کار کودکان

در خانواده عشايرى تقسيم کار بر اساس جنس و سن است. بدين‌ترتيب کار مرد از کار زن و کار کودک از بزرگسال متمايز مى‌شود. با وجود اين برخى از کارها است که بين زن و مرد مشترک است و هر دو جنس به انجام آن مبادرت مى‌ورزند.

کار زن

اداره امور داخلى خانه از پخت و پز - شستشوى ظروف تنظيم‌کردن اثاثه خانه برعهده زن قرار دارد. شيردوشى - تهيه لبنيات - پشم‌ريسى و بافت قالى گليم و جاجيم و سياچادر - دوخت و دوز - حمل آب از چشمه با مشک - پرستارى و مواظبت از نوزادان و کودکان خردسال به‌هنگام کوچ به‌وسيله زنان انجام مى‌گيرد. زنان به‌هنگام کوچ کودکان و نوزادان را بر دوش مى‌بندند يا گهواره را به‌دوش مى‌کشند گاه زنان به‌ويژه کار چوپانى و چراى دام را انجام مى‌دهند.

زنان در بارکردن و پياده‌کردن چادر و اثاثه از پشت چارپا نقش اساسى دارند و مردان در اين امور به زنان خود کمک مى‌کنند. در ايل باصرى همه افراد در باربندى و بارگيرى شرکت دارند. اين‌کار به‌صورت تقسيم رسمى کار صورت مى‌گيرد.

کار مرد

مردان اداره امور اقتصادى و سياسى خانواده را برعهده دارند. ارتباط با سران خانواده‌‌هاى ديگر با ريش‌سفيدان و کدخداها و کلانترى‌ها طايفه‌ها، با مردان است. رفت و آمد به شهر و مبادلات اقتصادى با دکاندارها و پيله‌وران و ساير افراد عشايرى با مردان است. مسئوليت اصلى اين امر را پدر خانواده برعهده دارد، ولى در نبودن او پسر بزرگ خانواده اين‌کار را انجام مى‌دهد. فعاليت در امور زراعى - اجاره زمين - کارگرى در امور زراعى ديگران - کارگرى در امور ساختمانى را مردان برعهده دارند(فردريک بارث ايل باصرى ص ۲۹). انجام کارهاى ريسندگى و بافندگى به‌وسيله مردان در پاره‌اى از ايلات برخلاف هنجار اجتماعى است و مردان روستائى که به اين‌کار مى‌پردازند مورد تمسخر و استهزاء قرار مى‌گيرند.(ايل باصرى ص ۲۹).

مقايسه کار مردان و کار زنان در جامعه عشايرى حاکى از آن است که زنان در فعاليت‌ها و انجام امور جامعه سهم قابل ملاحظه‌اى به‌عهده دارند.

ميزان کار مردان و زنان در قشرهاى مختلف جامعه عشايرى متفاوت است. در قشر پائين، ميزان کار مردان زيادتر است. آنان مجبور هستند براى تأمين معاش به‌فعاليت‌هاى متنوعى بپردازند هرچه از قشر پائين به بالا برويم ميزان کار مردان کاهش مى‌يابد. در قشر بالاى جامعه مردان خانواده بيشتر کارهايشان را با استفاده از کارگر و افراد وابسته انجام مى‌دهند و خود اغلب به‌کارهاى تقننى مانند شکار خود را سرگرم مى‌سازند در حالى‌که در قشر زنان فعاليت‌هاى زيادى انجام مى‌دهند.

کار کودکان

در کار پرورش دام به‌ويژه چراندن و دوشيدن آنها کودکان سهم اساسى دارند. چوپان گله تقريباً هميشه يک مرد است و از آنجائى‌که کار گله‌چرانى از ساعت ۴ صبح آغاز مى‌شود تا ساعت ۶ بعدازظهر ادامه دارد، مردى که رئيس خانواده است با وجود وظايف خانگى مربوط به مردان در چادر و در هنگام کوچ قادر به انجام اين‌کار نيست، از اين‌رو کار گله‌چرانى اغلب به‌وسيله پسران انجام مى‌گيرد. کودکان کم‌سن اعم از دختر يا پسر از گله‌هاى کوچک بره و بزغاله‌ها واظبت مى‌کنند(حبيب‌الله پيمان). در جامعه عشايرى ايران تقسيم کار از زمان کودکى آغاز مى‌شود. پسران از پدر کارهاى مردان را مى‌آموزند و دختران از مادر کارهاى زنانه را ياد مى‌گيرند، بدين‌ترتيب کودکان بر اساس الگوهاى فرهنگى خاص جامعه عشايرى پرورش مى‌يابند تا خود بتوانند زندگى و خانواده مستقلى تشکيل دهند.