اتصال سينه - شکم ارجح است.

آزمون‌هاى پوستى

آزمون‌هاى پوستى آنتى‌ژن‌هاى آزمون‌هاى اختصاصى پوستى براى سل، و آسپرژيلوز موجود است. يک واکنش تأخيرى (Delayed) (نوع IV) مثبت نسبت به آزمون توبرکولين تنها نشان‌دهندهٔ عفونت قبلى است، نه بيمارى فعال. حساسيت بيش از حد (Hypersensitivity) پوستى فورى (نوع I) و ديررس (late) (نوع III) نسبت به آنتى‌ژن آسپرژيلوس در بيمارى که بيمارى او از نظر بالينى با تشخيص آسپرژيلوزيس برونکوپولمونارى آلرژيک مطابقت دارد، اين تشخيص را تأييد مى‌کند.

بررسى خلط

بررسى خلط، خلط به‌وسيلهٔ وجود سلول‌هاى اپيتليالى برونشى و ماکروفاژهاى آلوئولى از بزاق افتراق داده مى‌شود. امتحان خلط بايستيت شامل مشاهدهٔ ماکروسکوپى خون، رنگ و بو و همچنين مشاهدە ميکروسکوپى اسميرهائى باشد که به‌دقت رنگ‌آميزى شده‌اند. کشت خلط دفع شده ممکن است منجر به اشتباه شود؛ زيرا با فلور طبيعى دهانى - حلقى آلوده مى‌گردد. نمونه‌هاى خلط را که با استنشاق سالين هيپرتونيک گرم و ذره‌ذره شده (Nebulized)، به‌دست آمده است، مى‌توان با استفاده از روش‌هاى ايمونوفلورسانت از نظر وجود پنوموسيستيس کارينى رنگ‌آميزى کرد.

آزمون‌هاى عملکرد ريوى

آزمون‌هاى عملکرد ريوى ممکن است نشان‌دهندهٔ اختلالات عملکرد راه‌هاى هوائي، تغييرات حجم ريوى و اختلال در تبادلگازى باشد. الگوهاى اختصاصى عملکرد ريوى ممکن است در تشخيص افتراق کمک‌کننده باشد. همچنين PFTs ممکن است مقادير عينى از پاسخ درماني، مثلاً داروهاى گشادکنندهٔ برونش را فراهم مى‌کند.

اسکن‌هاى خونرسانى و تهويهٔ ريوى به تشخيص آمبولى ريوى کمک مى‌کند. همچين براى ارزيابى قابل برداشت بودن سرطان ريه به‌وسيلهٔ جراحى در بيمارانى که عملکرد تنفسى آنها کاهش يافته است، از اسکن‌هاى کمى تهويه - خونرسانى (Ventilation-Perfusion) استفاده مى‌شود. ممکن است از اسکن گاليم براى شناسائى بيمارى التهابى ريه‌ها يا غدد لنفاوى مدياستن استفاده شود. فعاليت التهابى ريه‌ها که با گاليم آشکار مى‌شود، ممکن است با عفونت بينابينى منتشر همراه باشد. ممکن است در پنومونى PCP) P. Carinii) گاليم به‌وسيلهٔ ريه‌ها جذب شود.