هزینه کار عروسکی دو برابر پروژه های عادی است

گفت وگو با مریم سعادت درباره مجموعه تلویزیونی «مومو و مومی»
داستان مجموعه تلویزیونی «مومو و مومی» درباره خانواده ای است كه پدر خانواده دامپزشك و مادر طراح كتاب های كودكان است. این خانواده بچه ای دارند كه به شدت احساس تنهایی می كند. مادربزرگ وی برای رهایی نوه اش از تنهایی یك عروسك گوساله برایش می خرد. آرزوی زنده شدن عروسك گوساله به حقیقت می پیوندد و در پی آن حوادثی اتفاق می افتد. همچنین خواهر این عروسك برای زندگی با برادرش به خانه این زن و شوهر می آید.
ستاره اسكندری، احمد ساعتچیان، كتایون امیرابراهیمی، امیر نوری، حسن پورشیرازی، شمسی فضل اللهی، رامین ناصرنصیر، سحر ولدبیگی، نیما فلاح، بیژن بنفشه خواه و لیلی رشیدی در این سریال زنده عروسكی بازی دارند. دانیال نوربخش و شیدا شجاعی نیز به عنوان بازیگران نوجوان با این مجموعه همكاری می كنند. مجموعه تلویزیونی «مومو و مومی» در قالب ۲۶ قسمت ۴۰ دقیقه ای به همت شبكه دو سیما تولید شده است.
مریم سعادت كارگردان «مومو و مومی»، درباره شكل گیری این مجموعه گفت: «من پیش از این مجموعه با شهلا ولی زاده، تهیه كننده سریال، تجربه مجموعه تلویزیونی «دانی و من» را پشت سر گذاشتم كه از شبكه ۵ سیما پخش شد. در آن كار من بازی می كردم و سال ها از این تهیه كننده خبری نداشتم تا اینكه برای ساخت «مومو و مومی» با من تماس گرفت. وقتی كار را پذیرفتم متن ها از قبل نوشته شده و آماده اجرا بود. طرح اولیه را خانم ولی زاده داده و شادمهر راستین و سنبل پویان آن را نوشته بودند. من ناچار از وفاداری به متن بودم و جز مواردی كه باعث اجرایی تر شدن متن می شد، تغییر دیگری در آن ندادم. بعد هم كه گروه اجرایی مناسب را به كار دعوت كردم.
سعادت كه سال ها در عرصه ساخت تئاتر عروسكی تجربه كار داشته، در این باره گفت: «من در ساخت كارهای پلاتویی با شبكه یك سیما همكاری و دو مجموعه عروسكی در جنگ «پرپرك» با عناوین «قصه های بی بی خدیجه» و «كوشا» كار كرد ه ام. غیر از این یك كار مستقل تلویزیونی را برای گروه كودك و نوجوان شبكه یك سیما ساخته ام به نام «بچه های عروسكی» كه ۵۲ قسمت بود.»
در مجموعه «مومو و مومی» چند بازیگر با دو عروسك به بازی می پردازند و مفهوم فیلمنامه را به مخاطب ارائه می كنند. سعادت درباره این نوع كار گفت: «این شكل كار از ابتدا مورد نظر ما قرار داشت و ما علاقه مند بودیم كه این سریال هم بازیگر زنده و هم عروسك داشته باشد و در قالب داستان ها یك زندگی واقعی و طبیعی به نمایش گذاشته شود كه با بافت زندگی امروزی آمیخته باشد. اما كار ما به هیچ وجه شبیه ساختار برنامه هایی نیست كه در آن عروسك و مجری حضور دارند. در این سریال زندگی جریان دارد و بازی عروسك ها در «مومو و مومی» بسیار خوب از كار درآمده است. شاید بتوان این مجموعه را شبیه سریال كودكانه «زی زی گولو» یا چیزی شبیه «مجید دلبندم» دانست. هر چند این مقایسه به هیچ وجه در خصوص كیفیت و كمیت كار نیست.»
مضامین و ساختار تكراری آثار كودكان یكی دیگر از مشكلات فیلمنامه های این ژانر است. كارگردان «مومو و مومی» درباره كیفیت متن های این سریال اظهار كرد: «من متن ها را نه دوست داشتم و نه اینكه آنها را می پسندیدم. متن ها نوشته روز هم نبود و شاید یكی دو سال قبل از ساخت سریال به نگارش درآمده بودند. البته من طرح قصه را خیلی دوست داشتم، اما ساختار متن ها را نمی پسندیدم. چون به عقیده من این متن ها جنبه اجرایی چندانی برای یك كار عروسكی و زنده نداشتند و بیشتر به فیلمنامه مناسب تولید انیمیشن شبیه بودند.»
