افزايش تهويه باعث رسيدن PaCO2 به کمتر از ۳۷mmHg مى‌شود. علل آن عبارتند از: از ضايعات CNS، اسيدوز متابوليک، اضطراب، داروها (مانند ساليسيلات‌ها)، هيپوکسمي، هيپوگليسمي، کماى کبدى و سپسيس - افزايش تهويه ممکن است همراه با برخى انواع بيمارى ريه - به‌خصوص بيمارى بينابينى و ادم ريوى - رخ دهد.
کاهش تهويهٔ آلوئولى
کاهش تهويهٔ آلوئولى هنگامى کاهش تهويهٔ آلوئولى ايجاد شده است که PCO2 آلوئولى به بيش از محدودهٔ طبيعى ۴۳-۳۷ mmHg رسيده باشد. در بيشتر سندرم‌هاى کاهش تهويهٔ مزمن آلوئولى داراى اهميت از نظر باليني، PaCO2 در محدودهٔ ۸۰-۵۰ mmHg است.
- علت:
علت کاهش تهويهٔ آلوئولي، از سه حالت زير خارج نيست:
۱. نقصى در سيستم کنترل متابوليک تنفسى
۲. اختلالى در سيستم عصبى - عضلانى تنفسى
۳. نقص در دستگاه تهويه‌اى
نقايص ناشى از اختلال تحريک تنفسي، اختلالات سيستم عصبى - عضلانى تنفسى و انسداد مجارى هوائى فوقاني، با وجود طبيعى بودن ريه‌ها، به‌دليل کاهش کلى تهويهٔ دقيقه‌اى موجب افزايش PaCO2 مى‌شوند.
اختلالات ديوارهٔ قفسهٔ سينه، مجارى هوائى تحتانى و ريه‌ها، على‌رغم طبيعى بودن يا افزايش تهويهٔ دقيقه‌اي، سبب افزايش PaCO2 مى‌شوند.
افزايش PaCO2 سبب ايجاد اسيدوز تنفسي، افزايش جبرانى HCO3 و کاهش PaO2 مى‌گردد.
هيپوکسمى ممکن است موجب بروز پلى‌سيتمى ثانويه، هيپرتانسيون ريه و نارسائى قلب راست شود. اختلال تبادل گاز در حين خواب تشديد مى‌گردد و سبب ايجاد سردرد صبحگاهي، کاهش کيفيت خواب، خستگي، خواب‌آلودگى روزانه و اختلال ذهنى مى‌شود.
نخاع و نورون‌هاى محيطى
آسيب بخش فوقانى گردن
پلى‌مليت
بيمارى نورون حرکتى
نوروپاتى محيطى
عضلات تنفسى
مياسنتى‌گراو
ديستروفى عضلانى
ميوپاتى مزمن
اختلال دستگاه تهويه‌اى
ديوارهٔ قفسهٔ سينه
کايفواسکوليوز
فيبروتوراکس
توراکوپلاستى
اسپونديليت آنکيلوزان
چاقى - کاهش تهويه
مجارى هوائى و ريه‌ها
تنگى لارنکس و ناى
آپنهٔ انسدادى حين خواب
فيبروز کيستيک
بيمارى انسدادى مزمن ريه
آپنهٔ حين خواب
تعريف متداول آپنه عبارت است از قطع جريان هوا براى بيش از ۱۰ ثانيه. کاهش جريان
هوا را که سبب بيدارى يا عدم اشباع اکسيژن مى‌شود، هيپوپنه مى‌نامند. حداقل تعداد
رخدادهاى شبانه جهت تأييد تشخيص، نامشخص است ولى اکثر بيماران، حداقل ۱۵-۱۰ بار در
هر ساعت از خواب، دچار هيپوپنه مى‌شوند. تخمين شيوع به حداقل رخدادهاى لازم براى
تشخيص (رخداد در هر ساعت) و تعريف هيپوپنه (درجهٔ عدم اشباع لازم) بستگى دارد، ولى
اين ميزان با کمى احتياط، در مردان در سنين فعاليت، ۱۰% و در زنان در سنين فعاليت،
۴% ذکر شده است. برخى بيماران دچار آپنهٔ مرکزى مى‌شوند که در اين حالت، تحريک عصبى
عضلات تنفسى در حين خواب، به‌صورت موقتى از بين مى‌رود. اکثريت عمدهٔ بيماران مبتلا
به آپنهٔ انسدادى مى‌باشند که ناشى از انسداد مجارى هوائى فوقانى است. خواب در
کلاپس مجارى هوائى فوقاني، نقش عمده‌اى ايفاء مى‌کند. مصرف الکل و داروهاى مخدر،
اين حالت را بدتر مى‌کند. در اغلب بيماران، ساختمان مجارى هوائى فوقانى باريک شده
است. چاقى شايع است ولى بسيارى از بيماران داراى بدنى متناسب مى‌باشند.
در اکثر بيماران انسدادى در سطح بينى يا کام وجود دارد. ناهنجارى‌هاى فک تحتانى
نيز (رتروگناتيا Retrognathia) فرد را مستعد آپنه مى‌کنند. علائم آن عبارتند از
خرخر کردن، خواب‌آلودگى شديد روزانه، از بين رفتن حافظه و ناتوانى جنسي.
خواب‌آلودگى خطر تصادفات رانندگى را افزايش مى‌دهد. هيپوکسى شبانه - که عراضه‌اى از
آپنه است - ممکن است باعث بروز هيپرتانسيون سيستميک، آريتمى‌ها و هيپرتروفى بطن
راست شود. آپنهٔ حين خواب در غياب اختلالات همزمانى که سبب هيپوکسى روزانه مى‌شوند،
نمى‌تواند سبب ايجاد هيپرتانسيون اساسى ريه يا نارسائى قلب راست گردد.
تشخيص
براى تشخيص بايد بيمار را در طول شب مورد کنترل قرار داد. آزمون قطعى تشخيص آپنهٔ انسدادى حين خواب، پلى‌سومنوگرافى (Polysomnography) شبانه - شامل مرحله‌بندى خواب و کنترل تنفس - است.
