اتيولوژى در ۱۵-۱۰ درصد بيماران مبتلا به کولهليتيا زسنگ از درون مجراى مشترک صفراوى عبور مىکند. شيوع آن با بالا رفتن سن افزايش مىيابد. در ۵-۱ درصد بيماران در هنگام کولهسيستکتومى سنگهاى تشخيص داده نشدهاى در پشت باقى مىمانند.
علائم و نشانهها
علائم و نشانهها ممکن است کولدوکوليتاز بهطور اتفاق يافت شود يا علائم کوليک صفراوي، يرقان انسدادي، کلانژيت، يا پانکراتيت ظاهر شود، کلانژيت معمولاً بهصورت تب، درد RUQ و يرقان (تريادشارکو Charcot's Triad) عرضه مىشود.
آزمايشگاه
آزمايشگاه افزايش بيلىروبين سرم، آلکالن فسفاتاز و آمينوترانسفرازها. لکوسيتوز معمولاً بههمراه کلانژيت است. کشت خون عمدتاً مثبت است. در ۵/۱ درصد موارد آميلاز بالا است.
تصويربردارى
تصويربردارى تشخيص آن توسط کلانژيوگرافى است که يا قبل از عمل با کلانژيوپانکراتوگرافى رتروگراد آندوسکوپيک (ERCP) يا حين عمل در زمان کولهسيستکتومى انجام مىشود. ممکن است در سونوگرافى مجارى صفراوى متسع ديده شود ولى براى تشخيص سنگهاى مجراى مشترک حساس نيست (جدول - انواع روشهاى راديولوژيک و تصويربردارى در بيمارىهاى دستگاه صفراوى -).
کولهسيستکتومى از طريق لاپاروسکوپى و ERCP نياز به کولدوکوليتومى و درناژ مجارى صفراوى با لوله T را کاهش داده است. درمان انتخابى بيماران مبتلا به سنگهاى مجراى مشترک خصوصاً افراد مسن يا پرخطر اسفنکتروتومى از طريق اندوسکوپى و بهدنبال آن خروج خودبهخود يا برداشتن سنگ است. ERCP قبل از عمل در مبتلايان به سنگهاى صفراوى زير توصيه مىشود: ۱. سابقه يرقان يا پانکراتيت، ۲. LFT غير طبيعى و ۳. شواهدى در سونوگرافى دال بر اتساع مجراى مشترک صفراوى يا سنگهاى داخل مجرا. کلانژيت را همانند کولهسيستيت حاد درمان مىکنند. عدم تغذيه خوراکي، هيدراتاسيون و ضدٌ دردها اساس درمان هستند. بايد سنگها را از طريق جراحى يا اندوسکوپى خارج کرد.