سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

مرطوب‌کننده‌ها


   آنتى‌هيستامين‌ها
اين مواد در بسيارى از داروهاى سرماخوردگى وجود دارند ولى بيشتر از سرماخوردگى در تب يونجه مؤثر هستند. در واقع آنها ممکن است ترشحات مخاطى را غليظ کنند و سرفه کردن را دشوار سازند. آنها در اکثر افراد باعث خواب آلودگى مى‌شوند. آنتى‌هيستامين‌ها به‌علت خاصيت خشک‌کنندگى (توقف ترشحات) و قابليت مقابله با اثرات محرک ضد احتقان‌ها به اکثر داروهاى سرماخوردگى بدون نسخه افزوده مى‌شوند.
برخى از فرآورده‌هاى ترکيبى و متعدد آنتى‌هيستامين و ضد احتقان عبارتند از مخلوط ترى‌پروليدين هيدروکلرايد و پزودوافدرين هيدروکلرايد (Actifed)، کلرفنيرامين مالئات D ،Chlor-Trimeton) D)، کنتاک (Contac)، کوپيرونيل۲(Copyronil 2) دکونامين (Deconamine )، دمازين (Demazine)، مخلوط برم فنيرامين، فنيل افرين و فنيل پروپانولامين (Dimetapp)، مخلوط دکس برم فنيرامين، پزودوافدرين سولفات (Drixoral)، نولامين (Nolamine)، پزودوافدرين هيدروکلرايد A (Novafed A، مخلوط کلرفنيرامين مالئات و فنيل پروپانولامين هيدروکلرايد (Ornade)، پزودوافدرين به‌علاوه (Sudafed plus)، ترى آمينيک (Triaminic).
به‌طور کلى از فرآورده‌هاى ترکيبى بايد پرهيز شود زيرا معمولاً منجر به مصرف يک يا چند دارو براى علائمى مى‌شود که وجود ندارند در حالى‌که خطر بروز عوارض جانبى ناخواسته وجود دارد. عاقلانه‌ترين تدبير درمانى براى تسکين سرماخوردگى انتخاب داروى اختصاصى براى علائم آن است. براى توقف آبريزش بينى مثلاً ممکن است فقط هنگام شب که خواب‌آلودگى مطلوب است آنتى‌هيستامين مصرف شود و ضد احتقان به تنهائى هنگام روز به‌کار رود. شما ممکن است آنها را با هم مصرف کنيد به‌طورى که شب‌ها آنتى‌هيستامين بيشتر و ضداحتقان کمتر مصرف گردد و هنگام روز عکس اين کار انجام انجام شود.
گزارش شده است که يک آنتى‌هيستامين نسبتاً جديد به‌نام ترفنادين (که تحت نام تجارى Seldane فروخته مى‌شود) خواب‌آلودگى کمترى ايجاد مى‌کند و درست به‌اندازهٔ کلر فنيرامين مالئات (Chlor-Trimeton)، مؤثر است. اين دارو گران است و بايد با تجويز پزشک مصرف شود ولى ارزش امتحان کردن را دارد. در حال حاضر دو داروى آنتى‌هيستامين جديد و بدون اثر آرامبخشى توسط ادارهٔ غذا و دارو تحت بررسى هستند. از پزشک خود در مورد آنها سؤال کنيد.
آنتى‌هيستامين‌ها را با نوشابه‌هاى الکلى مصرف نکنيد زيرا مخلوط آنها خواب‌آلودگى را افزايش و هوشيارى و توانائى حفظ تعادل را کاهش مى‌دهد. در صورت ابتلا به آسم، آب سياه، آمفيزم (به مبحث آمفيزم مراجعه کنيد) بيمارى مزمن ريوي، تنگى نفس، اشکال در دفع ادرار در اثر بزرگى پروستات از مصرف اين داروها بپرهيزيد مگر آنکه توسط پزشک تجويز شوند.
   سرفه
سرفه يک واکنش طبيعى بدن است که مجارى تنفسى را از ترشحات اضافى و محرک‌ها پاک مى‌کند. دو نوع سرفه (خشک و خلط‌دار) توسط سرماخوردگى ايجاد مى‌شود که درمان آنها متفاوت است. سرفهٔ خلط‌دار که مجارى هوائى شما را پاک مى‌کند، نبايد توسط داروهاى ضد سرفه سرکوب شود مگر آنکه در خواب اختلال ايجاد کند. در عوض نوشيدنى‌هاى داغ (غيرالکتريکي) مصرف کنيد، آب‌نبات‌هاى سفت را بمکيد، يا هواى مرطوب استنشاق کنيد.
   مرطوب‌کننده‌ها
