نشانگان تورت (Tourette syndrome)

نشانگان تورت يک اختلال عصبى نسبتاً شايع است که حدود ۱۰۰ هزار آمريکائى به‌شکل خفيف آن گرفتار باشند.

در نشانگان تورت امواج عصبى مشخصى در مغز با هم تداخل مى‌کنند و انواع رفتارهاى غيرعادى را که به‌عنوان نيک شناخته مى‌شوند، برمى‌انگيزند. اين حرکات غيرارادى هدفدار نيست و ممکن است بارها و بارها تکرار شود. اين حرکات عبارتند از: پلک زدن بيش از حد، شکلک درآوردن، پرش‌هاى سر و شانه، و به‌هم زدن لب‌ها انجام حرکات پيچيده‌تر مثل لگد زدن، حمله به ديگران، پرتاب اشياء، يا لمس مکرر بدن خود يا ديگران نيز امکان دارد. تيک در ساده‌ترين شکل خود ممکن است با درآوردن صدا توسط زبان يا صاف کردن مکرر گلو تظاهر کند.

البته همهٔ تيک‌ها علامت نشانگان تورت نيستند. برخى از افراد ممکن است از روى عادت اعمالى مثل مرتب کردن مو يا لباس را بدون وجود عادات عصبى انجام دهند. تفاوت اين موارد با نشانگان تورت اين است که حرکات آگاهانه است و مى‌توان با تمرکز آنها را متوقف کرد.

نشانگان تورت از کودکى آغاز مى‌شود و اغلب در طول زندگى ادامه مى‌يابد. تيک‌ها ممکن است ظاهر و سپس برطرف شوند و يا در طول زمان تغيير يابند. آنها معمولاً هنگام اضطراب و خستگى بدتر و با استراحت بهتر مى‌شوند.

آزمايش خاصى براى نشانگان تورت وجود ندارد و تشخيص يا کمک شرح حال فرد داده مى‌شود. اين نشانگان با ناتوانى در يادگيري، کاهش دقت و اختلال در خواب همراه است. اين نشانگان انتشار خانوادگى دارد و به اين ترتيب بيش از يک نفر در خانواده ممکن است مبتلا شود.

درمانى براى نشانگان تورت وجود ندارد اگرچه داروهائى مثل هالو پريدول يا کلونيدين مى‌توانند علائم را تسکين دهند. در بسيارى از افراد اين تيک‌ها آنقدر ناتوان‌کننده نيست که دارو ضرورى باشد.