تغذیهٔ گاوهای شیری (۳)

تغذيهٔ گاو نر (Dairy Bull)

گاوهاى نرى که به‌عنوان پدر گله نگه داشته مى‌شوند، لازم است به اندازهٔ تليسه‌ها به‌خوبى تغذيهٔ شده پرورش و تربيت يابند. گاوهاى نر بالغ بايد طورى تغذيه و پرورش داده بشوند که حيوان زياد چاق نشود و هميشه از وضع بدنى خوبى برخوردار باشد.

گاوهاى نر مسن را مى‌توان از همان کنسانتره‌اى که گاوهاى شيرى استفاده مى‌کنند، تغذيه نمود. با توجه به کيفيت علوفهٔ خشبى مى‌توان روزانه به اندازهٔ ۵/۰ کيلوگرم به ازاء هر ۱۰۰ کيلوگرم وزن زنده حيوان کنسانتره داد.

علاوه بر علوفه خشبى و کنسانتره که به گاوهاى نر داده مى‌شود مى‌بايد نمک و ساير مواد معدنى در دسترس حيوان قرار گيرد. مى‌توان براى تأمين مواد معدنى موردنياز گاو نر از بلوک‌هاى معدنى استفاده کرد.

انتخاب گاو نر يا پدر گله

انتخاب گاو نر براى توليدمثل بسيار مهم است؛ زيرا گاو نر انتخاب شده پدر بسيارى از گاوهاى آينده در گله خواهد بود. به‌طور معمول گاودار از سه منبع مى‌تواند پدر گاوهاى آينده گله را انتخاب نمايد:

۱. تلقيح مصنوعى ۲. خريد گاو نر ۳. پرورش گوسالهٔ نر

در هر صورت مسئلهٔ انتخاب گاو نرى است که بتواند بيشتر از حد متوسط موجود در گله، توليد داشته باشد. گاو نر بايد براساس توليد زياد انتخاب بشود. رکوردهائى که در مورد انتخاب پدر گله بايد در نظر گرفت: براى انتخاب گاو نرى که پدر آيندهٔ گله خواهد شد، رکورد توليد دخترهاى او، مهم‌ترين فاکتور در ارزيابى مى‌باشد. سه روش متداول براى ارزيابى گاو نر از نظر توليد عبارتند از:

۱. متوسط توليد دخترهاى يک گله.

۲. مقايسه توليد دخترها با مادر آنها.

۳. مقايسه توليد دخترهاى يک گله که پدران آنها متفاوت است.

تغذيه و توليدمثل

دادن مواد غذاى با انرژى نامتعادل مى‌تواند سبب مشکلات توليدمثلى در تليسه‌ها بشود. کمبود مواد مغذى سبب مى‌شود که تليسه‌ها ديرتر به اولين فحلى برسند؛ اين امر سبب به تأخير افتادن زمان بارورى شده و در نتيجه عمر مفيد گاو کاهش پيدا مى‌کند. تغذيهٔ خوب و پر انرژى سبب مى‌شود که تليسه زودتر به بلوغ جنسى برسد و عمر مفيد بيشترى خواهد داشت؛ ولى بايد دقت کرد که اگر تغذيهٔ حيوان سنگين باشد، احتمال عقيم شدن آنها در مقايسه با گاوهائى که تغذيهٔ متعادلى دارند، بيشتر است. گاوهاى نر خيلى چاق مشکل توليد اسپرم دارند؛ کمبود پروتئين در جيرهٔ غذائى سبب به‌وجود آمدن فحلى‌هاى ضعيف و يا قطع فحلى مى‌شود کمبود پروتئين در مواقعى که سيلو غذاى اصلى جيره را تشکيل مى‌دهد، بيشتر اتفاق مى‌افتد. کمبود فسفر و ويتامين A در جيرهٔ غذائى سبب نامرتب شدن سيکل‌هاى فحلى و مشکلات توليد و مثلى مى‌شود، بنابراين ضرورى است که احتياجات حيوان از اين نظر تأمين بشود.

رکورد توليدمثل

براساس مطالعات انجام گرفته مشخص شده است که ساليانه در حدود ۵% گاوها بارور نمى‌شوند. براى رسيدن به نتيجهٔ خوب در گاودارى بايد موارد زير در نظر گرفته شود: ۱. مشخص کنيد که چه موقع شروع به بارور نمودن گاوها خواهيد کرد. ۲. بازدهى توليدمثل را مشخص کنيد. ۳. بيمارى‌ها و احتياجات به کمک دامپزشک را در نظر بگيريد. ۴. عقيم بودن گاو نرى را که استفاده مى‌کنيد در نظر بگيريد و گاو نر را از اين نظر امتحان بکنيد. ۵. زمان خشک کردن گاوها را مشخص کنيد. ۶. زمان تقريبى زايش‌ها را مشخص کنيد. ۷. اصل و نسب گوساله‌هاى قابل فروش را مشخص کنيد.

علاوه‌براين مواد ذکر شده توصيه مى‌شود که: ۱. مشخصات کاملى در مورد تک‌تک افراد گله. ۲. مقدار شير توليدى روزانه. ۳. خلاصه‌اى از توليد شير. ۴. رکورد توليد گوساله. ۵. رکورد جفتگيرى. ۶. رکورد سلامتى و خدمات دامپزشکى در مورد تک‌تک افراد گله فراهم کنيد، که اين اطلاعات کمک بزرگى در ارزيابى تک‌تک افراد گله و کل گله مى‌تواند بکند.