عوارض

درمان

در اکثر موارد (۹۰%) بيمارى پس از يک دوره ۷-۳ روزه فروکش مى‌کند. درمان‌هاى مرسوم: ۱. ضدٌ دردها مثل مپريدين ۲. مايعات و کلوئيدهاى وريدى ۳. عدم تغذيه خوراکى ۴. درمان هيپوکلسمى در صورت علامت‌دار بودن ۵. آنتى‌بيوتيک‌ها در صورتى‌که عفونت اثبات‌شده‌اى موجود باشد يا به‌صورت پروفيلاکتيک در پانکراتيت حاد شديد - داروى کارباپنم طيف وسيعى از ارگانيسم‌ها را پوشش مى‌دهد و به‌خوبى به درون بافت پانکراس نفوذ مى‌کند. روش‌هاى غيرموثر: سايمتيدن (و داروهاى مرتبط)، ساکشن نازوگاستريک، گلوکاگون، لاواژ پريتونئال و دارهاى آنتى‌کولينرژيک. عوامل زمينه‌ساز (الکل، داروها) بايد رفع گردند. در پانکراتيت خفيف تا متوسط معمولاً مى‌توان پس از ۶-۳ روز رژيم مايعات آبکى را شروع کرد. اغلب بيماران مبتلا به پانکراتيت ناشى از سنگ صفراوى از پاپيلوتومى زودرس (کمتر از ۳ روز) سود مى‌برند.

عوارض

عوارض تعيين بيمارانى که در خطر پيامدهاى بد بيمارى هستند اهميت دارد. در صورت وجود سه يا بيش از سه معيار پيش‌اگهى‌دنده رانسوم / ايمرى در هنگام بسترى يا در عرض ۴۸ ساعت ميزان مرگ و مير بالائى مشاهده مى‌گردد. در پانکراتيت فولمينانت نياز به حمايت شديد با مايعات و تدابير درمانى دقيق است. مرگ و مير بيشتر به‌دليل عفونت است.

سيستميک شوک، خونريزى GI، انسداد مجراى مشترک، ايلئوس، انفارکتوس يا پارگى طحال، DIC، نکروز چربى زير جلدي، ARDS، افيوژن پلورال، نارسائى حاد کليه، کورى ناگهانى.

- موضعى:

۱. نکروز استريل يا عفونى پانکراس - ممکن است در ۶۰-۴۰% بيماران نکروز به‌طور ثانويه عفونى شود. به‌طور تيپيک در طى ۲-۱ هفته پس از شروع پانکراتيت ايجاد مى‌گردد. شايع‌ترين ارگانيسم‌ها باکترى‌هاى گرم منفى روده‌اى هستند ولى ميزان عفونت داخل شکمى کانديدا در حال افزايش است. نکروز را مى‌توان با CT ديناميک يا کنتراست افزايش يافته نشان داد و عفونت را با آسپيراسيون سوزنى به کمک CT تشخيص داد. اگر در بيمار مبتلا به پانکراتيت نکروتيک حاد استريل با وجود درمان‌هاى مرسوم اختلالات ادامه يابد بايد لاپاروتومى به‌همراه برداشت مواد نکروتيک و درناژ کافى را مدٌ نظر داشت. نکروز عفونى پانکراس به دبريدمان شددى جراحى و آنتى‌بيوتکى نياز دارد.

۲. کيست‌هاى کاذب پانکراس (Pancreatic Pseudocyst) در عرض ۴-۱ هفته از شروع بيمارى در ۱۵% بيماران ايجاد مى‌شود. شکايت معمول درد شکمى است و ممکن است توده دردناکى در قسمت فوقانى شکم لمس شود. مى‌توان آن‌را با سونوگرافى يا CT تشخيص داد. در بيمارانى که وضعيت تثبيت‌شده‌اى دارند و دچار عارضه نيستند درمان آن حمايتى است. اگر در طى ۶ هفته هيچ پيشرفتى در درمان حاصل نشد آسپيراسيون / درناژ سوزنى به‌کمک CT، درناژ جراحى يا رزکسيون را بايد در نظر گرفت. در مواردى که کيست کاذب در حال بزرگ شدن است يا دچار خونريزي، پارگى يا آبسه مى‌گردد بايد جراحى انجام گيرد.

