جمعه, ۳۱ فروردین, ۱۴۰۳ / 19 April, 2024
مجله ویستا

مقدار و نحوهٔ تجویز داروها


  پيگيرى‌هاى بعدى
يک ماه پس از درمان، بايد دوباره آزمون‌هاى سرولوژيک مورد بررسى قرار گيرد. البته درصورت مثبت بودن، احتياجى به درمان مجدد نمى‌باشد، ولى درصورت افزايش عيار VDRL به ميزان چهار برابر، بايد اقدام به درمان مجدد نمود.
پيشگيرى دارويى در سيفيليس نهفته با مايع نخاع طبيعي: پنى‌سيلين بنزاتين به مقدار ۴/۲ ميليون واحد در هفته به‌مدت سه هفته (درکل، سه تزريق) و داروهاى جانشين، شامل تتراسيکلين يا اريترومايسين به‌مقدار ۳۰ ميلى‌گرم به‌ازاى هر کيلوگرم وزن بدن در روز به‌مدت ۳۰ روز و بصورت خوراکى يا داکسى‌سيکلين به‌مقدار ۲۰۰ ميلى‌گرم روزانه به‌مدت ۳۰ روز مى‌باشد. البته احتمال اجراى رژيم‌هاى خوراکي، کم است و بنابراين بايد قبل از شروع تجويز، درمورد اهميت آن به بيماران گوشزد شود.
  پيشگيرى دارويى در نوزادان مشکوک به سيفيليس مادرزادى
افرادى که به پنى‌سيلين حساسيت دارند و به سيفيليس عصبى نهفته مبتلا مى‌باشند، بايد يکى از رژيم‌هاى جانشين گفته شده در بالا را دريافت نمايند. البته ميزان تأثير اين رژيم‌ها هنوز مشخص نمى‌باشد و به همين دليل توصيهٔ جديدتر اين است که حتى پس از حساسيت‌زدايي، در چنين مواردى از پنى‌سيلين استفاه شود.
  دلايل شکست درمانى
۱. تداوم يا عود علايم بالينى سيفيليس؛ ۲. افزايش چهاربرابر عيار VDRL؛ ۳. درصورتى که درعرض ۱۲ تا ۲۴ ماه پس از درمان مؤثر، کاهش چهاربرابر در يکى از آزمون‌هاى غير ترپونمي، ايجاد نشود.
تمام بيماران مبتلا به سيفيليس زودرس و مادرزادى را بايد به‌فاصلهٔ ۳، ۶ و ۱۲ ماه بعد از درمان جهت بررسى عيار VDRL و معاينه‌هاى بالينى پيگيرى نمود و درضمن بيماران مبتلا به سيفيليس نهفتهٔ ديررس نيز بايد ۲۴ ماه بعد از درمان، مورد بررسى مجدد قرارگيرند.
در عرض ۱۲ ماه پس از درمان سيفيليس اوليه و ۲۴ ماه بعد از مداواى سيفيليس مرحلهٔ دوم مى‌بايد عيار VDRL طبيعى شود. البته در عدهٔ کمى از بيماران مبتلا به سيفيليس زودرس اين آزمون بکلى منفى نمى‌شود و تا مدتى با عيار پايين مثبت باقى مى‌ماند و حال آنکه در سيفيليس ديررس، VDRL مى‌تواند با شيوع بيشترى تا مدت‌هاى مديدى با عيار پايين مثبت باقى بماند و بنابراين، مثبت باقى ماندن اين آزمون نبايد باعث ايجاد نگرانى بشود و تنها افزايش عيار چهاربرابر يا بيشتر آن به‌مفهوم شکست درمانى يا پيشگيرى بوده، لزوم درمان دوباره را مطرح مى‌نمايد. FTA-ABS به‌طور معمول باوجود درمان مؤثر بيماري، براى سالها مثبت باقى مى‌ماند و بررسى آن به‌منظور پيگيرى نتيجهٔ درمانى يا پيشگيرى بى‌نتيجه مى‌باشد. لازم به تأکيد است در افرادى که دچار عفونت ناشى از HIV نيز مى‌باشند، بررسى VDRL به‌فاصلهٔ ۱، ۲، ۳، ۶، ۹ و ۱۲ ماه بعد از درمان سيفيليس توصيه شده است.
   جدول تغييرهاى VDRL و FTA-ABS
مرحلهٔ بيمارى در موقع درمان زمان پيگيري ميزان مثبت بودن VDRL ميزان مثبت بودن FTA-ABS
سيفيليس اوليه ۲ سال ۳-%۰ %۸۰
سيفيليس ثانويه ۳ سال ۲۴-%۰ %۸۰
