گاستروپاتی‌ها

گاسترين مزمن

گاسترين مزمن از نظر بافت‌شناسى با ارتشاح سلول التهابى ارجحيت لنفوسيت و پلاسماسل و مقادير ناچيزى نوتروفيل تشخيص داده مى‌شود. در مرحله زودرس تغييرات به لامينا پروپريا محدود است (گاستريت سطحي)، وقتى بيمارى پيشرفت مى‌کند و غدد را تخريب مى‌نمايد به گاستريت آتروفيک تبديل مى‌گردد. مرحله نهائى آتروفى معده است که در آن مخاط ظريف است و به‌طور پراکنده ارتشاح مى‌يابد. گاستريت مزمن را مى‌توان بر پايه محل غالب درگيرى طبقه‌بندى کرد.

گاسترين تيپ A محل غالب‌گيرى در تنه معده است و شيوع کمترى دارد. عموماً بدون علامت است و در افراد مسن شايع مى‌باشد. ممکن است مکانيسم خودايمنى يا آکلريدري، کم‌خونى بدخيم و افزايش خطر کانسر معده (ارزش غربالگرى با آندوسکوپى نامعلوم است) همراه باشد. در بيش از ۹۰ درصد بيماران آنتى‌بادى ضدٌ سلول پاريتال عرضه مى‌گردد.

گاستريت تيپ B محل غالب درگيرى در آنتر است و توسط هليکوباکتر پيلورى ايجاد مى‌گردد. اغلب بدون علامت است ولى ممکن است با ديس‌پپسى همراه گردد. همچنين ممکن است منجر به گاستريت آتروفيک، آتروفى معده، فوليکول‌هاى لنفوپيدى معده و لنفوم سلول B معده در با درجه پائين گردد. عفونت در ابتداى زندگي، دستکارى يا برون‌ده کم اسيد معده با گاستريت کل معده (از جمله تنه) و افزايش خطر کانستر معده همراه است. ريشه‌کنى هليکوباکتر پيلورى به‌طور روتين توصيه نمى‌شود مگر اينکه PUD يا لنفوم MALT با درجه پائين عرضه گردد.

گاستروپاتى‌هاى اروزيو

گاستروپاتى‌هاى اروزيو گاستريت هموراژيک، اروزيون‌هاى متعدد معده. توسط آسپيرين يا NSAIDs ديگر (داروهاى جديد خطر کمترى دارند، مثل نابومتون و اتودولاک. اين دو دارو پروستاگلاندين‌هاى مخاط معده را مهار نمى‌کنند) يا استرس شديد (سوختگى‌ها، سپسيس، تروما، جراحي، شوک يا نارسائى تنفسي، کليوى يا کبدي) ايجاد مى‌شود. ممکن است بدون علامت يا همراه با ناراحتى اپى‌گاستر، تهوع، هماتمز يا ملنا باشد. تشخيص آن با آندوسکوپى فوقانى است.

درمان

برطرف کردن عوامل مقصر و در صورت نياز تجويز اکسيژن و تصحيح حجم خون. براى جلوگيرى از زخم‌هاى استرسى در بيماران شديداً بدحال تجويز خوراکى آنتى‌اسيد مايع (مالوکس ۳۰mL) يا وريدى آنتاگونيست گيرنده H2 (سايمتيدين ۳۰۰ ميل‌گرم بولوس + ۵۰-۵/۳۷ ميلى‌گرم در ساعت IV) يا هر دو در هر ساعت توصيه مى‌شود تا pH معده را بالاتر از ۴۰ نگه دارد. مى‌تواند سوکرالفيت خرد شده به ميزان ۱gr در هر ۶ ساعت به‌طور خوراکى جايگزين آنها کرد ولى pH معده را بالا نمى‌برد و بدين ترتيب ممکن است از خطر پنومونى ناشى از آسپيراسيونى که همراه با مصرف آنتى‌اسيد مايع است اجتناب شود. مى‌توان همراه با NSAIDs ميزوپروستول را به ميزان 200μg خوراکى روزى ۴ بار تجويز کرد يا توليد اسيد را شديداً مهار کرد (فاموتيدين 40mg روزى ۲ بار خوراکي) تا از زخم‌هاى ناشى از NSAID جلوگيرى شود.