مراقبت پس از جراحی

اقدامات قبل از عمل

قبل از جراحي، در بيماران ديابتى گلوکز خون تمايل به افزايش يافتن دارد. تروماى فيزيکى احتمالى به‌همراه استرس روانى و فيزيولوژيک ممکن است باعث افزايش سطح اپى‌نفرين و کورتيزول مى‌شود که در نهايت به بالا رفتن سطح گلوکز خون مى‌انجامد. تجويز کورتيزول اگزوژن (مثلاً در پيوند کليه يا پانکراس)، معمولاً سبب ايجاد مقاومت قابل توجه به انسولين و افزايش گلوگز خون مى‌گردد. عفونت‌ها نيز گهگاه ميزان گلوکز خون را تا حد خطرناکى بالا مى‌برند. عدم فعاليت در بيماران بسترى شده مى‌تواند با ايجاد مقاومت به انسولين سبب هيپرگليسمى شود. هيپوکالمى - که معمولاً به‌دنبال درمان با ديورتيک و نيز ترشح اپى‌نفرين در اثر تروما ايجاد مى‌شود - ممکن است ترشح مناسب انسولين از سلول‌هاى β را مهار کرده، در بيمار مبتلا به ديابت قندى غيروابسته به انسولين، سطح گلوکز خون را افزايش دهد.

اقداماتى که پيش از جراحى براى بيمار مبتلا به ديابت قندى انجام مى‌شود، عبارتند از معاينهٔ فيزيکى کامل با توجه خاص براى تشخيص عفونت‌هاى مخفي، گرفتن ECG به‌منظور رد کردن انفارکتوس ميوکارد، و يک عکس سينه براى بررسى از نظر پنومونى يا ادم ريوى ميوکارد، و يک عکس سينه براى بررسى از نظر پنومونى يا ادم ريوى بدون علامت. براى بررسى عفونت مجارى ادرارى و پروتئينورى که اولين علامت‌هاى بيمارى کليوى در اثر ديابت مى‌باشد، بايد يک آزمايش کامل ادرار انجام شود. سطح پتاسيم سرم بايد از نظر هيپو يا هيپرکالمى اندازه‌گيرى شود. هيپرکالمى معمولاً در اثر هيپوآلدوسترونيسم هيپورنينميک که سندرم نسبتاً شايعى در افراد ديابتى است، ايجاد مى‌شود. براى ارزيابى عملکرد کليه، سطح کراتينين خون بايد اندازه‌گيرى شود. غلظت مطلوب گلوکز خون بين mg/dl ۱۰۰-۲۰۰ مى‌باشد، ولى اگر پيش از جراحى تا mg/dl ۳۵۰-۴۰۰ هم برسد، خطرى ايجاد نخواهد شد.

مراقبت پس از جراحى

در هر سه روش انفوزيون وريدى بهتر است تا زمانى که بيمار قادر به غذا خوردن شود، انفوزيون انسولين و گلوکز را ادامه داد. هيپوگليسمى که شايع‌ترين عارضه پس از جراحى است، غالباً به‌دنبال استفاده از انسولين طويل‌الاثر که قبل از جراحى به‌صورت زيرجلدى تزريق شده، روى مى‌دهد. اگر انفوزيون وريدى انسولين نسبت به گلوکز بيشتر باشد، ممکن است هيپوگليسمى ايجاد شود، ولى تزريق انسولين به‌مقدار ۵/۱ واحد يا کمتر، به‌همراه %۵ گلوکز ندرتاً باعث هيپوگليسمى مى‌گردد. هر ۴-۲ ساعت بايد سطح گلوکز خون اندازه‌گيرى شود و بيمار از نظر علائم و نشانه‌هاى هيپوگليسمى (مانند اضطراب، لرزش، تعريق شديد بدون تب) بررسى گردد. در صورت تشخيص هيپوگليسمى بايد بلافاصله گلوکز بيشتر و انسولين کمترى تزريق شود.

کوماى هيپراسمولار

اين عارضه ممکن است در اثر دهيدراسيون شديد در بيمارانى که ديابت تشخيص داده نشده دارند و طى جراحى مقدار زيادى گلوکز دريافت کرده‌اند، ايجاد شود. درنتيجهٔ ديورز اسموتيک ايجادشده، مقدار زيادى آب دفع شده، دهيدراسيون و هيپراسمولاريته به‌وجود مى‌آيد. کماى هيپراسمولار نادر است مگر گلوکز سرم بيش از ۸۰۰mg/dl و اسمولاريته بيش از ۳۴۰mg/L باشد. با اندازه‌گيرى مداوم ميزان دريافت و دفع مايع، غلظت گلوکز خون، و درمان سريع در صورت رسيدن گلوکز به‌ بيش از ۴۰۰mg/dl مى‌توان از اين عارضه جلوگيرى کرد.

افزايش قابل توجه نياز به گلوکز و انسولين بعد از جراحي، نشانگر وجود عفونت مخفى (مثلاً عفونت زخم، سلوليت در محل ايجاد راه وريدي، عفونت مجارى ادراري، يا پنومونى آسپيراسيون تشخيص داده نشده) مى‌باشد.