برنامه‌ریزی منطقه‌ای جهانگردی (۲)

طرح‌هاى مديريت سواحل

معمولاً برخى شرکت‌هاى وابسته به بخش دولتي، در مورد مناطق ساحلي، به‌نحوى احساس مالکيت مى‌کنند. مشکلات عمده‌اى هم وجود دارد که برنامه‌ريزى براى اين مناطق را با مشکل روبه‌رو مى‌کند. به جهت رابطه و پيوستگى عميقى که بين مسائل مناطق ساحلى مختلف وجود دارد، اين الزام را پيش مى‌آورد که هرگونه برنامه‌ريزى براى اين مناطق، سراسري، باشد و همهٔ مناطق ساحلى را يک‌جا دربرگيرد؛ و اين مستلزم آن است که به 'مناطق ساحلي' به‌عنوان يک کل و يک مجموعه مستقل نگريسته شود. البته اين امر مستلزم آن نيست که در چارچوب و رويهٔ برنامه‌ريزى دستگاه‌هاى دولتى ديگر تغيير ايجاد کرد، بلکه مى‌توان بر اساس بين‌منطقه‌اي، مناطق ساحلى را با هم مورد بررسى قرار داد.

جهانگردى شهرى

در شهرها و شهرستان‌ها جهانگردى به شکل‌هاى مختلفى جلوه‌گر مى‌شود. معمولاً محيط شهرى از تأسيسات زيربنائى مناسبى برخوردار است. همچنين ممکن است از خدمات اجتماعى منسجمى نظير پليس، آتش‌نشاني، مراکز پستى و درمانى برخوردار باشد.

بسيارى از شهرها يا شهرستان‌ها نظير ونيز يا تولدو (Toledo) رونق خود را مديون جهانگردى مى‌دانند. اما ساير مکان‌ها هنوز داراى يک زندگى صنعتى و تجارى شلوغ بدون جهانگرد هستند. مسئلهٔ عمده در محيط‌هاى شهرى معمولاً رقابت بين رفت‌وآمد عابر پياده و وسايل نقليه و نياز به جداسازى آنها است.

مفهوم بخش‌بندى را مى‌توان در مورد مناطق شهرى نيز اعمال کرد. در بيشتر شهرهاى کوچک و بزرگ معمولاً بخش قديمى داراى بيشترين محل‌هاى تاريخى و جاذبه‌هاى فرهنگى اصلى است. مى‌توان بخش اعظمى از آن را به رفت‌وآمد عابران پياده اختصاص داد و ورود هرگونه وسايل نقليه را به اين‌گونه مناطق محدود کرد. اين مناطق در اين زمينه مانند يک مرکز اصلى عمل مى‌کنند. وسايل نقليه به توقف در يک نقطه معين هدايت مى‌شوند و سپس مردم پاى پياده يا با وسايل حمل‌ونقل عمومى گردش مى‌کنند.

البته ممکن است در بخش‌هاى ديگر شهر انبوهى از تئاترها، هتل‌ها، رستوران‌ها، مراکز خريد و جاذبه‌هاى ديگر وجود داشته باشد. با اين بخش‌ها نيز مانند مناطق جهانگردى برخورد مى‌شود و اغلب قسمتى از آنها محل عبور عابر پياده مى‌شود. مى‌توان بعضى مناطق را در مرکز تجارى شهر فقط به حمل‌ونقل عمومى (اتوبوس‌ها و تاکسى‌ها) اختصاص داد، تا بدين‌وسيله دسترسى و حرکت خودروهاى شخصى به اين مناطق محدود شود.

نوسازي، حفظ و زيباسازى بخش‌هاى قديمى شهر نيز به لذت و فرح افراد جامعه مى‌افزايند. ممکن است مديريت شهر به اجراء چند طرح تجديد توسعه بپردازد و تعدادى از آنها را با تغيير کاربري، به بناهائى نظير کافه، رستوران، مغازه، فروشگاه لباس، گالرى و يا نمايشگاه آثار هنرى تبديل کند.

البته شهرهاى بزرگ و کوچک، مراکز جهانگردى شغلى (انجام مأموريت‌ها) و جهانگردى ميثاق‌ها (انجام امور مذهبى و شرکت در مراسم) هستند. اين مناطق بايد به‌منظور جلب رضايت اين نوع ديدارکنندگان انواع تسهيلات را فراهم آورند. به شکلى فزاينده، هتل‌هاى جديد در قالب طرح‌هاى توسعهٔ ترکيبى (Composite development)، کنار هم و با مجموعه‌اى از مراکز خريد، سينماها، مراکز بهداشتى و ورزشى و ديگر تسهيلات تفريحى و تفرجگاهى احداث مى‌شوند.