علامت حلقه (O. K)

اغلب حرکات و اشاراتِ ارتباطات اساسى در همه جاى دنيا يکسان است. مردم زمانى‌که خوشحالند لبخند مى‌زنند، زمانى‌که ناراحت يا عصبانى هستند اخم مى‌کنند. تکان دادن سر تقريباً در همه نقاط جهان به معناى 'آري' يا تأييد است. اين حرکت به‌نظر مى‌رسد که نوعى سر فرودآوردن باشد و احتمالاً يک علامت ذاتى است زيرا توسط افراد نابينا يا ناشنوا نيز استفاده مى‌شود. تکان دادن سر از يک سو به سوى ديگر نيز جهانى بوده و پاسخ منفى يا 'نه' را نشان مى‌دهد و به احتمال زياد علامتى است که در دوران کودکى آموخته شده است. نوزادى که به حد کافى از شير مادر تغذيه کرده، سرخود را به علامت رد کردن پستان مادر از يک ‌سو به ‌سوى ديگر حرکت مى‌دهد. کودکى که به‌حد کافى غذا خورده، سرش را از طرفى به طرف ديگر تکان مى‌دهد تا از تلاش والدين براى گذاشتن قاشق غذا به داخل دهان خود جلوگيرى کند و به همين ترتيب به‌زودى فرامى‌گيرد که از تکان دادن عدم موافقت يا پاسخ منفى استفاده کند.

منشأ بعضى از اشارات را مى‌توان در گذشته ابتدائى حيوانى خودمان رديابى کرد. نمايان کردن دندان‌‌ها برگرفته از عمل حمله کردن است که هنوز توسط انسان امروز به شکل پوزخند يا ساير اشارات خصومت‌آميز استفاده مى‌شود گرچه او با دندان‌‌ها حمله نمى‌کند. لبخند زدن در ابتدا يک اشاره تهديدآميز بوده، اما امروز همراه با اشارات غير تهديدآميز و يه نشانه لذت به‌کار مى‌رود.

شانه بالا انداختن نيز مثال خوبى از يک حرکت خهانى است که فرد براى نشان دادن اينکه متوجه صحبت‌هاى شما نمى‌شود، به کار مى‌برد. اين يک حرکت چندبخشى است که از سه قسمت مهم تشکيل شده که عبارتند از: کف دست‌هاى نمايان، شانه‌هاى خميده، ابروهاى بالا رفته.

با اين حال همان‌گونه که ارتباط کلامى در فرهنگ‌هاى گوناگون متفاوت است، ارتباط غيرکلامى نيز تا حدودى متفاوت است. در حالى‌که نوعى علامت در يک فرهنگ خاص شايد بسيار رايج و داراى تعبيرى بسيار واضح باشد، در فرهنگى ديگر شايد بى‌معنى و يا حتى به معنائى کاملاً متضاد باشد. به‌عنوان مثال مى‌توان به تعبيرهاى فرهنگى و معنى‌هاى ضمنى سه نوع از علائم بسيار رايج دست اشاره نمود، علامت حلقه، علامتِ شستِ دست، علامت 'V' .

علامت حلقه (O. K)

دراوايل قرن ۱۹، اين علامت در آمريکا و ظاهراً توسط روزنامه‌نگارانى که در آن زمان استفاده از حروف اول هر کلمه را براى مختصر کردن عبارات معمولى مُد نمودند، رواج پيدا کرد. نظرات متعددى در خصوص اينکه 'O.K' حروف اول چه کلماتى است ابراز شده اما شايد منشأ دقيق آن را هرگز ندانيم. با اين حال به‌نظر مى‌رسد که علامت حلقه نمايانگر حرف 'O' از 'O.K' باشد.

استفاده از عبارت 'OK' در همه کشورهاى انگليسى‌زبان رايج است و با اينکه خيلى سريع به کشورهاى اروپائى و آسيائى نيز گسترش يافته، در بعضى جاها معنى متفاوتى دارد. به‌عنوان مثال، در فرانسه به معنى 'صفر' يا 'پوچ' نيز هست و در ژاپن مى‌تواند به معنى 'پول' باشد.

در بعضى از کشورهاى مديترانه‌اي، علامت ما‌تحت است و اغلب براى فهماندن اينکه مردى همجنس‌باز است به کار مى‌رود. بنابراين مسافرانى که به خارج سفر مى‌کنند، بهتر است در هر کشور، از علائم همان فرهنگ پيروى کنند. اين کار مى‌تواند از ايجاد موقعيت‌هاى ناخوشايند جلوگيرى کند. قانون امن اين است که 'هنگامى‌که در رُم هستيد مانند رمى‌ها عمل کنيد.'

علامت شستِ دست

در کشورهاى بريتانيا و استراليا و زلاندنو، داراى ۳ معنى است، ۱) براى توقف اتومبيل‌ها توسط مُفت‌سواران، ۲) به‌عنوان علامت 'OK' به اين معنا که 'همه چيز روبه‌راهه' ، ۳) به‌عنوان يک علامت توهين‌آميز. در بعضى از کشورها مانند يونان، معنى اصلى آن 'برو پى کارت' است، بنابراين مى‌توان تصور کرد هنگامى‌که توريست استراليائى از اين علامت براى نگه داشتن اتومبيل‌ها در آن کشور استفاده مى‌کند، در چه وضعيت ناجورى قرار مى‌گيرد! زمانى‌که ايتاليائى‌ها اقدام به شمارش يک تا پنج مى‌نمايند، اين علامت را به معنى 'يک' و انگشت سبابه را به معنى 'دو' به کار مى‌برند، در حالى‌که اکثر استراليائى‌ها و آمريکا‌ئى‌ها و انگليسى‌ها، از انگشت سبابه باى شماره 'يک' و از انگشت وسطى براى شماره 'دو' استفاده مى‌کنند. در اين صورت انگشت شست اشاره به 'پنج' دارد. همچنين، انگشت شست در ترکيب با ساير اشارات به‌عنوان قدرت و برترى استفاده مى‌شود.

علامت 'V'

اين علامت در سراسر ايتاليا و زلاندنو و بريتانياى کبير شهرت و تعبير توهين‌آ‌ميزى دارد. وينستون‌چرچيل البته علامت 'V' را براى 'Victory' به معنى پيروزى‌ در طول جنگ جهانى دوم استفاده و رايج نمود، اما در مدل مورد استفاده‌ وى کف دست کاملاً آشکار بود. در تعبير توهين‌آميز آن، کف دست رو به خود سخنگو مى‌باشد. البته در اکثر نقاط اروپا، حتى در صورتى‌که کف دست رو به سخنگو باشد، هنوز معنى پيروزى را مى‌دهد، بنابراين وقتى يک انگليسى از آن براى توهين کردن به يک اروپائى استفاده مى‌کند، حيرت وى را در اينکه به کدام پيروزى اشاره مى‌کند، برمى‌انگيزد. اين علامت در خيلى از نقاط اروپا به معنى شماره دو نيز مى‌باشد، و اگر اروپائى که به او توهين شده متصدى بار باشد، عکس‌العمل او در مقابل انگليسى يا استراليائى ارائه دو ليوان آب جو خواهد بود. اين مثال‌ها حاکى از آن است که برداشت‌هاى اشتباه از حرکات و اشارات مى‌تواند موجب ناراحتى افراد شود و اينکه هميشه قبل از نتيجه‌گيرى از حرکات يا ايما و اشارات يک فرد، بايد زمينه فرهنگى او را در نظر گرفت.