جمعه, ۱۰ فروردین, ۱۴۰۳ / 29 March, 2024
مجله ویستا

برداشتن آدرنال


  درمان طبى
کنترل موقت بيمارى کوشينگ با ميتراپون، کتوکونازول، يا آمينوگلوتتيميد که بيوسنتز استروئيد را مهار مى‌کنند - امکان‌پذير است. نهايتاً تمام موارد سندرم کوشينگ وابسته به ACTH نسبت به درمان طبى مقاوم مى‌شوند، ولى درمان طبى را مى‌توان پيش از جراحى قطعى انجام داد.
ميتوتان از مشتقات DDT است که براى قشر آدرنال سميت دارد. از اين دارو با موفقيت در درمان حالات افزايش آدرنال به‌خصوص کارسينوم قشر آدرنال استفاده شده است. متأسفانه، اثرات جانبى جدى در دوزهاى مؤثر آن شايع هستند.
  ريشه‌کنى هيپوفيز يا خارح‌کردن آدنوم
بيماران دچار بيمارى کوشينگ معمولاً با برداشتن آدنوم‌هاى هيپوفيز با جراحى‌هاى ظريف از طريق اسفنوئيد درمان مى‌شوند. تسکين نشانه‌ها سريع است، و پيش‌آگهى براى کارکرد هيپوفيز - آدرنال باقى‌مانده خوب است. در بيماران مسن‌تر در صورتى‌که تومور مجزا پيدا نشود، مى‌توان هيپوفيزکتومى کامل يا نيمه کامل انجام داد. بيمارانى که به جراحى پاسخ نمى‌دهند ممکن است به پرتوتابى به هيپوفيز جواب دهند.
  برداشتن آدرنال
بيماران دچار سندرم کوشينگ شديد در معرض خطر بالاى عوارض پس از عمل، از قبيل عفونت زخم، خونريزي، زخم پپتيک، و آمبولى ريوى هستند. هرچند، برداشتن آدرنال معمولاً در رفع اثر مخرب هيپرکورتيزوليسم موفق است.
برداشتن يکطرفهٔ آدرنال براى آدنوم‌ها و کارسينوم‌هاى آدرنال که کورتيزول ترشح مى‌کنن انديکاسيون دارد. غدهٔ آدرنال طرف مقابل و محور هيپوتالاموس - هيپوفيز - آدرنال معمولاً ظرف ۲-۱ سال پس از عمل از حالت مهارى خارج مى‌شوند.
آدرنالکتومى کامل دوطرفه براى بيماران انتخاب‌شدهٔ دچار بيمارى کوشينگ يا سندرم ACTH نابه‌جا که در آنان نتوان تومور ترشح‌کنندهٔ ACTH را يافت يا برداشت، انديکاسيون دارد. اين روش هم‌چنين براى بيماران دچار بيمارى آدرنال اوليهٔ دوطرفه توصيه مى‌شود، از جمله هيپرپلازى ميکروندولار پيگمانته يا هيپرپلازى ماکروندولار شديد.
آدرنالکتومى دوطرفه را مى‌توان از طريق روش‌هاى شکمي، دوطرفهٔ پهلو، دوطرفهٔ خلفي، يا لاپاروسکوپيک انجام داد.
برداشتن نيمه کامل در بيماران دچار سندرم کوشينگ توصيه نمى‌شود، زيرا اين روش معمولاً در ابتداء، رزرو آدرنوکورتيکال ناکافى به‌جاى مى‌گذارد، و بيمارى در ۴۰% موارد با تداوم تحريک ACTH عود مى‌کند. آدرنالکتومى دوطرفهٔ کامل با پيوند غدهٔ آدرنال از خود فرد به‌خودش - در کشالهٔ ران با آناستوموز عروق ريز يا به‌صورت برش‌هاى کوچک که در عضله کاشته مى‌شوند - مزيت کمى نسبت به جايگزينى داروئى دارد.
  درمان نگاهدارندهٔ پس از عمل
پس از آدرنالکتومى کامل، درمان نگاهدارندهٔ کورتيکوستروئيدى مادام‌العمر ضرورى مى‌شود. معمولاً از برنامه‌ريز استفاده مى‌شود: تا زمانى‌که آدرنال‌ها برداشته نشوند، در حين جراحى هيچ کورتيزول داده نمى‌شود. در روز اول، ۱۰۰ ميلى‌گرم فسفات کورتيزول يا همى‌سوکسينات به‌صورت عضلانى يا وريدى هر ۸ ساعت تزريق مى‌شود. در روز دوم، ۷۵-۵۰ ميلى‌گرم هر ۸ ساعت داده مى‌شود. پس از آن، بايد دوز را تا حد تحمل کم کرد.
با کاهش دوز هيدروکورتيزون به کمتر از ۵۰ ميلى‌گرم در روز، اغلب لازم است فلودروکورتيزون را هم اضافه کرد، تا از دفع بيش از حد الکتروليت‌ها در ادرار جلوگيرى شود. ميزان دوز نگاه‌دارندهٔ معمول حدود ۳۰-۲۰ ميلى‌گرم هيدروکورتيزون ۱/۰ ميلى‌گرم فلودروکورتيزون روزانه است. بيش از نيمى از دوز در صبح داده مى‌شود.
بيمارانى که تحت آدرنالکتومى دوطرفهٔ کامل قرار گرفته‌اند و تحت درمان نگاهدارندهٔ قرار دارند، تحت شرايط استرس، مانند بيهوشى عمومى يا عفونت مى‌تواند دچار حمله‌هاى آديسونى شوند. نارسائى آدرنال باعث تب، هيپوکالمي، درد شکم، و پرفشارى خون مى‌شود و بايد بلافاصله تشخيص داده و با تزريق سالين و کورتيزول درمان شود.


همچنین مشاهده کنید