|
خيار خوب از دوبرگه‌اش پيداست
|
|
|
رک: 'شجرات را از ثمرات شناسند' (از مقامات حميدى) و 'خرِ نر را از خايه‌اش شناسند'
|
|
خيار خوب را از دوبرگه‌اش شناسند
|
|
|
رک: خر را از بيضه‌اش شناسند
|
|
خيّاط در کوزه افتاد
|
|
|
رک: درزى در کوزه افتاد
|
|
خيّاط روزگار به بالاى هيچ‌کس پيراهنى ندوخت که آخر قبا نکرد
|
|
|
رک: اندر پس هر خنده دو صد گريه مهيّاست
|
|
خيال کرده سرِ درخت سنجد زردآلو آنک سبز شده (عامیانه).
|
|
خيال مى‌کند از جنگ مدد على برگشته!
|
|
|
نظير:
|
|
|
خيال مى‌کند گُرز رستم را شکسته است
|
|
|
- خيال مى‌کند قلعهٔ شوشى را فتح کرده است
|
|
خيال مى‌کند که اينجا خانهٔ خاله است (عامیانه).
|
|
|
نظير: کنگر خورده و لنگر انداخته
|
|
|
رک: مگر اينجا خانهٔ خاله است؟
|
|
خيال مى‌کند على‌آباد هم شهرى است
|
|
|
رک: به گمانش على‌آباد هم شهرى است
|
|
خيال مى‌کند قلعهٔ شوشى را فتح کرده است
|
|
|
رک: خيال مى‌کند از جنگ مدد على برگشته است
|
|
خيال مى‌کند گُرز رستم را شکسته است
|
|
|
رک: خيال مى‌کند از جنگ مدد على برگشته است
|
|
خيرالاشياء جديدها و خيرالخوان قديم‌ها (مرزبان‌نامه)
|
|
|
رک: دوست و سکّه هر دو کهنه‌اش خوب است
|
|
خيرالامور اوسطها
|
|
|
رک: ميانه گزين در همه کارها
|
|
خير به صاحب خير برمى‌گردد
|
|
|
نظير:
|
|
|
خير درِ خانهٔ صاحبش را مى‌شناسد
|
|
|
- خير راه به خانهٔ صاحب خود مى‌برد
|
|
|
- با هر دست بدهى از همان دست پس مى‌گيرى
|
|
|
- هر که چراغى روشن کند خودش پاى نورش مى‌نشيند
|
|
|
- هر که به نيکى عمل آغاز کرد
|
نيکى او روى باز کرد (نظامى)
|
|
خير تأخير برنمى‌دارد٭
|
|
|
رک: در کار خير حاجت هيچ استخاره نيست
|
|
|
|
٭ اوحدى گويد:
|
|
|
|
خير تأخير برنمى‌تابد
|
خنک آن کس که خير دريابد
|
|
خير درِ خانهٔ صاحبش را مى‌شناسد
|
|
|
رک: خير به صاحب خير برمى‌گردد
|
|
خير راه به خانهٔ صاحب خود مى‌برد
|
|
|
رک: خير به صاحب خير برمى‌گردد
|
|
خير و شر برادرند اما برابر نيستند
|
|
خيره‌تر سازد مدارا زنگى بد مست را٭
|
|
|
|
٭ مدح و تحسين نيست در خورْ مردمان پست را
|
........................... (صائب)
|
|
خيرى کن اى فلان و غنيمت شمار عمر٭
|
|
|
رک: اى که دستت مى‌رسد کارى بکن
|
|
|
|
٭ .............................
|
ز آن پيشتر که بانگ برآيد فلان نماند (سعدى)
|
|
خيرى بکن، امروز را فردا مکن (مولوى)
|
|
|
رک: اى که دستت مى‌رسد کارى بکن...
|
|
خيزِ گُربه تا دم کاهدان است
|
|
|
نظير: پرواز گنجشگ تا لب بام است
|
|
خيزى هر کس به دهان خودش مزه مى‌دهد
|
|
|
رک: آب دهان هر کس به دهان خودش مزه مى‌دهد
|
|
خيک بزرگ روغنش خوب نمى‌شود
|
|
|
نظير:
|
|
|
فيل هم بزرگ است
|
|
|
- نه هر که به اقامت مهتر به قيمت بهتر (سعدى)
|
|
خيکِ پشم‌دار پنير را بهتر نگاه مى‌دارد
|
|
خيلى خوش‌بو است دَم باد هم مى‌نشيند!
|
|
|
نظير:
|
|
|
خيلى خوش پر و پاچه است شليتهٔ کوتاه هم مى‌پوشد! خيلى خوش پر و پاچه است لب خزينه هم مى‌نشيند!
|
|
|
- خيلى خوش صداست توى خزينه هم آواز مى‌خواند!
|
|
|
- بسکه خوش دست و پنجه است از ديوارِ سفيد کارى هم بالا مى‌رود!
|
|
خيلى خوش پر و پاچه است شليتهٔ کوتاه هم مى‌پوشد!
|
|
|
رک: خيلى خوش‌بوست دَم باد هم مى‌نشيند!
|
|
خيلى خوش پر و پاچه است لب خزينه هم مى‌نشيند!
|
|
|
رک: خيلى خوش‌بوست دم باد هم مى‌نشيند!
|
|
خيلى خوش‌صداست تو (ى) خزينه هم آواز مى‌خواند!
|
|
|
رک: خيلى خوش‌بوست دم باد هم مى‌نشيند
|
|
خيلى سوادت خوب است خطّ پيشانى‌ات را بخوان!
|
