سه شنبه, ۲۹ اسفند, ۱۴۰۲ / 19 March, 2024
مجله ویستا

آفات حوزه‌بندی


در عصر حاضر مرسوم به عصر ارتباطات دامنهٔ دانش و اطلاعات بشرى بسيار گسترده است و امکان آگاهى از تمام آنها براى هيچ فردى ميسر نيست؛ از اين‌رو براى شناخت و تسلط زياد خبرنگاران بر امور خبري، گروه‌هاى متعدد خبرنگاراى در رسانه‌ها تشکيل شده است که معمولاً در موضوع‌هاى مشخص به اين شرح کار مى‌کنند:
- گروه سياسى
- گروه اجتماعى
- گروه فرهنگى و هنرى
- گروه ورزشى
حوزه‌هاى فعاليت خبرنگاران متناسب با نوع فعاليت اين گروه‌ها مشخص مى‌شوند. مثلاً کليه ادارات، سازمان‌ها و نهادهائى که کار و نوع فعاليت آنها اقتصادى است، در گروه اقتصادى دسته‌بندى مى‌شوند. پوشش اخبار وقايع اين حوزه‌ها مهم است؛ از اين‌رو پوشش اخبار هر حوزه به يک خبرنگار واگذار مى‌شود. انتخاب خبرنگار براى يک حوزهٔ خاص، به توانائى‌هاى تخصصى و فردى خبرنگار و علاقه‌مندى او به نوع کار متناسب با ويژگى‌هاى حوزهٔ خبرى بستگى دارد.
  حوزه‌ها
  مزاياى حوزه‌بندى
۱. آشنائى خوب خبرنگار با ويژگى‌هاى حوزهٔ خبرى
۲. تهيه آرشيو شخصى از اطلاعات حوزهٔ خبرى
۳. آشنائى خبرنگار با محيط حوزه و مسئولان و شرح وظايف آنها
۴. آشنائى با خلق و خوى مديران
۵. آشنائى با راه‌کارهاى ارتباط با هر فرد مسئول
  آفات حوزه‌بندى
۱. خبرنگار عامل حوزه خبرى مى‌شود.
۲. خبرنگار به خبرنويس تبديل مى‌شود.
۳. از نوآورى در خبر کاسته مى‌شود.
۴. با مسائل حوزه، انتقادى برخورد نمى‌شود.
متناسب با خط‌مشى و گستردگى دامنهٔ کار، اگر رسانه در انجام امور خود سياست تبليغى را در پيش بگيرد، شيوه حوزه‌بندى پسنديده است. در نظام‌هائى که دولت در رسانه نفوذ فوق‌العاده و گسترده دارد. از شيوه‌هاى تبليغى استفاده مى‌شود و خبر شکل تبليغى به‌خود مى‌گيرد. اگر خط‌مشى رسانه طرح مسائل به شکل واقعى باشد از خبرنگاران متعددى در يک حوزهٔ کارى براى طرح مسائل استفاده مى‌شود. اين‌گونه رسانه‌ها بايد منابع اطلاعات قوى و بانک اطلاعات مناسب داشته باشند تا بتوانند در مواقع ضرورى خبرنگاران را از نظر اطلاعاتى به‌خوبى تغذيه کنند. در هر حال به‌علت گسترده بودن دامنهٔ کار بهتر است که فعاليت‌هاى خبرنگاران حوزه‌بندى و به آفات و معايب آن نيز توجه جدى شود.
خبرنگاران بايد تلاش کنند در حوزهٔ خبرى ابتکار عمل را در دست گيرند و به‌صورت عامل سازمان‌ها درنيايند. خبرهاى ارسالى سازمان‌ها معمولاً براساس مصالح خود سازمان تهيه مى‌شود و رويکرد آن به زواياى مثبت کار توجه دارد و بيشتر به‌منظور تبليغات تهيه شده است، در حالى‌که اگر خبرنگار ابتکار عمل را در دست داشته باشد. مى‌تواند به عمق قضايا دست پيدا کند. از اين‌رو خبرنگاران بايد شناخت بسيار مناسب از بخش‌هاى حوزهٔ فعاليت خود داشته باشند و به‌طور مستمر با آنان در ارتباط باشند تا بتوانند راوى شايسته وقايع باشند. اين موضوع از زاويه ديگرى نيز قابل بيان است و آن اينکه شناخت مناسب حوزه موجب مى‌شود خبرنگار از انتشار خبر غيرواقعى جلوگيرى کند.
