در مدح سید عمید سیدالشعرا ابوطالب محمد ناصری علوی

بتی که گر فکند یک نظر بر آتش و آب		شود ز لطف جمالش مصور آتش و آب
کرشمه‌ای گر ازو بیند آب و آتش هیچ		شود ز چشمش بی‌شک معبهر آتش و آب
ز سیم و شکر روی و لب آن کند با من		نکردهرگز بر سیم و شکر آتش و آب
لب و دو عارض با آب و نارش آخر برد		ز طبع و روی من آن ماه دلبر آتش و آب
ز آه من نشگفت وز چهرش ار گیرد		سپهر بر شده و چشم اختر آتش و آب
میار طعنه اگر عارض و لبش جویم		از آنکه جست کلیم و سکندر آتش و آب
ز خطرت دل و چشم وی اندرین دل و چشم		بسان ابر بهاری ست مضمر آتش و آب
بشب بخفته خوش و من ز هجر او کرده		ز دیده و دل بالین و بستر آتش و آب
ز درد فرقت آن ابر حسن و شمع سرای		چو ابر و شمعم در چشم و بر سر آتش و آب
به دل گرفت به وقتی نگار من که همی		کنند لانه و باده بدل بر آتش و آب
ببین تو اینک بر لاله قطره‌ی باران		اگر ندیدی بر هم مقطر آتش و آب
بطبع شادی زاید ز زاده‌ای کو را		پدر صبا و زمین بود مادر آتش و آب
ز برق و باد به بینی بر آسمان و زمین		حسام‌وار شدست وز ره در آتش و آب
پدید کرد تصاویر مانی ابر و زمین		برآورید تماثیل آزر آتش و آب
مزاج و طبع هوا گرم و نرم شد نشگفت		اگر بزاید از پشم و مرمر آتش و آب
چو طبع سید گردد چمن به زینت و فر		چو عدل سید گردد برابر آتش و آب
سر محامد سید محمد آنکه شدست		بلند همت و نظمش به گوهر آتش و آب
مهی که گر فکند یک نظر به لطف و به خشم		شود بسوی ثری و دو پیکر آتش و آب
به نور رایش گشته منور انجم و چرخ		به ذات عونش گشته معمر آتش و آب
به نزد بخشش و بذلش محقر ابر و بحار		به نزد حشمت و حلمش مستر آتش و آب
مسخر خضر ار گشت باد و آب و زمین		مثال امر ورا شد مسخر آتش و آب
به حلم و خشمش کردند وصف از آن معنی		مهیب و سهل بود بر غضنفر آتش و آب
زند به امرش اگر هیچ خواهد از خورشید		به حد باختر و حد خاور آتش و آب
گر آب و آتش اندر خلاف او کوشند		ز باد و خاک بینند کیفر آتش و آب
به حکم نافذ نشگفت اگر برون آرد		ز چوب و سنگ چو موسی پیمبر آتش و آب
ز باد قدرت اگر کرد جانور عیسی		شود ز فرش بی‌باد جانور آتش و آب
زهی ز مایه‌ی رایت منور انجم و چرخ		زهی ز سایه‌ی تیغت مظفر آتش و آب
گه موافقت ار چون دل تو بودی چرخ		بدی به چرخ برین قطب و محور آتش و آب
شمال جودت بر آب و آتش ار نوزید		چرابه گونه چو سیمست و چون زر آتش و آب
ز باس و سعی تو بدست ورنه بی‌سببی		بطبع خشک چرا آمد و تر آتش و آب
به صدر دولت بایسته‌ای واندر خور		چنانکه هست و ببایست و در خور آتش و آب
به طبع خویش نبینند هیچ اگر خواهی		به قدر و قد تو پستی وو نظر آتش و آب
سموم خشم تو گر برزند به ابر و زمین		نسیم خلق تو گر بروزد بر آتش و آب
شو ز بیم تو لرزان زمین و ابر عقیم		شود ز خلق تو چون مشک و عنبر آتش و آب
شود ز قدر تو عالیتر از سپهر زمین		رود به امر تو از بحر و اخگر آتش و آب
اگر نه بیم و امیدت بدی به بحر و هوا		وگر نه هیبت و حکمت بدی بر آتش و آب
برو عتاب و عقوبت خدای کی کردی		ز بهر یونس و قومش مسخر آتش و آب
به هفت کشور خشمت رسید و نظم آری		جدا که دید خود از هفت کشور آتش و آب
ز قدر و نظم تو دارند بهره زان نشدند		چو باد و خاک کثیف و مدور آتش و آب
معاقبست حسودت به دو مکان به دو چیز		به سان فرعون در مصر و محشر آتش و آب
میان طبع تو و طبع حاسدت در نظم		کفایت‌ست در آن شعر داور آتش و آب
که چون در آید در طبع تو شود بی‌شک		بر آن دو طبع دگر کبر و مفخر آتش و آب
به زیر فکرت و کلک تو خاست بر در نظم		ز خاک و باد از آنست برتر آتش و آب
چو بود خاطر و طبع تو کلک را همراه		ببوسد ار چه بود کلک و دفتر آتش و آب
اگر ندارد نسبت به خامه‌ی تو چراست		به نزد خامت هم خیر و هم شر آتش و آب
شد از بهاء مدیحت سخنور اختر و کلک		شد از سخاء وجودت توانگر آتش و آب
جهان بگیر به آن باد پای خاک نهاد		که هست با تک او کند و مضطر آتش و آب
گه مسیر بود بر نهاد چرمه‌ی تو		به نزد عقل مصور شود گر آتش و آب
به پست و بالا چون آب و آتشست مگر		شدست از پی تو اسب پیکر آتش و آب
به سان صرصر لیکن به گاه تابش و خوی		که دید ساخته در طبع صرصر آتش و آب
جهان ندید مگر چرمه‌ی ترا در تک		به هیچ مستقری سایه‌گستر آتش و آب
زمانه ساخت ز هفت اختر و چهار ارکان		برای زینت بزمت دو لشکر آتش و آب
بخواه از آنکه چو خوردی چو طبع خود بندد		دماغ و طبع ترا زیب و زیور آتش و آب
بصوفت آب و بطبع آتش و ندیده جهان		مگر به جام توچون دو برادر آتش و آب
تو روی شادی افروز و آب غم بر از آن		هنی و روشن در جام و ساغر آتش و آب
که بهر پیرهنی من گزیدم از دل و چشم		ز جور چرخ چو دماغ و سمندر آتش و آب
در آب و آتش بی‌حد چرا شوم غرقه		چو هست باد و هوا را مقدر آتش و آب
ز خون ببست دل و چشم پس چو آهن و خاک		چراست در دل و چشمم مجاور آتش و آب
برید فکرت کلک تو خواست بر در نظم		ز خاک و باد از آنست برتر آتش و آب
ولیک از آتش و آبست دیده و دل من		چو در ثنای تو کردم مکرر آتش و آب
همیشه تا به زمینست و چرخ گنج و نجوم		همیشه تا به سعیرست و کوثر آتش و آب
سخاو لطف ترا بنده باد ابر و هوا		سنا و حلم ترا باد چاکر آتش و آب
مباد قاعده‌ی دولت تو زیر و زبر		همیشه تا که بود زیر و ازبر آتش و آب