درمان

اتيولوژى

اتيولوژى نئوپلاسم‌هاى تيروئيد مى‌توانند خوش‌خيم (آدنوما) يا بدخيم (کارسينوما) باشند. نئوپلاسم‌هاى خوش‌خيم شامل آدننوماهاى ماکروفوليکولر (کولوئيد) يا نوروموفوليکولر است. واريانت‌هاى ميکروفوليکولر، ترابکولر و سلول هارتل از اهميت بيشترى برخوردار هستند. کارسينوماهاى اپى‌تليوم فوليکولر شامل سرطان پاپيلري، فوليکولى و آناپلاستيک تيروئيد است. سرطان پاپيلرى تيروئيد شايع‌ترين نوع سرطان تيروئيد است. اين سرطان تمايل دارد چند کانونى باشد و تهاجم موضعى پيدا کند. تشخيص سرطان فوليکولى تيروئيد از طريق آسپيراسيون با سوزن ظريف مشکل است زيرا افتراق بين نئوپلاسم‌هاى فوليکولى خوش‌خيم و بدخيم به ميزان زيادى متکى بر شواهدى دال بر تهاجم به عروق، اعصاب يا ساختمان‌هاى مجاور است. اين سرطان تمايل به انتشار خونى و متاستاز به استخوان، ريه و CNS دارد. کارسينوم آناپلاستيک نادر، شديداً بدخيم و سريعاً کشنده است. لنفوم تيروئيد اغلب در زمينه تيروئيديت هاشيموتو ظاهر مى‌شود و به‌صورت توده تيروئيدى سريعاً بزرگ‌شونده‌اى تظاهر مى‌کند. کارسينوم مدولرى تيروئيد از سلول‌هاى پارافوليکولر (C) منشاء مى‌گيرد و مى‌تواند به‌صورت اسپوراديک يا فاميليال روى دهد. گاهى اوقات مربوط به نئوپلازى اندوکرين متعدد تيپ ۲ (MEN-2) هستند.

علائم بالينى

علائم بالينى افتراق بين ندول منفرد و ندول برجسته‌اى در زمينه گواتر مولتى‌ندولر مهم است زيرا بروز بدخيمى در ندول‌هاى منفرد بيشتر است. خصوصيات پيشنهادکننده کارسينوم شامل رشد اخير يا سريع ندول يا توده، سابقه پرتوتابى گردن، درگيرى گره لنفى و ثابت شدن بافت‌هاى اطراف است. ممکن است بزرگى غده موجب فشار و جابه‌جائى تراشه يا مرى و علائم انسدادى شود.

تشخيص

تشخيص رويکرد ارزيابى ندول منفرد در شکل (- رويکرد بيماران مبتلا به ندول تيروئيدى -) فهرست شده است.

درمان

ندول‌هاى خوش‌خيم را بايد با معيانات سريال پايش کرد و با مهار TSH توسط لووتيروکسين از رشد بيشتر آن جلوگيرى کرد. ممکن است در گواترهاى مولتى‌ندولر همراه با اثرات فشاري، رزکسيون جراحى يا حذف با يد راديواکتيو لازم شود.

در کارسينوم پاپيلرى يا فوليکولر نياز به تيروئيدکتومى نزديک به توتال با ديسکسيون گره لنفى است و بهتر است توسط جراحى انجام گيرد که در اين عمل مجرب است. اگر عوامل خطرساز و خصوصيات پاتولوژيک به درمان با يد راديواکتيو دلالت کند بايد بيمار را براى چند هفته پس از عمل با ليوتيرونين (۲۵g روزى ۳-۲ بار) درمان کرد سپس به‌مدت ۲ هفته دارو را قطع کرد تا براى حذف راديواکتيو بافت باقى‌مانده پس از جراحى آماده شود. اگر TSH بيش از ۵۰IU/L باشد I131 ابتدا با دوز اسکن و سپس با دوز درمان تجويز مى‌گردد. متعاقب آن لووتيروکسين تجويز مى‌شود تا در بيمارانى با خطر عود بالا سطح TSH به ميزان پائين ولى قابل اندازه‌گيرى و در بيمارانى با خطر عود پائين به ۵/۰ - ۱/۰ IU/L برسد. بايد پس از قطع هورمون تيروئيد يا تجويز TSH انسانى نوترکيبي، اسکن‌ها و اندازه‌گيرى سطح تيروگلوبولين به‌منظور پيگيرى انجام گيرد.

از آنجائى‌که کارسينوم مدولرى تيروئيد يد راديواکتيو را جذب نمى‌کند درمان آن جراحى است. تست مربوط به جهش RET را بايد مدٌ نظر داشت. افزايش کلسى‌تونين سرم شاخص بيمارى باقى‌مانده يا راجعه است.