اندازه مزرعه‌ای که فعالیت اصلی آن تولیدات دامی است
برحسب اينکه فعاليت اصلى در مزرعه توليد محصولات زراعى باشد يا دامي، اندازه واحد توليدى متفاوت است. در واقع بعضى واحدهاى توليدى صرفاً به توليد محصولات زراعى يا دامى مى‌پردازند ولى برخى از آنها نيز ترکيبى از اين فعاليت‌ها را دارند. با توجه به اين شرايط، معيارهاى اندازه‌اى که معرفى شده است عبارتند از:
در صورتى‌که در مزرعه‌اى فقط محصولات زراعى توليد شود، يا گرچه مقدارى محصولات دامى نيز توليد مى‌گردد وليکن عمده توليدات آن، محصولات زراعى است، از معيارهاى زير براى بيان اندازه آن استفاده مىشود.
مساحت کل مزرعه
مجموع مساحت زمين کشاورزى شامل اراضى اجاره شده از سايرين، به‌علاوه مساحت خانه مسکونى و تمامى آنچه مربوط به مزرعه است، تحت عنوان مساحت کل مزرعه مى‌باشد. اين معيار کلى‌ترين مقياس سنجش اندازه واحد زراعى به‌حساب مى‌آيد.
مساحت زمين زراعى
منظور از مساحت زمين‌هاى زراعي، تمام زمين‌هاى قابل کشت اعم از زيرکشت و آيش است.
مساحت زيرکشت
از مجموع مساحت زمين زراعي، بخشى از آن به کشت محصولات مختلف اختصاص مى‌يابد. مساحت زير کشت به اين قسمت از اراضى گفته مىشود. توجه داريم که معيارى به نام 'نسبت سطح زيرکشت' وجود دارد که با مساحت يا سطح زيرکشت متفاوت است. زيرا نسبت مزبور عبارت از مساحت زيرکشت به کل مساحت زمين زراعى است و به‌عنوان يکى از معيارهاى کارآئى اندازه بيان مىشود.
سطح زيرکشت محصولات اصلى
به‌طور معمول در هر مزرعه کشت يک يا دو محصول نسبت به ساير محصولات غلبه دارد. به‌نحوى که درصد قابل ملاحظه‌اى از اراضى به کشت اين محصولات اختصاصى يافته است. اين محصولات به‌عنوان 'اصلي' شناخته مىشود. معمولاً محصولات اصلي، نقدى بوده و جهت فروش در مزرعه توليد مى‌شوند. مساحت زيرکشت اين محصولات نيز معيارى براى بيان اندازه واحدهاى زراعى است.
اندازه مزرعه‌اى که فعاليت اصلى آن توليدات دامى است
در برخى مزارع صرفاً دام و فرآورده‌هاى آن پرورش داده مىشود. همچنين ممکن است مقدارى محصولات زراعى نيز در اين مزارع توليد شود، وليکن در مقايسه با توليد محصولات دامى رقم عمده‌اى را تشکيل نمى‌دهند. براى اندازه‌گيرى وسعت اين قبيل مزارع از معيارهاى ۱. تعداد دام ۲. تعداد واحد دام توليدى استفاده مىشود.
تعداد دام
اگر در مزرعه موردنظر يک نوع دام وجود داشته باشد، تعداد آن دام به‌خصوص بيانگر اندازه آن مزرعه است. براى مثال در يک مرغدارى تعداد مرغ و در يک گاودارى تعداد گاو بيانگر اندازه آن واحدها است.
تعداد واحد دام توليدى
در بعضى موارد، بيش از يک نوع دام در مزرعه نگهدارى مىشود. در اين صورت اندازه چنين واحدى را مى‌توان برحسب واحد دامى بيان کرد. براساس اين معيار انواع دام به يک واحد بيان مىشود. در واقع براى هر نوع دام به‌خصوص، مثلاً برحسب نيازهاى علوفه‌اى آن، نسبتى تعيين مىشود. براى مثال اگر يک گاو شيرى معادل يک واحد دامى باشد و يک گوسفند، معادل ۲/۰ واحد به حساب آيد، در اين صورت پنج رأس گوسفند يک واحد دامى خواهد بود. بنابراين پس از آنکه نسبت فوق براى هر يک از انواع دام محاسبه شد، کافى است تعداد دام مربوطه را در نسبت مربوطه آن ضرب نمود و مجموع آنها را به‌عنوان معيارى براى بازگو کردن اندازه واحد توليدى درنظر گرفت.
به‌عنوان مثال اگر مزرعه متشکل از ۵۰ رأس گاو و ۲۰۰ رأس گوسفند باشد، اندازه آن با توجه به نسبت‌هاى فوق برابر ۹۰ واحد دامى است، زيرا:
(۵۰ × ۱) + (۲۰۰ × ۰/۲) = ۹۰
اندازه مزرعه‌اى که هم محصولات دامى و هم محصولات زراعى در آن فعاليت اصلى است
در برخى از مزارع، توليد محصولات زراعى و دامى توأماً به‌عنوان فعاليت اصلى محسوب مىشود. به‌نحوى که نمى‌توان گفت که اين مزرعه زراعى است يا دامى در اين صورت براى بيان اندازه واحد کشاورزى بايستى معيارى به‌کار برد که قادر باشد.
محصولات فوق را به يک واحد مشخص بيان کند. برخى از اين معيارها عبارتند از:
درآمد ناخالص مزرعه
درآمد ناخالص در واقع همان درآمد کل (Total Revenue)، است که عبارت از حاصلضرب مقدار محصول در قيمت آن است. اين معيار در واقع 'ارزش توليد کل' را در مزرعه بيان مى‌کند که از نظر فرمول دقيقاً معادل درآمد کل است. بنابراين براى محاسبه درآمد ناخالص مزرعه‌اى که n محصول، اعم از زراعى و دامى توليد مى‌کند، از رابطه زير استفاده مىشود.
VTP = TR = P1 . Y1 +...+ Pn . Yn
که در آن P1 تا Pn قيمت يک واحد محصولات Y1 تا Yn است.
سرمايه کل (Total Capital Invested)
کل ميزان سرمايه‌‌گذارى بر روى اراضي، ساختمان‌ها، ماشين‌آلات و ساير منابع واحد توليدى تحت عنوان سرمايه کل آن واحد توليدى است. در واقع ارزش ريالى کليه منابع مزرعه‌اى که متشکل از فعاليت‌هاى زراعى و دامى است، معيار مناسبى جهت بيان اندازه آن است. به‌ويژه از طريق آن مى‌توان مزراع مشابه را مقايسه کرد. براى اين منظور بايستى ارزش فعلى (Present Value)، سرمايه مزرعه محاسبه گردد.
کل نيروى کار مورداستفاده
نظر به اينکه نيروى کار در کليه فعاليت‌هاى توليدى مزرعه، به‌عنوان يک عامل توليد مشترک است، لذا مى‌توان آن را براى بيان اندازه واحدهاى کشاروزى مورد استفاده قرار داد. البته جهت مقايسه دقيق‌تر به جاى تعداد نفرات نيروى کار بهتر است از واحدهائى مثل روز-نفر، يا سال-نفر در آن واحد استفاده نمود. اين معيار در بخش نخست کتاب تشريح گرديده است. بديهى است از اين معيار براى مقايسه واحدهاى مشابه مى‌توان استفاده کرد. زيرا ممکن است تجهيزات موجود در يک مزرعه به‌طور نسبى آنقدر زياد باشد که نيروى کار کمترى به‌کار گرفته شود و حال آنکه اندازه آن به مراتب بزرگتر از واحد توليدى ديگر باشد.
