پیشگیری و کنترل

پيشگيرى اوليه

از آنجا که بيمارى‌هاى کِرمي، به‌طور معمول فاقد واکسن‌هاى محافظت‌کننده بوده، پيشگيرى داروئى نيز تأثيرى در کنترل آنها ندارد، مؤثرترين راه کنترل آنها تأمين بهداشت عمومى به‌وسيله سازمان‌هاى ذى‌ربط مانند تشکيلات بهداشتى هر کشور و مؤسسه‌هاى آب‌رسانى و شرکت‌هاى آب و فاضلاب، و نيز رعايت موازين بهداشتى به‌وسيله آحاد مردم مى‌باشد. براى مثال در پيشگيرى اوليه از آسکاريازيس و ساير کرم‌هائى که راه انتقال مشابهى دارند رعايت اصول زير توصيه مى‌شود:

- فراهم کردن امکانات کافى جهت دفع بهداشتى مدفوع و جلوگيرى از آلودگى خاک، بخصوص در اطراف محل بازى و ورزش کودکان

- آموزش توده مردم، در مورد نحوه صحيح استفاده از توالت و شستشوى دست‌ها قبل از دست‌زدن به غذا

- آموزش روستائيان درمورد دفع بهداشتى مدفوع و جلوگيرى از لبريزشدن توالت‌ها و تهيهٔ کود انسانى به‌شيوه‌اى که تخم کرم‌هاى موجود در آن از بين بروند

- محفوظ نگه‌داشتن غذاها از آلوده‌شدن با فضولاتى که امکان دارد به‌تخم انگل آلوده باشند

- کوتاه‌کردن مرتب ناخن‌ها بخصوص در کودکان که در پيشگيرى از انتقال تخم‌هاى اکسيوروهيمنولپيس نانا مى‌تواند تأثير بسزائى داشته باشد

- اقدام‌هائى مانند بازرسى مرتب لاشهٔ گوشت و معدوم کردن يا رفع آلودگى گوشت‌هائى که آلودگى آنها به‌اثبات مى‌رسد و نيز توصيه به طبخ کامل گوشت، از بروز بيمارى‌هائى مانند تنيازيس، جلوگيرى خواهد نمود.

پيشگيرى ثانويه

ازآنجا که انسان ميزبان نهائى بسيارى از کِرم‌ها مانند آسکاريس، اکسيور، تنيا ساژيناتا، کرم‌هاى قلاب‌دار، تريکوريس تريکورا و ... مى‌باشد، تشخيص و درمان افراد آلوده نه ‌تنها موجب بهبود آنان مى‌شود، بلکه اقدام بسيار مؤثرى در جهت قطع زنجيره انتقال و مبارزه با منابع و مخازن نيز به ‌حساب مى‌آيد و در اين رابطه، حتى گاهى درمان دسته‌جمعى تمام افراد جامعه‌اى که ميزان آلودگى دربين آنان در سطح بالايى قرار دارد نيز توصيه شده است.

پيشگيرى ثالثيه

درمان به موقع انسدادهاى ناشى از آسکاريدوز، توده‌هاى فضاگير ناشى از کيست هيداتيد و سيستى سرکوزيس، باعث نجات جان بيماران و مانع نقص‌عضوهاى احتمالى مى‌گردد.

ساير اقدام‌هاى کنترلى

اقدام‌هائى که طى طغيان‌ها، همه‌گيرى‌ها و پاندمى‌هاى بيمارى بايد انجام داد: بيمارى‌هاى کِرمي، به‌طور معمول منجر به بروز همه‌گيرى نمى‌شوند، ولى موارد فرابومى (هيپرآندميک) را مى‌توان با درمان دسته‌جمعى و ارتقاء آگهى‌هاى بهداشتى مردم، کنترل نمود.

اقدام‌هائى که طى بروز حوادث و سوانحى مانند سيل، زلزله، آتشفشان، جنگ و امثال آن بايد انجام داد: در چنين مواقعى بايد بر رعايت موازين بهداشت فردى تأکيد گردد.