پنجشنبه, ۹ فروردین, ۱۴۰۳ / 28 March, 2024
مجله ویستا

چغندر (Beta Vulgaris )


در اين نوع غذاها مقدار آب زياد ولى مقدار سلولز‌ آنها چندان زياد نيست مثل (هويج، چغندر علوفه‌اي، ...)
به‌علت کمبود سلولز در اين علوفه‌ها قابليت هضم ريشه‌ها و غده‌ها در همه حيوانات بيشتر است و بدين جهت انرژى زياد توليد مى‌کنند.
در ريشه‌هاى علوفه‌اى قسمتى از ريشه گياه حجيم شده و مواد غذائى در آن جمع مى‌گردد مثل چغندر و هويج ولى در غده‌هاى علوفه‌اى عمل ذخيره مواد غذائى در ساقه‌هاى زيرزمينى انجام مى‌گيرد مانند سيب‌زمينى.
   سيب‌زمينى(Solanum tuberosum)
ساقه زيرزمينى سيب‌زمينى غده‌اى شکل و قسمت خوراکى آن را تشکيل مى‌دهد. قسمت اعظم مواد غذائى سيب‌زمينى را نشاسته تشکيل مى‌دهد. سيب‌زمينى حاوى ماده‌اى به نام سولانين است که در اثر ماندن و جوانه زدن سيب‌زمينى زياد مى‌شود. ارزش انرژى‌زائى سيب‌زمينى بسيار زياد و از نظر پروتئين فقير است. به‌علت خوش‌خوراکى و انرژى‌زائى و داشتن قابليت هضم بيشتر سيب‌زمينى يکى از بهترين غذاهاى دام به‌شمار مى‌رود. بهتر است سيب‌زمينى را به‌صورت پخته در تغذيهٔ حيوانات مورد استفاده قرار داد. در اثر پختن، سولانين موجود در سيب‌زمينى از بين مى‌رود.
   چغندر (Beta Vulgaris )
چغندر دو نوع است، چغندر قند (Beta Vulgaris Var.altissima ) و چغندر علوفه‌اى (B.V.V.Crassa). شکل چغندر قند باريک است در صورتى‌که چغندر علوفه‌اى پهن و قدرى گرد و تقريباً شکل ريشه دارد. تفاوت اين دو در مقدار درصد مادهٔ خشک آنها است که در چغندر علوفه‌اى در حدود ۱۰% و در چغندر قند به‌طور متوسط ۲۴% است.
چغندر علوفه‌اى را مثل ساير غذاهاى آبدار مى‌توان در تفذيهٔ نشخوارکنندگان به‌کار برد. چغندر علوفه‌اى را به‌علت آبدار و نرم بودن آن حيوانات بدون خرد کردن مى‌توانند مصرف کنند ولى براى اينکه بتوان با بقيه غذاها مخلوط کرد، بهتر است که خرد شده در اختيار حيوان قرار داده شود. توصيه مى‌شود که حيوانات را به تنهائى با چغندر تغذيه نکنند، زيرا خوراندن چغندر به تنهائى در نشخوارکنندگان سبب اشکالات و امراض گوناگون مى‌شود.
در کشور ما بيشتر از برگ و تفالهٔ چغندر قند در تغذيهٔ دام‌ها استفاده مى‌کنند. برگ و طوقه براى نشخوارکنندگان باشد. برگ و طوقهٔ چغندر حاوى اسيداگزاليک و يا ترکيبات اگزالات‌ها است که اين مواد با کلسيم موجود، ترکيب پايدارى تشکيل مى‌دهد که بى‌مصرف شده و از بدن حيوان خارج مى‌شود؛ در نتيجه حيوان نمى‌تواند از کلسيم استفاده بکند؛ روى اين اصل همراه با برگ چغندر بايستى مقدارى مکمل‌هاى معدنى به‌ويژه کلسيم و فسفر به جيرهٔ غذائى افزوده شود. در جريان استخراج شکر از چغندر قند تفالهٔ باقى‌مانده را مى‌توان در جيرهٔ غذائى دام و طيور استفاده کرد. با توجه به اينکه تفالهٔ چغندر قند در يک فصل محدود و به مقدار زياد توليد مى‌شود. مى‌توان تفاله‌ تر را به‌صورت سيلو شده نگهدارى کرد. در مواردى‌که از تفالهٔ خشک استفاده مى‌شود چون اين ماده خاصيت جذب آب بيشترى دارد، تفالهٔ خشک در دستگاه گوارش حيوان آب جذب کرده و سبب اختلالات گوارشى در حيوان خواهد شد.
   هويج (Docus Carota)
هويج يکى از علوفه‌هاى کاروتندار مى‌باشد که براى تغذيهٔ حيوان جالب توجه است. مقدار کاروتن در هويج به رنگ هويج بستگى دارد، در هويج‌هاى سفيدرنگ تقريباً صفر و زرد رنگ‌ها کم ولى در انواع نارنجى و قرمز بسيار زياد است. مقدار مواد کربوهيدرات‌ها و مواد غير ازتهٔ هويج برحسب مرحلهٔ رشد و نمو و نوع هويج فرق مى‌کند.
معمولاً در هويج‌هاى درشت و بزرگ مقدار نشاسته زياد در صورتى‌که در هويج‌هاى ريز و کوچک مقدار قند بيشتر است. هويج به‌علت داشتن قابليت هضم و مواد معدنى متناسب يکى از غذاهاى خوب براى حيوانات به‌شمار مى‌آيد.


همچنین مشاهده کنید