آزمون‌های تشخیصی

شکايات و علائم

درد، شکايت اصلى در اکثر بيماران است، که در ناحيهٔ اپى‌گاستر و به‌صورت (aching)، سوزشى يا مالشى توصيف مى‌شود. با اين حال، با انجام مطالعات راديولوژيک مشخص شده که بعضى بيماران مبتلا به زخم دئودنوم فعال هيچ شکايت گوارشى ندارند.

در صورت نفوذ زخم به سر پانکراس در قسمت خلف، درد پشت ايجاد مى‌شود؛ به‌طور همزمان الگوى چرخه‌اى درد تغيير مى‌کند و دائمى مى‌شود که با مصرف غذا و آنتى‌اسيد بهبودى کمترى ايجاد مى‌شود.

استفراغ حتى در غياب انسداد ممکن است به‌صورت تابلوى بالينى غالب باشد.

در معاينهٔ شکم، تندرنس لوکاليزه در اپى‌گاستر در سمت راست خط وسط ممکن است وجود داشته باشد اما در اکثريت موارد هيچ تندرنسى وجود ندارد.

اندوسکوپى

گاسترودئودنوسکوپى در بررسى بيماران در موارد زير کمک‌کننده است: تشخيص نامعين، خونريزى گوارشى فوقاني، مبتلايان به انسداد قطعهٔ گاسترودئودنال و ارزيابى پاسخ به درمان.

مطالعات راديوگرافيک

در راديوگرافى‌هاى سريال دستگاه گوارش فوقاني، تغييرات ناشى از زخم دئودنوم به‌صورت ناهنجارى و فرورفتگى ناشى از زخم مشاهده مى‌شود. خود زخم را مى‌توان به‌صورت نيم‌رخ يا به‌طور شايع‌تر در حالت رخ مشاهده کرد.

آزمون‌هاى تشخيصى

آناليز معده

آناليز معده استاندارد از موارد زير تشکيل شده است: ۱. اندازه‌گيرى توليد اسيد در معده تحريک نشده در وضعيت گرسنگى پايه؛ نتيجه به‌صورت ترشح ⁺H در meq/h بيان مى‌شود و برون‌ده اسيدى پايه [(basal acid output (BAO] نام دارد. ۲. اندازه‌گيرى توليد اسيد در حين تحريک با حداکثر دوز هيستامين يا پنتاگاسترين که نتيجه به‌صورت ترشح ⁺H در meq/h بيان مى‌شود و برون‌ده اسيدى حداکثر [(Maximal acid output (MAO] نام دارد.

گاسترين سرم

غلظت گاسترين در وضعيت‌هاى ترشحى کم يا زياد اسيد مى‌تواند افزايش پيدا کند. در حالت اول (مانند گاستريت آتروفيک، آنمى خطرناک)، افزايش pH آنتر همراه با از بين رفتن مهار آنتر موجب افزايش آزادسازى گاسترين مى‌شود. حالت دوم که از لحاظ بالينى اهميت بيشترى دارد، افزايش سطح گاسترين با افزايش ترشح اسيد همزمان است که در اين حالت سطح بالاى گاسترين علت افزايش توليد اسيد و ايجاد اولسرپپتيک محسوب مى‌شود. نمونهٔ بارز اين وضعيت، سندروم زولينگر - اليسون (Zollinger-Ellison) يا گاسترينوما است.