سيفيليس نهفتهٔ ديررس يا مرحلهٔ سوم ۵ تا ۱۳ سال ۷۰-%۵۶ %۹۸
همان‌طور که ملاحظه مى‌شود هرچه بيمارى را در مرحلهٔ زودترى تحت درمان قرار دهيم، امکان منفى‌شدن VDRL در زمان مشخصى بيشتر خواهد بود و هرچه بيمارى را در مراحل ديرترى درمان کنيم، احتمال منفى‌شدن اين آزمون کمتر مى‌شود. بنابراين، در بررسى‌هاى اپيدميولوژى بايد اين حقايق را مدنظر قرار دهيم. بيماران مبتلا به سيفيليس عصبى را نيز بايد تا سه سال بعد از درمان پيگيرى کرد و هر شش‌ماه يکبار مايع نخاع آنها را آزمايش نمود. اولين اختلال مايع نخاع که اصلاح مى‌شود پلئوسيتوز است، ولى تعداد سلول‌ها ممکن است به‌مدت ۱ تا ۲ سال بعد هم غيرطبيعى باقى بماند. بعد از طبيعى شدن سلول مايع نخاعي، نوبت طبيعى‌شدن پروتئين است که بتدريج حاصل مى‌شود. آخرين آزمونى که منفى مى‌شود، VDRL مايع نخاع است که گاهى تا سالها بعد نيز مثبت باقى مى‌ماند. طى پيگيرى درصورتى که هريک از سه عامل ذکرشده، افزايش يابد بايد به درمان دوباره اقدام نماييم.
عفونت همزمان ناشى از HIV و سيفيليس، پديدهٔ شايعى است و بيمارى سيفيليس در مبتلايان به‌عفونت ناشى از HIV معضل‌هاى خاصى را ايجاد مى‌کند. به‌طورى که بر شدت و طول دورهٔ بيمارى مى‌افزايد و علاوه بر تشديد گرفتارى اعضاى مختلف، موجب بروز بثورات آتيپيک پوستى نيز مى‌شود و به‌نظر مى‌رسد داروهاى باکتريسيدى مانند داکسى‌سيکلين و اريترومايسين در زمينهٔ نقص ايمنى ناشى از ايدز، تأثير مطلوبى بر ترپونما پاليدوم نداشته باشد. در اين بيماران پاسخ سرولوژيک گمراه‌کننده‌اى حاصل مى‌شود، به‌طورى که مثبت کاذب به‌بار مى‌آيد يا با وجود درمان HIV مناسب، عيار رآژين‌ها افزايش مى‌يابد و اين حالت بخصوص در مراحل اوليهٔ عفونت ناشى از HIV که تحريک سلول‌هاى B پلى‌کلونال شايع است، يافت مى‌گردد. همچنين ممکن است نتيجهٔ منفى کاذب به‌بار آيد و بنابراين، در زمينهٔ عفونت ناشى از HIV با ظن قوى بايد جهت اثبات يا نفى سيفيليس اقدام نمود.
  مقدار و نحوهٔ تجويز داروها
پنى‌سيلين بنزاتين به‌مقدار ۴/۲ ميليون واحد ماهيچه‌اى در يک نوبت يا اريترومايسين يا تتراسيکلين به‌مقدار ۱۵ تا ۳۰ ميلى‌گرم به‌ازاى هر کيلوگرم وزن بدن در روز به‌مدت ۱۵ روز. داکسى‌سيکلين به‌مقدار ۲۰۰ ميلى‌گرم در روز به‌مدت ۱۵ روز نيز به‌تقريب به‌اندازهٔ تتراسيکلين مؤثر است و بهتر تحمل مى‌شود، ولى خيلى گران‌تر از تتراسيکلين است.
  پيگيرى
طبق مطالعه‌هايى که بر روى انسان و خرگوش صورت گرفته است، حتى پس از درمان مؤثر سيفيليس مى‌توان اشکال مارپيچى ترپونم را در عقده‌هاى لنفاوي، مشاهده نمود. همچنين گاهى پس از درمان مؤثر، با تلقيح عصارهٔ عقده‌هاى لنفاوي، مايع نخاع يا مايع‌هاى چشمى به خرگوش، توانسته‌اند ترپونم‌هاى زندهٔ بيماريزا را بدست آورند. به هر حال اينگونه موارد بسيار نادر است و نبايد به‌مفهوم شکست درمانى تلقى شود، مگر اينکه پس از درمان مؤثر، ميکروارگانيسم‌ها را در مايع نخاع بيابيم که در اين صورت بايد به بررسى بيشترى بپردازيم.


همچنین مشاهده کنید