۳. آبسه پانکراس - تجمع مايع چرکى که در عرض ۶-۴ هفته پديدار مى‌شود. درمان آن مى‌تواند جراحى يا در موارد انتخابى توسط درناژ پرکوتانئوس باشد.

۴. آسيت و پلورال افيوژن پانکراس که معمولاً به‌دليل پارگى مجراى اصلى پانکراس است. درمان آن شامل ساکشن نازوگاستريک و تغذيه وريدى براى ۳-۲ هفته است. اگر درمان طبى شکست بخورد بايد پانکراتوگرافى و به‌دنبال آن جراحى انجام گيرد.

تصويربردارى

۱. در ۵۰ درصد بيماران راديوگرافى‌هاى شکمى غير طبيعى هستند ولى براى پانکراتيت اختصاصى نيستند. يافته‌هاى شايع شامل ايلئوس کامل يا نسى (لوپ نگهبان Sentinel Loop) و اسپاسم کولون عرضى است. براى رد تشخيص‌هائى از قبيل پرفوراسيون روده سودمند هستند.

۲. سونوگرافى به‌دليل قرار گرفتن گاز روده بر روى پانکراس قادر به نشان دادن آن نيست ولى مى‌تواند سنگ‌هاى صفراوى يا ادم يا بزرگى پانکراس را مشخص کند.

۳. CT مى‌توان تشخيص پانکراتيت را قطعى کند (پانکراس ادماتو) و براى پيش‌بينى و تعيين عوارض ديررس آن سودمند است. CT ديناميک با کنتراست افزايش يافته (Contrast-Enhanced Dynamic CT) را در بدتر شدن علائم باليني، سه يا بيش از سه علامت رانسوم / ايمرى (Ransom-Imrie Signs) (جدول - عواملى که بر بقاء بيماران مبتلا به پانکراتيت حاد اثر سوء مى‌گذارند -) و ساير خصوصيات بيمارى وخيم توصيه مى‌کنند.

عواملى که بر بقاء بيماران مبتلا به پانکراتيت حاد اثر سوء مى‌گذارند

	معيارهاى رانسوم/ايمرى
		در زمان بسترى يا تشخيص
			سن >۵۵ سال
			لکوسيتوز >µL/۱۶۰۰۰
			هيپرگليسمى> mg/dL >۲۰۰)۱۱ mmol/L)
			LDH سرم > IU/L۴۰۰
			ASTسرم > IU/L۲۵۰
		در طى ۴۸ ساعت اول
			کاهش هماتوکريت >۱۰%
			کاهش مايعات بدن >mL۴۰۰۰
			هيپوکلسمى [غلظت کلسيم <  mg/dL ۸ >) ۱/۹ mmol/L)]
			هيپوکسمى (mmHg ۶۰ >Po2)
			افزايش BUN به >(mg/dL >۵)( mmol/L ۱/۸) پس از تجويز مايعات وريدى
			هيپوآلبومينى[سطح آلبومين <g/dL<۳/۲) g/L۳۲)]
	مقياس فيزيولوژى حاد و ارزيابى مزمن سلامتى APACHEII)(1)>۱۲)
	مايع صفاقى هموراژيک
	چاقى مفرط [اندکس توده بدنBMI)>۲۹)]
	شاخص‌هاى کليدى نارسائى ارگان
		هيپوتانسيون (فشارخون < mmHg۹۰) يا تاکى کاردى ۱۳۰<بار در دقيقه
		۶۰mmHg >Po2
		اليگورى (h/mL<۵۰) يا افزايش نيتروژن اوره خون (BUN) و کراتى‌نين
		شاخص‌هاى متابوليک: کلسيم سرم < mg/dL ۸ >) mmol/L۱/۹) يا آلبومين سرم <۳۲L/g ۳/۲ ) g/L>)