جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

جدول طول عمر بذر


دوام زندگى بذر بستگى به ژنوتيپ، سازوکار خواب و محيط انبارى آن دارد. بذور لوپين‌ها (Lupinus articus)، که از يک باتلاق پست در کانادا جدا شده بودند پس از ۱۰ هزار سال جوانه زدند. بذور نوعى نيلوفر آبى موجود در درياچه مينچورى بد از ۱۰۰۰ سال جوانه زدند. بذور درخت گياه حساس (Mimosa glomereta)، موجود در هر باريوم موزه‌هاى پاريس پس از ۲۲۱ سال قابليت جوانه زدن داشتند (بک‌کورال ۱۹۳۴). بذر بعضى از لگوم‌هائى که در جاى خشک نگهدارى شده بودند پس از ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال داراى قدرت جوانه زدن بودند. جدول طول عمر بذور نتيجه مطالعات طول عمر بذور را نشان مى‌دهد. اين آزمايشات توسط بيآل و دول که ظرف‌هاى محتوى بذر را در محيط کشت مرطوب دفن و در فواصل مختلف خارج کردند، انجام و نتايج آن توسط لينگمن و اشتون در سال (۱۹۷۵) به‌شرح زير خلاصه شد.
   جدول طول عمر بذر
آزمايش مدت زمان دفن تعداد جوانه زده
دول(۱) ۱ ۷۱
۲۰ ۶۸
۲ ۵۷
۳۸ ۲۳۶
بيآل(۲) ۲۰ ۱۱
۴۰ ۹(۳)
۷۰ ۳
۹۰ ۱(۴)
(۱) . دول بذر ۱۰۷ گونه گياهى را در گلدان‌هاى سفالى در عمق ۲۰ و ۵۵ و ۱۰۵ سانتى‌مترى دفن نمود. به‌عنوان مثال تاتوره (Datura stramomum)، داراى قوهٔ ناميهٔ ۹۱%، گل ماهور (Verbascum thapsus)، قوهٔ ناميهٔ ۴۸% گاو پنبه (Theophrasti medic) يا (Abutilon) ۳۸%، پامچال شب (Oenthera sp)، سلمه Chenopodium album) ۱۷%)، دم روباهى ۱% و ساق ترشک Curley dock) ۱%).
(۲) . بيآل بذر ۲۰ گون را در بطرى‌هاى شيشه‌اى بدون در که واژگون شده بودند، کاشت. تاج خروس ريشه قرمز (Redroot pigweed)، تاج خروس زمينى (Prostrat pigweed)، آمبروژيا (common ragweed)، خردل سياه (Black mustard)، پامچال شب (Primorse)، بارهنگ برگ پهن (Broadleaf plantain)، خرفه (purslane)، ساق ترشک (Curley dock)، و گل ماهور (Mothmullein).
(۳) . گل ماهور (Mothnullein)، پامچال شب (Evening primrose) و ساق ترشک (Cruly dock).
(۴) . قوه جوانه‌زنى در گل ماهور (Verbascum thapsus)، هفتاد تا ۸۰% بود.
در آزمايش بيآل، ۳ گونه پس از ۷۰ سال، گونه گل ماهور پس از ۹۰ سال جوانه زدند. بذور اکثر گياهان زراعى اگر در شرايط مناسب انبار شوند، حيات خود را حفظ کرده و پس از ۷ تا ۱۰ سال داراى ۷۰ تا ۹۰% قابليت جوانه‌زنى خواهند بود.
نتايج مطالعات حاصل از آزمايشات طول عمر بذر، اهميت شرايط مناسب ذخيره بذر از قبيل درجه حرارت پائين، رطوبت پائين و O۲ پائين را مشخص کرده است. بذرهاى پاره‌اى از نباتات علوفه‌اى که در درجه حرارت بالا (۳۸ درجه سانتى‌گراد) انبار شده بودند وقتى که رطوبت انبار مساوى يا زير ۶% بود، پس از ۶ سال به‌خوبى جوانه زدند. در درجه حرارت ۲۲ درجه سانتى‌گراد وقتى رطوبت بذر به حدود ۱۶% افزايش يافت قوه ناميه بذرها ظرف ۳ ماه از بين رفت. قاعده کلى در اين زمينه آن است که در انبار مطمئن جمع عددى رطوبت محيط (به درصد) و درجه حرارت انبار (به فارنهايت) بايد از عدد ۱۰۰ تجاوز ننمايد. به‌عنوان مثال، درجه حرارت ۴۰ فارنهايت و رطوبت نسبى ۴۰% شرايط خوبى براى انبار کردن است. اما اگر درجه حرارت و رطوبت نسبى کمتر باشد، مطلوب‌تر خواهد بود.


همچنین مشاهده کنید