کوه‌نوردی و غارگردی

دو چين‌خوردگى زاگرس و البرز رشته‌کوه‌هاى بلندى را در شمال و غرب جنوب کشور ايجاد کرده‌اند. اگرچه فلات ايران نسبت به سرزمين‌هاى کوهستانى شرق آن هيماليا، پامير و تبت ارتفاع کمترى دارد اما قلل مرتفع کوهستانى ايران به‌ويژه قلل زاگرس مرکزى در شمار صدقله مرتفع جهان قرار داشته و نيز قله آتشفشانى دماوند بلندترين قله نيمکره غربى از حد فاصل همين قله تا لبه شرقى آسيا در کشور چين بلندترين قله نيمکره غربى از حدفاصل همين قله تا لبه شرقى آسيا در کشور چين است. زيرا در هيچ‌کدام از قاره‌هاى اروپا - آفريقا و آمريکاى شمالى و جنوبى قله‌اى مرتفع‌تر از دماوند وجود ندارد. قله‌هاى بخش زاگرس مرکزى (مجموعه دنا) نيز با ارتفاع افزون‌تر از چهارهزار متر و با موقعيت طبيعى کم‌نظير چشم‌انداز‌هاى زيبائى را براى پرداختن به کوه‌نوردى عرضه مى‌کنند. علم‌ کوه در الموت قزوين با سه زبانه يخچال دائمى آن، دو قله آتشفشانى سهند و سبلان با کالدراهاى درياچه‌اى‌شان و نيز قلل مرتفع البرز مرکز يبه دليل غناء طبيعى و تنوع زيستى از ديگر جاذبه‌هاى عمده کوه‌نوردى در ايران به شمار مى‌آيند. همچنين قله شيرکوه يزد به دليل واقع بودن در يک گستره وسيع بيابانى که به آن موقعيتى همچون قله مشهور کليمانجارو و در آفريقا مى‌بخشد. يکى از جاذبه‌هاى کوهستانى قابل توجه طبيعت ايران به‌شمار مى‌آيد.

در ايران نزديک به يکصد غار بزرگ وجود دارد که از قابليت جذب سرمايه‌گذارى‌هاى اکوتوريستى برخوردار هستند (رجوع شودبه ضميمه آبگرم‌هاى ايران) برخى از اين غارها همچون کتله‌ خور زنجان و على صدر همدان از شهرت جهانى برخوردار هستند. کار شناسائى اغلب اين غارها هنوز انجام نشده است و بسيارى از آنها براى برگزارى تورهاى ماجراجويانه بسيار قابليت دارند. در برخى از اين غارها همچون غار انسان‌هاى اوليه در استان هرمزگان نشانه‌هائى از انسان‌هاى نخستين وجود دارد (به ادعاء يکى از گروه‌هاى کوه‌نوردى منطقه) که انجام تحقيقات لازم در اين‌باره و معرفى اين‌گونه غارها مى‌تواند عاملى براى جذب محققان و پژوهشگران به آنها باشد. شايان ذکر است با توجه به جوانتر بودن زاگرس بيشتر غارهاى بزرگ ايران در دامنه‌هاى اين رشته کوه واقع هستند.