جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

پرورش گاومیش(Bubalus bubalis)


در بين حيوانات اهلى از نظر علمى به گاوميش چندان توجهى نشده است و مى‌توان گفت که از اين بابت اين حيوان تقريباً فراموش شده است. با وجود اينکه تعداد زيادى از دانشمندان دامپرورى وقت خود را در بررسى خصوصيات مختلف گاوميش صرف کرده‌اند، ولى اکثر اين کارها مورد توجه قرار نگرفته و يا کمتر مورد توجه واقع شده‌اند.
گاوميش احتمالاً ۲۵۰۰-۲۱۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح بيشتر جهت انجام کارهاى کشاورزى اهلى شده است.
گاوميش يا تراکتور شرق سهم مهم و عمده‌اى در کشاورزى آسياى شرقى داشته و منبع مهمى براى انواع مختلف توليدات حيوانى مى‌باشد. على‌رغم مکانيزه شدن کارهاى کشاورزى باز گاوميش نقش عمده‌اى در شخم‌زني، ماله‌کشى زمين‌هاى زراعى و حمل بار در کشورهاى آسيائى و آفريقائى دارد. نيروى گاوميش ارزان بوده و انواع مختلف فرآورده‌هاى فرعى مثل شير، گوشت، کود و پوست توليد مى‌کند.
گاوميش در مقايسه با گاو کمتر با شاخ خود سبب آسيب ديگرى مى‌شود، ولى وقتى که گاوميش‌ها با يکديگر بجنگند ممکن است ساعت‌ها طول بکشد تا اينکه يکى و يا هر دو قادر به ادامه آن نباشد.
گاوميش مثل گاو نعره مى‌کشد. کار فعال به‌مدت ۲۵ سال در گاوميش زياد ديده مى‌شود. گاوميش بيش از ۳۰ سال عمر مى‌کند تا ۲۸ سالگى مى‌تواند زايش داشته باشد، ولى ترجيح مى‌دهند که تا ۱۰ سالگى حيوان زايش بکند و از ۱۲ سالگى به بعد از آبستن شدن حيوان جلوگيرى مى‌کنند.
طول دورهٔ آبستنى در حدود ۱۰ ماه است و در شرايط عادى سن در اولين زايش ۵-۴ سال و فاصلهٔ دو زايش ممکن است تا ۵۵۳ روز باشد، نسبت آبستنى در حدود ۶۰% است. در شرايط صنعتى نسبت آبستنى بيش از ۸/۶۸% و سن اولين تلقيح دو و يک‌دوم يا ۳ سالگى است و فاصلهٔ دو زايش ۲ گوساله در۳ سال است.
اغلب تشخيص فحلى مشکل است. مدت زمان فحلى حدوداً ۴۳ ساعت و فاصلهٔ دو فحلى در حدود ۲۴ روز است.
اغلب ترجيح داده مى‌شود که عمل جفتگيرى در فصل پائيز انجام بگيرد، بنابراين حيوان مى‌تواند بعد از پايان فصل برداشت محصولات کشاورزى زايش بکند.
Macgregor در سال ۱۹۴۱گاوميش‌ها را به دو گروه گاوميش‌هاى باتلاقى Swamp Buffalloes و گاوميش‌هاى رودخانه‌اى River buffalloes تقسيم کرده است:
- گاوميش‌هاى باتلاقى:
گاوميش‌هاى باتلاقى داراى تيپ‌هاى مختلفى است. Macgregor خاطرنشان مى‌کند که گاوميش‌هاى باتلاقى طبيعتاً بومى مناطق باتلاقى هستند جائى که در گل مى‌خوابند و از نى و علوفه خشبى نيز استفاده مى‌کنند.
در حدود ۲/۱ گاوميش‌هاى دنيا در هندوستان و پاکستان است که در اين ممالک از گاوميش بيشتر در جهت توليد شير استفاده مى‌کنند و در بعضى از نقاط اين ممالک گاوميش مثل گاو به‌صورت صنعتى پرورش داده مى‌شود. تقريباً يک‌پنجم گاوميش‌هاى دنيا بومى هستند که بيشتر از نوع باتلاقى مى‌باشند.
گاوميش‌هاى باتلاقى به‌طور سنتى عمدتاً به‌عنوان حيوانات کاري، به‌خصوص در چين و ساير ممالک آسياى شرقى مکه برنج مى‌کارند، به‌حساب آورده مى‌شود. على‌رغم اين، گاوميش در بسيارى از ممالک دوشيده شده و شير پرچربى شبيه شير گاوميش‌هاى باتلاقى توليد مى‌کند. اگر گاوميش باتلاقى به‌خوبى پرورش داده شود و مورد اصلاح قرار بگيرد استعداد زيادى در توليد شير دارد. با وجود اين بزرگترين پتانسيل اين حيوان که به‌وسيلهٔ پژوهشگران استراليائى و غيره گزارش شده است به‌عنوان توليدکنندهٔ گوشت است.
- گاوميش‌هاى رودخانه‌اى:
گاوميش‌هاى رودخانه‌اى شامل گاوميش‌هاى شيرى هندوستان، پاکستان، مورا (Murrah)، جعفرآبادى، سورتى، نيلى راوى، کوندى (Kundi)، و بسيار انواع ديگر هستند.


همچنین مشاهده کنید