در سپاس حقوقی چند واجب

چند باشی به این و آن نگران؟		پند گیر از گذشتن دگران
واعظت مرگ هم نشینان بس		اوستادت فراق اینان بس
گر دلت را ز مرگ یاد شود		کی به این ساز و برگ شاد شود
فرصت خویشتن چو کردی فوت		هم تو بر خویشتن بخوان «الموت»
مرگ و مردن برابر دل دار		یاد گور و لحد مقابل دار
گر گدا یا امیر خواهد بود		مردنی ناگزیر خواهد بود
پدرت مرد و با خبر نشدی		مادرت رفت و دیده ور نشدی
داغ فرزند و هجر همسالان		همه دیدی، نمیشوی نالان
این دل و جان آهنین که تراست		نتوان کرد جز به آتش راست
مرگ ازین رنج و غصه به کندت		مرگ بیدار و متنبه کندت
جهد آن کن که زود خاک شوی		تا مگر زین گناه پاک شوی
چه تفاخر کنی به نام پدر؟		چو ندانی نهاد گام پدر
پدرت باغ و بوستانی کرد		تو چنان کن که آن بدانی خورد
گر نسازی تو باغ، معذوری		باغ او را مبر ز معموری
هیچ تخمی مکار و کشت مکن		نام آبای خویش زشت مکن
تو که شب مستی و سحر مخمور		کی کنی خانه‌ی پدر معمور؟
چیست میراث او طلب کردن؟		در دو شب خرج یک جلب کردن
خیز و خیری به جای او تو بکن		او نکرد، از برای او تو بکن
او نخورد، ار نه کی همی هشت این؟		گر همیخورد خود نمیکشت این
بتو هشت او، تلف چنین باشد		تو باو ده، خلف چنین باشد
نه بدین غایتت بزرگ او کرد؟		این چنین زیرک و سترگ او کرد؟
به روانش رسان چراغی هم		که ازو دیده‌ای فراغی هم
واجب آمد بر آدمی شش حق		اولش حق واجب مطلق
بعد از آن حق مادرست و پدر		و آن استاد و شاه و پیغمبر
اگر این چند حق بجای آری		رخت در خانه‌ی خدای آری
حق اینها بدان که اربابند		مقبلان این دقیقه در یابند
حب ایشان سرت بر افرازد		بغض ایشان به خاکت اندازد
دمنه‌ی رفتگان تست این خاک		سبزه‌ی دمنه را چه داری باک؟
دل ز خضرای این دمن برگیر		بکن این جان و دل ز تن برگیر
زیر این قلعه‌ی همایون عرض		پارگینیست پر ز سرگین، ارض
جنبشی کن، که نیست جای نشست		مگر آید مراد دل در دست
وگرت نیست قوت و نیرو		به عزیزان خویش « قل سیروا»