شبدر (Trifolium)

گياهان اين تيره در تغذيه حيوانات اهميت زيادى دارند، زيرا مقدار پروتئين اين گياهان زياد و مدت بهره‌بردارى از اين گياهان در طول سال بيشتر از غلات است که هم به‌صورت علف تازه و هم به‌صورت علف خشک مورد استفاده قرار مى‌گيرد. مخلوط لگومينوزبا گرامينه‌ها غذاى متعادلى براى حيوانات علف‌خوار مى‌باشد. مهم‌ترين گياهان موجود در اين گروه عبارتند از: يونجه، شبدر، اسپرس، شمبليله.

يونجه (Medicago)

يونجه به‌علت داشتن مقدار زيادى پروتئين، کلسيم و ويتامين و خوش‌خوراک بودن آن يکى از بهترين گياهان علوفه‌اى است. حسن ديگر يونجه اين است که عملکرد ساليانه آن هم از نظر علوفهٔ خشک و هم از نظر علوفهٔ تر زياد است. ترکيب و ارزش غذائى يونجهٔ خشک به فاکتورهاى زير بستگى دارد. ۱. چگونگى عمل‌آورى علوفهٔ خشک، علوفهٔ پربرگ و سبز ارزش بيشترى دارد. ۲. مرحلهٔ درو، علوفهٔ جوان پروتئين بيشترى داشته و قابليت هضمى زيادى دارد. براى تهيهٔ علوفهٔ جوان پروتئين بيشترى داشته و قابليت هضمى زيادى دارد. براى تهيهٔ علوفهٔ خوب و مرغوب موقعى که يک‌دهم مزرعه به گل نشسته باشد علوفه را درو مى‌کنند. ۳. دفعات درو: چين‌هاى مختلف يونجه ارزش غذائى متفاوتى دارند. از مرتع و علوفه خشک يونجه در تغذيهٔ نشخوارکنندگان و از پودر يونجه در تغذيهٔ طيور استفاده مى‌کنند، استفاده از پودر يونجه در تغذيهٔ طيور تخمى سبب افزايش کيفيت زردهٔ تخم‌مرغ مى‌شود. مصرف يونجه به مقدار کافى در جيرهٔ غذائى گاوهاى شيرى سبب ازدياد شير و درصد چربى شير مى‌گردد.

شبدر (Trifolium)

شبدر قرمز از نظر ارزش غذائى بعد از يونجه در درجهٔ دوم اهميت قرار دارد. مقدار پروتئين آن در مقايسه با يونجه کم ولى از نظر توليد انرژى بر يونجه ارجحيت دارد. بيشتر در زمين‌هاى نامرغوب و بد آب و هوا کشت مى‌شود. زمان مناسبب براى درو، موقعى است که نصف مزرعه به گل نشسته باشد. شبدر در مقايسه با يونجه، در حيوانات کمتر نفخ ايجاد مى‌کند. مخلوط شبدر و غلات مرتع خوب و بدون خطرى ايجاد مى‌کند. شبدر داراى انواع، سفيد يا خزنده، قرمز، مصري، هفت‌چين ايراني، زيرزمينى و دورگه است.

اسپرس (Onobyrchis Viciaefolia Sativa)

اسپرس گياهى است مقاوم به خشکى و گرما و بيشتر در زمين‌هاى سنگلاخى و کوهستانى و در مناطقى که يونجه و شبدر به‌خوبى عمل نمى‌آيد کاشته مى‌شود و محصول خوبى از آن مى‌توان به‌عمل آورد. اسپرس در حيوانات کمتر نفخ ايجاد مى‌کند. اسپرس را در مرحله آخر گلدهى درو مى‌کند.

شنبليله (Trigonella)

گياهى است يکساله و زمستانى بدين‌جهت به آبيارى چندان احتياجى ندارد، شنبليله داراى بوى مخصوصى به‌نام کومارين (Coumarin) است لذا حيوانات در وهلهٔ اول به خوردن آن رغبتى نشان نمى‌دهند.