ملاحظات کلی

اصول تشخيص

- درد، حساسيت و سفتى در مسير سياهرگ سطحي.

- رشتهٔ قابل لمس در مسير سياهرگ.

- فقدان تورم قابل‌توجه اندام.

- منشاء قابل تشخيص عفونت، اغلب در قسمت پروگزيمال.

ملاحظات کلى

به‌دليل موقعيت زيرپوستي، ترومبوز سياهرگ‌هاى سطحى اغلب به‌راحتى تشخيص داده مى‌شود. در اندام فوقاني، کاتترهاى داخل وريدى و تزريق موادمخدر شايع‌ترين علل هستند و در اندام تحتانى ترومبوز ممکن است با واريس وريدي، ترومبوآنژئيت انسدادى يا عفونت باکتريائى مجاور همراه باشد. معمولاً سابقهٔ تروما وجود دارد. ترومبوفلبيت مهاجر يا عودکننده، گاه اولين علامت سرطان‌هاى شکمى (علامت تروسو) يا ديگر بيمارى‌هاى سيستميک از جمله آرتريت‌هاى ايمونولوژيک و حالات افزايش انعقادپذيرى است.

تظاهرات بالينى

ترومبوز وريدى سطحى تقريباً هميشه با درد، سفتي، گرمي، حساسيت به لمس، و قرمزى سياهرگ درگير همراه است. بيمار ممکن است تب و لوکوسيتوز داشته باشد و گاه، وريدهاى درگير شبيه به طناب يا ندول‌هاى بيضوى‌شکل لمس شوند. اين بيمارى اغلب سياهرگ صافن بزرگ و شانه‌هاى آن را درگير مى‌کند و تمايل به موضعى‌بودن دارد. واکنش‌هاى التهابى ممکن است ۳-۲ هفته بعد فروکش کنند ولى سياهرگ ترومبوزه مى‌تواند براى مدت‌هائى طولانى‌تر قابل لمس بماند. به‌طور کلي، اندام متورم نمى‌شود، مگر آنکه بيمارى وسيع و بيمار در حرکت باشد.

تشخيص افتراقى

ترومبوفلبيت سطحى گاه با سلوليت حاد باکتريائي، لنفانژيت، و ديگر ضايعات التهابى حاد اشتباه مى‌شود. اين بيمارى اغلب با ترومبوفلبيت عمقى اشتباه مى‌شود. ادم همراه با ترومبوفلبيت عمقى در اين حالت وجود ندارد و در ترومبوز عمقى نيز رشته‌هاى وريدى سطحى يافت نمى‌شوند. گاه دو بيمارى به‌صورت هم‌زمان وجود دارند، و اين هنگامى رخ مى‌دهد که فلبيت سطحى از طريق سياهرگ‌هاى رابط يا در محل اتصال صافن به فمور، به سيستم عمقى گسترش بيابد. در صورت وجود لرز و تب بالا، به احتمال زياد سياهرگ دچار عفونت چرکى (ترومبوفلبيت سپتيک) شده است. شايع‌ترين ارگانيسم کشت داده شده، استافيلوکوک طلائى است.

درمان

در صورت عدم درگيرى سياهرگ‌هاى عمقي، درمان نشانه‌اى است که و شامل تجويز مسکن براى درد، داروهاى ضدالتهابى غيراستروئيدي، گرم‌کردن موضعي، بانداژ فشارندهٔ کشى و تحرک مداوم مى‌باشد. استراحت در بستر و تجويز داروهاى ضدانعقادى ضرورت ندارند. درصورت وجود درگيرى وريدى عمقى همراه، درمان با داروهاى ضدانعقاد و استراحت در بستر ضرورى است. در صورت درگيرى عفونى سياهرگ (ترومبوفلبيت سپتيک)، دوزهاى بالاى آنتى‌بيوتيک تجويز و براى جلوگيرى از انتشار مداوم باکترى‌ها به‌داخل جريان خون و کاستن از ميزان بالاى بروز عوارض سپتيک، قطعهٔ درگير با جراحى خارج مى‌شود.

پيش‌آگهى

سير بيمارى اغلب کوتاه و بى‌عارضه است. چون التهاب باعث محکم چسبيدن لخته به ديوارهٔ سياهرگ مى‌شود، آمبولى ريه نادر است.