کتابها با تصاویر برجسته (Pop up books)

نگاه کردن به کتاب، حتى وقتى که کودک خيلى کوچک است، کار بسيار مفيدى است. درست مثل اينکه داريد با يک کودک بزرگ صحبت مى‌کنيد، دربارهٔ عکس‌هاى کتاب با او حرف بزنيد. اگر نام تصوير در زير آن نوشته شده باشد خيلى بهتر است، چون کودک مى‌فهمد که کلمات معنى دارند. کتاب براى يادگيرى کلمات فرصت‌هاى تازه فراهم مى‌آورد. مى‌توانيد داستان‌هاى ساده را هم براى او بخوانيد. بعدها خود او هم با شما همراهى خواهد کرد.

براى اينکه بچه‌ها را با کتاب آشنا کنيم هيچ‌وقت زود نيست. به محض اينکه توانستيد کودک را روى زانوهاى خود بنشانيد و کتاب را با دست‌هاى خود بگيريد اين کار را شروع کنيد.

اوايل بچه‌ها از صداى ورق زدن کتاب‌، خش خش کاغذ و زمزمهٔ شما وقتى که با آنها حرف مى‌زنيد همان‌قدر لذت مى‌برند که از ديدن تصاوير. تصاويرى که در نظر آنها فقط رنگ، شکل و طرح هستند. اما به‌تدريج هم براى آنها آشنا و قابل تشخيص مى‌شوند و هم ياد مى‌گيرند که اصوات مخصوصى را با هر تصوير همراه کنند، ياد مى‌گيرند خود آنها کتاب را ورق بزنند و تصاوير آشنا را نشان دهند و بعدها نام آنها را بگويند، به داستان گوش بدهند و گاهى خود آنها هم در آن شرکت کنند.

بهترين دليل براى آشنا کردن کودکان با کتاب، اين است که از آن لذت مى‌برند. بسيارى از پدران و مادران متوجه مى‌شوند که کتاب تنها وسيله‌ٔ مؤثر، هم براى سرگرم کردن بچه‌ها است و هم براى لذت بردن آنها. علاوه بر اين، کودکان خيلى چيزها را از طريق نگاه کردن به کتاب‌ها ياد مى‌گيرند.

کتاب به آنها کمک مى‌کند که درک و فهم بَصري، توانائى توجه به جزئيات و مهارت‌هاى زبانى در آنها پرورش يابد. گوش دادن، فهميدن و سخن گفتن را به آنان مى‌آموزد. باعث ايجاد ميل به گفتگو در آنها مى‌شود. افق ديد آنها را از طريق تحريک حسّ تخيّل، وسعت مى‌دهد. به آنها مى‌آموزد که تجربه‌ها و موقعيت‌هاى خاص را درک کرده و براى کسب تجارب جديد مورد استفاده قرار دهند. به آنها نشان مى‌دهد که ديگران چگونه حس مى‌کنند و رفتار مى‌نمايند.

چون بعدها کتاب در آموزش رسمى او نقش اساسى خواهد داشت، آشنائى و علاقه‌مندى قبلى کودک به کتاب مى‌تواند پيش‌زمينهٔ خوبى براى پيشرفت او در آينده باشد.

اما يک نکتهٔ بسيار مهم را بايد حتماً به‌خاطر داشته باشيد و آن اينکه هرگز کودکى را که آشکارا به کار ديگرى علاقه‌مند است مجبور به استفاده از کتاب نکنيد (حتى با گروه سنى خيلى کوچک) زيرا همواره اين خطر وجود دارد که با اين کار او را به‌طور کلى از کتاب متنفّر کنيد.

اولين کتاب‌هاى تصويرى

کتاب‌هائى را انتخاب کنيد که: تصاوير واضح، ساده و رنگى از اشياء و حيوانات آشنا و مورد علاقهٔ کودک داشته باشند، در هر صفحهٔ آنها بيشتر از يک تا دو تصوير نباشد و تصويرها جزئيات گيج‌کننده نداشته باشند. از سه ماهگى به بعد، کودک مى‌تواند به‌طور گذرا به تصوير کتاب خيره شود. يکى دو کتاب مقوّائى و ضدّ آب براى او تهيه کنيد که در برابر استفادهٔ مکرّر و جويدن، مقاوم باشند.

از حدود دوازده ماهگى به بعد کودک لغات بيشترى مى‌فهمد و آرام آرام مى‌تواند تصاوير پيچيده‌تر را درک کند.

مجموعه‌ها (Catalogues)

بچه‌ها مخصوصاً به اين نوع کتاب‌ها بسيار علاقه دارند، چون از پاره کردن کاغذ و ديدن عکس‌هائى مثل عکس بچه‌ها، اسباب‌بازى‌هاى آشنا، لباس‌ها و وسايل خانه لذّت مى‌برند. از مجله‌هاى رنگى و آلبوم‌هاى عکس هم مى‌توانيد به اين منظور استفاده کنيد.

کتابها با تصاوير برجسته (Pop up books)

کتاب‌هاى پارچه‌اي، مقوائي، ضدّ آب و انواع ديگر هم به‌علت تنوع و جذّابيت خاصى که دارند در کودک انس و علاقه‌ٔ خاصى نسبت به کتاب ايجاد مى‌کنند.