تظاهرات بالینی

در تمام موراد نارسائى کليوى حاد يا مزمنى که به‌طور ناگهانى بدتر مى‌گردد بايد انسداد دستگاه ادرارى (UTO) - علت بالقوه برگشت‌پذير نارسائى کليه (RF) - را در نظر داشت. پيامدهاى آن به‌طول مدت و شدت و يک‌طرفه يا دو طرفه بودن انسداد بستگى دارد. UTO مى‌تواند در هر سطحى از توبول‌هاى جمع‌کننده تا اورترا رخ دهد. انسداد در زنان (تومورهاى لگني)، مردان مسن (بيمارى پروستات)، بيماران ديابتى (نکروز پاپيلري) بيمارانى با بيمارانى‌هاى نورولوژيک (آسيب نخاع يا مولتيپل اسکلروز همراه با مثانه نوروژنيک) يا در افرادى با لنفادنوپاتى يا فيبروز خلف صفاق، ريفلاکس وزيکواورترال، نفروليتياز يا علل ديگر احتباس عملکردى کليه (داروهاى آنتى‌کولينرژيک) بيشتر ديده مى‌شود.

تظاهرات بالينى

درد در بعضى شرايط (انسداد ناشى از سنگ‌ها) مى‌تواند اتفاق بيفتد ولى يافته شايعى نيست. در مردان سابقه پروستاتيسم شايع است. در معاينه بالينى ممکن است در دق قسمت تحتانى شکم مثانه بزرگ کشف گردد. بقيه يافته‌ها به شرايط بالينى بستگى دارد. هيپرتروفى پروستات را مى‌توان با معاينه دستى رکتوم تشخيص داد. در معاينه دو دستى مى‌توان توده لگنى با رکتال زنان را نشان داد. ارزيابى تشخيصى بيماران مبتلا به RF مشکوک به UTO در شکل (- رويکرد تشخيصى انسداد دستگاه ادرارى در نارسائى کليه بدون علت واضح -) نشان داده شده است. در بررسى آزمايشگاهى مقادير BUN و کراتينين افزايش مى‌يابد. اگر طول مدت انسداد کافى باشد ممکن است شواهدى از بيمارى توبرلوانترستيسيل (مثل هيپرکالمي، اسيدوز متابوليک بدون آنيون‌گپ، هيپرناترمى خفيف) پديدار شود. آزمايش ادرار اغلب طبيعى است يا تعداد کمى سلول دارد. پروتئينورى شديد نادر است. ممکن است سنگ حاجب در عکس راديولوژى شکم ديده شود (همه نوع به غير از سنگ‌هاى اسيد اوريکي).

رويکرد تشخيصى انسداد دستگاه ادرارى در نارسائى کليه بدون علامت واضح. دايره‌ها روش‌هاى تشخيصى را نشان مى‌دهند. مربع‌ها به تصميم بالينى بر پايه داده‌هاى به‌دست آمده اشاره مى‌کند. CT = توموگرافى کامپيوتري

براى ارزيابى درجه هيدرونفروز و سلامت پارانشيم کليه مى‌توان از سونوگرافى استفاده کرد. ممکن است CT يا اوروگرافى وريدى براى لوکاليزه کردن سطح انسداد نياز گردد. غالباً اتساع کاليس ديده مى‌شود ولى ممکن است در انسداد فوق حاد درگيرى دستگاه فوقانى با تومور يا فيبروز خلف صفاقى و يا وجود سنگ‌هاى شاخ گوزنى مشاهده نگردد. اندازه کليه مى‌تواند به‌طول مدت انسداد اشاره کند. بايد توجه داشت که ممکن است انسداد يک‌طرفه طولانى باشد (متأسفانه موجب کاهش عملکرد کليه در کليه انسداد يافته مى‌گردد) ولى هيچ اختلالى در معاينه فيزيکى يا بررسى آزمايشگاهى مشاهده نگردد.

درمان

نوع درمان نارسائى کليوى حاد ناشى از UTI با ۱. سطح انسداد (فوقانى در مقابل تحتاني) و ۲. شدت انسداد و پيامدهاى بالينى آن نظير اختلال عملى کليه و عفونت تعيين مى‌شود. بايد علل خوش‌خيم UTO از قبيل انسداد خروجى مثانه و نفروليتياز را رد کرد زيرا درمان محافظه‌کارانه مثل قرار دادن کاتتر فولى و تجويز مايعات وريدى معمولاً به ترتيب در هر کدام از اين دو مورد در اکثر موارد انسداد را برطرف مى‌سازد.

در بيمارانى با حال وخيم‌تر انسداد حالب ناشى از تومور شايع‌ترين و نگران‌کننده‌ترين علت UTO است. اگر از لحاظ تکنيکى مقدور باشد، بهتر است که انسداد حالب ناشى از تومور را با قرار دادن استنت حالب به‌طريقه سيستوسکوپيک درمان کرد. در بقيه موارد ممکن است به قرار دادن لوله‌هاى نفروستومى با درناژ خارجى نياز شود. در صورت وجود علائم پيلونفريت يا اوروسپسيس بايد آنتى‌بيوتيک‌هاى وريدى هم تجويز گردد. پس از دفع انسداد بايد آب و الکتروليت را به‌دقت پايش کرد. ممکن است بر اثر افزايش بار حجمى ناتريورز / ديورز فيزيولوژيک وجود داشته باشد. با اين‌حال، ممکن است در اثر ۱. افزايش نيتروژن اوره که موجب ديورز اسموتيک مى‌گردد و ۲. ديابت بى‌مزه نفروژنيک اکتسابى ناتريورز / ديورز 'نامتناسب' ايجاد گردد. هيپرناترمى - گاهى اوقات به درجات شديد - مى‌تواند ايجاد گردد.