وی در این باره كه اگر متن ها را دوست نداشت چرا اقدام به تولید آن كرده یادآور شد: «من در مجموع از این كار راضی ام و به هیچ وجه باعث شرمندگی یا خجالت من نیست. این متن ها دو سال پیش نوشته شده بودند و بر اساس صحبت های ابتدای كار قرار بود متن ها با نظر من بازنویسی و جایگزین شوند و من هم به این شرط كار را پذیرفتم. ولی متاسفانه هیچ كاری از سوی نویسندگان اثر انجام نشد. من از شادمهر راستین به عنوان نویسنده كار گله مندم.»
سعادت درباره انتخاب بازیگر و بازیگردانی «مومو و مومی» اعتقاد دارد: «با بودجه ای كه این سریال داشت، در روند تولید و قسمت های مختلف این مجموعه می بینید كه از بازیگران شناخته شده و خوبی به عنوان بازیگر مهمان استفاده شده و این مسئله به خاطر لطفی است كه این بازیگران به من داشتند و با اندك دستمزدی كه بیشتر جنبه هدیه داشت، حاضر به همكاری با من شدند. اما در مجموع وقتی سقف مشخصی از دستمزد را برای به كارگیری بازیگران در نظر می گیرند، هر بازیگری را نمی توان به كار دعوت كرد. هر چند كه من از بازی بازیگرانم در این سریال دفاع می كنم و بر این مسئله تاكید دارم كه اگر مشكلی در بازی آنها وجود دارد به این خاطر است كه من نتوانستم آنها را به خوبی هدایت كنم كه بخشی از آن به خاطر تجربه نخست من در كار با یك دوربین و تولید سریال زنده و عروسكی است.»
سعادت درباره طراحی صحنه و لباس مجموعه «مومو و مومی» هم گفت: «من كار رئالیستی كردم. یعنی اصرار داشتم كه همه چیز واقع گرا و برگرفته از زندگی امروز باشد. فانتزی در كار خود عروسك است، اما من سعی كردم همه چیز رنگ زندگی امروز را داشته باشد و به فانتزی چندان نزدیك نشود. طراحی صحنه و لباس نیز براساس واقعیت ها و كار كودك و شاد انتخاب شد.»
وی درباره دلیل اینكه در چند سال اخیر شاهد آثاری شاخص در عرصه كودك و نوجوان نبوده ایم، توضیح داد: «یكی از دلایلی كه باعث شد من طی چند سال گذشته كار عروسكی نكنم، این بود كه تهیه كنندگان تلویزیونی با بودجه ای اندك برای ساخت یك كار كودكانه تلاش می كنند و مدیران تلویزیون هم ترجیح می دهند كه این كار ارزان تمام شود. اما كار عروسكی ارزان نیست. بلكه تمامی هزینه را باید در این گونه آثار دوبرابر محاسبه كرد. چون عروسك فقط یك نفر نیست. یك تیم باعث ساخت و حركت عروسك می شوند. عروسك ساز، عروسك گردان، دستیار و صداپیشه مجموعه ای هستند كه به یك عروسك جان می بخشند و هر كدام از آنها نیازمند هزینه و بودجه است. اما كار عروسكی تبدیل به كاری ارزان، سریع و پیش پا افتاده شده است. در چند سال گذشته چه در زمینه آثار بزرگسالان و چه در خصوص آثار كودك و نوجوان برنامه ای وجود نداشته است كه سر ساعت مشخصی همه مردم را پای خود بنشاند و نظر آنها را به خود جلب كند. فقط در این سال ها در ماه مبارك رمضان شبكه های ۱ ، ۲ ، ۳ و ۵ سریال هایی تولید و پخش می كنند كه تا حدود زیادی مخاطبان را به خود مشغول می سازد. البته نمی گویم همیشه باید سریال ها به این شكل باشند، اما حداقل باید در طول سال چند سریال خوب كودكان و بزرگسالان عرضه شود كه نگاه عموم مخاطبین را به خود جلب كند.»
وی با اشاره به «مومو و مومی» گفت: «این سریال اثری به شدت بدون مونتاژ است. یعنی بیشترین بخش از آنچه ضبط شده را تدوین و پخش كرده ایم و كمتر زمانی بود كه ما از سریال دربیاوریم و در این خصوص دست و پای ما به شدت بسته بود. اگر زمان بیشتری داشتیم می توانستیم سریال را منسجم تر و بهتر تدوین و ارائه كنیم و كیفیت كار به مراتب بهتر بود. البته من پای این كار ایستاده ام و به هیچ وجه معتقد نیستم كه كار بدی است. ولی در مجموع اگر نگاه دیگری به سریال می شد بدون شك در تجربه بعدی من از نظر كیفی شرایط بهتر خواهد شد.»

منبع : روزنامه شرق