  وظايف دبيران گروه‌هاى خبرنگارى
رسانه‌ها به لحاظ ايجاد سهولت در انجام کار، فعاليت‌هاى محوله را در بخش‌هاى مختلفى با عنوان 'سرويس' يا 'تحريريه' يا عناوين ديگر سازمان‌دهى کرده‌اند، مثلاً: سرويس 'سياسي' ، 'فرهنگى و هنري' ، 'اجتماعي' ، 'اقتصادي' ، 'داخلي' ، 'خارجي' ، 'ورزشي' و... در راديو و تلويزيون نيز براى ايجاد سهولت در انجام کارها، فعاليت‌ها در بخش‌هاى متعددى سازمان‌دهى شده‌اند. فعاليت‌هاى خبرى يک رسانه در دو مرحلهٔ 'توليد' و 'پخش' انجام مى‌شود. در مرحله توليد عوامل توليدى در قسمت‌هاى مختلفى سازمان‌دهى شده‌اند، مثلاً خبرنگاران در گروه‌هاى کارى 'اقتصادي' ، 'اجتماعي' ، 'سياسي' ، 'علمى و فرهنگى و هنري' و 'ورزشي' سازمان‌دهى شده‌اند که هر گروه براساس حوزهٔ کارى خود، تعدادى خبرنگار متخصص را در خود جاى داده است. هر گروه خبرى يا به‌عبارت ديگر سرويس خبري، يک دبير سرويس دارد که معادل سردبير در تحريريه‌هاى مختلف پخش است.
خبرهاى تهيه شده برحسب نوع (مکتوب، صدائي، تصويري) در اختيار بخش‌هاى مختلفى قرار مى‌گيرد.
- خبر مکتوب در اختيار تحريريهٔ توليد اخبار قرار مى‌گيرد، در تحريريه مجموعه‌اى از دبيران خبر زيرنظر سردبير فعاليت مى‌کنند.
- خبر صدائى پس از کسب نظر دبير سرويس و تعيين ساختار و محتواى آن در اختيار پخش قرار مى‌گيرد.
- خبر تصويرى پس از کسب نقطه‌نظر دبير سرويس مربوط به چگونگى ساختار و محتواى آن در اختيار پخش قرار مى‌گيرد.
دبيران گروه‌هاى خبرى بايد با نگرش سيستمى با موارد خبرى مواجه شوند و به فضاى ملي، بين‌المللى و اهميت موضوع اشراف کامل داشته باشند. آنها علاوه بر انجام وظايف مربوط به رسانه، وظيفه دارند روزنامه‌ها، مطبوعات، مجلات و اخبار رسيده از ديگر رسانه‌ها را هر صبح مطالعه کنند و متناسب با نيازهاى بخش تخصصى مربوط به آنها توجه کنند. همچنين آنان بايد به نيازهاى مخاطبان آگاهى و وقوف داشته باشند و همچنين دفترچه‌هاى کوچک جيبى براى فعاليت‌هاى روزمره همراه داشته باشند، که در اين دفترچه‌ها مى‌توان در طول ساعات شبانه‌روز، نکات برجسته را يادداشت کرد. اين دفترچه‌ها دبيران گروه‌هاى خبرى را در انجام وظايف يارى مى‌دهند. استفادهٔ مناسب از وقت و انجام کار در موعد مقرر، کارهاى روزانه، سوژه‌هاى خبرى که در جريان کار به ذهن مى‌رسد، فعاليت‌هاى قابل پيگيري، نتايج تماس‌هاى تلفني، مشخصات مسئولان و شماره تلفن‌هاى ضروري، از جمله مواردى است که مى‌توان در آن ثبت کرد.


همچنین مشاهده کنید