منظور از «کافر حربی» چیست؟

ولی امر مسلمین در پیام خود، سه بار عنوان «کافر حربی» را به کار برده‌اند که از نظر فقها از بار فقهی برخوردار است.
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، پس از حمله رژیم صهیونیستی به شهر غزه، با صدور پیامی تاریخی، حکم مقابله مسلمانان با «کافران حربی» را صادر فرمودند. ایشان در پیام خود، سه بار عنوان «کافر حربی» را به کار برده‌اند که از نظر فقها از بار فقهی خاصی برخوردار است.
مقام معظم رهبری، پیام خود را با استرجاع آغاز کرده‌اند که عظمت حجم این مصیبت را می‌رساند و استفاده از آن در ابتدای پیام‌هایی اینچنین، بار معنایی ویژه‌ای را نشان می‌دهد: «بسم الله الرحمن الرحیم. انا لله و انا الیه راجعون. جنایت هولناک رژیم صهیونیستی در غزه و قتل‌عام صدها مرد و زن و کودک مظلوم، بار دیگر چهره خونخوار گرگ‌های صهیونیست را از پشت پرده‌ی تزویرِ سال‌های اخیر بیرون آورد و خطر حضور این «کافر حربی» را در قلب سرزمین‌های اُمت اسلام، به غافلان و مسامحه‌کاران گوشزد کرد.»
ایشان در ادامه با انتقاد از سران برخی کشورهای عربی در قبال فجایع جاری در غزه فرموده‌اند: «چه مصیبتی از این بالاتر که دولت‌های مسلمان که باید در برابر رژیم غاصب و کافر و «محارب»، از مردم مظلوم غزه حمایت می‌کردند، رفتاری پیشه کنند که مقامات جنایتکار صهیونیست، گستاخانه آنها را هماهنگ و موافق با این فاجعه‌آفرینیِ بزرگ معرفی کنند؟»
ولی امر مسلمین جهان سپس به طرح پرسش‌هایی خطاب به علماء و روحانیون جهان عرب و رؤسای ازهر مصر پرداخته‌ و پرسیده‌اند: «آیا هنگام آن نرسیده است که به واجب نهی از منکر و کلمةُ حقٍ عندَ امامٍ جائر عمل کنید؟ آیا عرصه دیگری عریان‌تر از آنچه در غزه و فلسطین در جریان است در همدستی «کُفار حربی» با منافقان امّت برای سرکوب مسلمانان لازم است، تا شما احساس تکلیف کنید؟»
استادان فقه‌اللغت، فقها و اندیشمندان جهان اسلام، از آغاز دوره اسلامی تا کنون در شرح معنای «کافر حربی» که در بسیاری از آیات قرآن مجید به آن اشاره شده است، کتاب‌ها، رسالات و جزوات فراوانی نوشته و در دروس فقهی و دینی خود، آن را به طور مبسوط توضیح داده‌اند.
در لغت‌نامه دهخدا به نقل از فرهنگ آنندراج آمده است: «حربی آن است که با او حرب، واجب است.»
آیت‌الله العظمی حسین مظاهری نیز در دروس فقهی خود درباره «قاعده جب» در اسلام می‌گویند: «کافر حربی‌ مالش‌ حلال‌ است‌... اسلام،‌ جان‌ و مال‌ و عِرض‌ «کافر حربی»‌ را تحلیل‌ (حلال) کرده‌ است‌ و این‌ صهیونیست‌ها الآن‌ از نظر اسلام‌ هم‌ جان‌شان‌، هم‌ مال‌شان‌ و هم‌ عِرض‌شان‌ برای‌ مسلمان‌ها تحلیل‌ است‌... ظاهراً در زمان‌ ما به غیر از صهیونیست‌ها، کافر حربی نداریم‌ که‌ علناً با اسلام‌ جنگ‌ داشته‌ باشند مثل‌ آمریکا، اروپا و غیره‌ جنگ‌ دارند اما با تهاجم‌ فرهنگی‌شان‌ جنگ‌ دارند و این‌ بدتر از جنگ‌ صهیونیست‌ها با مسلمان‌هاست اما به‌ آنها کافر حربی‌ نمی‌گوییم‌... اینهایی‌ که‌ تهاجم‌ فرهنگی‌ دارند بخواهیم‌ بگوییم‌ کافر حربی‌، نه‌، اینها کافر حربی‌ نیستند. اسلام‌ در دنیای‌ روز فقط‌ به‌ صهیونیست‌ها کافر حربی‌ می‌گوید که‌ در حال‌ جنگند و کافر حربی‌ هم‌ خودش‌ و هم‌ جانش‌ و هم‌ عِرضش‌ برای‌ مسلمان‌ها حلال‌ است‌.»
در مقاله اصطلاح‌شناسی اسلام و کفر در شماره ۵۳ مجله پرسمان حوزه نیز آمده است: «حرب به معنای جنگ و حربی به معنای کسی است که در حال جنگ می‏باشد. بنابراین، کافر حربی، کسی است که با مسلمانان در حال جنگ است و یا اعلان جنگ نموده است.. نام‏گذاری حربی به خاطر آن است که حرمت جانی و مالی ندارند؛ زیرا حرمت و عصمت در اسلام، به وسیله ایمان و امان است».
آیاتی چون آیه ۱۹۱ سوره بقره، آیه پنجم و ۲۹ سوره توبه، آیه چهارم سوره محمد(ص) و غیره مربوط به کافران حربی است که اغلب درهنگام جنگ نازل شده‌اند.
مهدی فیروزجایی، از مبلغان حوزه علمیه نیز معتقد است: «بر اساس باب مجازات‌های اسلامی، چون شیوه‌های تصرف و غصب صهیونیست‌ها همراه با کشتار و خشونت علیه مسلمانان بوده، بر هیچ‌کس پوشیده نیست که آنان «محارب» و «کافر حربی» هستند و احکام مربوط به «محارب» بر آنان مترتب می‌شود.»
شاکری گلپایگانی، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) نیز در این باره می‌گوید: «آنچه باعث مهدور الدم بودن کفار می‌شود صفت «حربی بودن» آنان است؛ زیرا اگر زنان و فرزندان کفار نیز متّصف به این صفت شوند، مهدورالدم خواهند بود و کفاری که در حالت جنگ با مسلمانان به سر می‌برند، قطعاً عنوان حربی بر آنان صدق می‌کند و مهدورالدم هستند و «کافر حربی» در برابر مسلمین، چه در حالت برقراری جنگ و چه غیر آن و در خارج از میادین جنگ مهدورالدم است.»

حامد قاسمی

منبع : اخبار انصار