مرطوب‌کننده‌ها رطوب هوا را زياد مى‌کنند و به برطرف کردن تحريک بينى و گلو کمک مى‌نمايند و علائم سرماخوردگي، آنفلوانزا، و آسم را کاهش مى‌دهند. بهترين دستگاه‌هاى مستقل مرطوب‌کننده نوع ماوراء صوتى است که ذرات ريز بخار سرد را در هوا مى‌پاشد. اين ذرات بدون آنکه اتاق را نمناک کنند در هوا معلق مى‌مانند. هرگز از دستگاه‌هاى مولد بخار داغ استفاده نکنيد. آنها به‌ويژه در صورت دسترسى اطفال خطرناک هستند. اگر از گرم‌کننده‌هاى مصنوعى هوا استفاده مى‌کنيد، مى‌توانيد مرطوب‌کننده را مستقيماً به دستگاه گرم‌کنندهٔ خود وصل کنيد. از دستورالعمل‌هاى مربوطه به‌دقت تبعيت کنيد.
يکى از مشکلات مرطوب‌کننده‌ها اين است که آنها مى‌توانند به‌عنوان محيط رشد باکترى و قارچ عمل کنند. افرادى که به اين موجودات ذره‌بينى حساس هستند، با دميده شدن بخار عفونى به‌صورت آنها ممکن است در عوض بهبودى بدتر شوند. براى پيشگيرى از اين مسئله آب دستگاه را هر روز عوض کنيد. مرطوب‌کننده را با افزودن يک قاشق غذاخورى ماده سفيدکنندهٔ کلرين به آب و به کار انداختن دستگاه براى چند دقيقه ماهى يک‌بار تميز کنيد (از تخليه بخارهائى که اندکى تحريک‌کننده هستند اطمينان حاصل کنيد) سپس دستگاه را با آب بشوئيد.
براى سرفه‌هاى خشک و بدون خلط مى‌توان از داروهاى ضد سرفه استفاده کرد. داروهاى ضد سرفه مرکز سرفه در مغز را مهار مى‌کنند. اکثر اين داروها حاوى کُٔدئين و دکسترومتورفان هستند. کُدئين يک داروى مخدر است و در اکثر ايالت‌هاى آمريکا با داشتن نسخه قابل دسترسى است. دکسترومتورفان (يکى از مشتقات مرفين) درست به اندازهٔ کدئين مؤثر است ولى مخدر نيست. از ميان تعداد زياد شربت‌هاى سرفه که حاوى مواد ضد سرفه هستند مى‌توان از ملخوط ديفن هيدرامين و الکل (Benylin)، کونژسپرين (Congesperin)، پرتوسين ۸ ساعتى (Pertussin 8 hour)، دکسترومتورفان هيدروبرومايد ۸ (Romilar 8)، و داروئى به‌نام کودکان ژوزف مقدس (St Joseph's Children)، نام برد.
داروهاى ضد سرفه نبايد در سرفه‌هاى مزمن و مداوم مثل مواردى که در اثر سيگار کشيدن، آسم، آمفيزيم بروز مى‌کند، مصرف شوند. در اين شرايط سرفه براى پاکسازى مجارى تنفسى ضرورى است.
شربت‌هاى سرفه ممکن است حاوى يک ماده خلط‌آور باشند. فرض بر اين است که اين ماده از طريق نرم کردن ترشحات مجارى نايژه‌اى سرفه‌کردن را آسان مى‌کند و به اين ترتيب ممکن است باعث سهولت خروج اين ترشحات شود. در مورد تأثير خلط‌آورها هنوز اختلاف نظر وجود دارد ولى احتمالاً آنها زيانى ندارند. پر مصرف‌ترين خلط‌آور گايفنزين است.
در چه صورت هنگام سرماخوردگى به پزشک مراجعه کنيد:
۱. بيش از دو روز درجه حرارت بدن شما بالاى ۱۰۰ درجه فارنهايت (۸/۳۷ درجه سانتى‌گراد) باشد.
۲. مبتلا به درد ناگهانى يا ترشح از يک يا دو گوش خود شويد.
۳. در گوش خود احساس درد عمومى که بيش از چند روز ادامه يابد، کنيد.
۴. آبريزش و گرفتگى بينى شما بيش از ۱۰ روز طول بکشد.
۵. سرفه شما ايجاد خلط غليظ و بدبوى زرد و يا سبزرنگ کند (به‌علت عفونت باکتريائى بروز مى‌کند).
۶. بيش از ۴۸ ساعت گلودرد و درد هنگام بلع داريد. (اغلب نشانه گلودرد استرپتوکوکى است که بايد با آنتى‌بيوتيک درمان شود).
۷. بثورات جلدى غيرقابل توجيه بروز کند (احتمال ايجاد مخملک که در اثر باکترى استپتوکوک پديد مى‌آيد).
۸. سختى گردن همراه با سردرد مداوم بروز کند (احتمال ايجاد مننژيت).
۹. درد در سينوس (جيب)، تب، و ترشحات زرد يا سبزرنگ بينى که بيش از ۴۸ ساعت طول بکشد (احتمال ايجاد تورم سينوس).


همچنین مشاهده کنید