چهارشنبه, ۵ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 24 April, 2024
مجله ویستا

پروکاربازین - PROCARBAZINE HCL (Matulane)


  نام فارسى پروکاربازين
  نام انگليسى PROCARBAZINE HCL (Matulane)
  نام تجارى دارو Matulane, Natulan
  گروه دارويى آنتي‌نئوپلاستيک، آنتي‌متابوليت
  گروه شيميايى دارو مشتق هيدرالازين
  مكانيسم اثر عامل اختصاصى چرخه سولى که روى فازعه تقسيم سلولي، اثر مي‌کند و سنتز DNA، RNA، پروتئين را مهار مي‌کند، محل‌هاى اثر متعددى دارد: غير تاول‌زا.
  موارد مصرف لنفوم، بيمارى هوچکين، کانسرهاى مقاوم به ساير داروها.
  ميزان مصرف بيمارى هوچکين:
بالغين: خوراکى روزانه ۴ـ۲ mg/kg/day براى يک هفته؛ دوز نگهدارنده ۶ـ۴ mg/kg/day تا زماني‌که تعداد پلاکت‌ها و گلبول‌هاى سفيد پائين بيايد (WBC<۴۰۰/mm3 و mm3/۱۰۰،۰۰۰> پلاکت)؛ پس از بازگشت به حالت طبيعي؛ ۲ـ۱ mg/kg/day داده مي‌شود.
کودکان: خوراکى روزانه ۵۰mg/m2 به‌مدت ۷ روز، سپس ۱۰۰mg/m۲ تا زماني‌که پاسخ مناسب ايجاد شود، و لکوپنى و ترومبوسيتوپنى ايجاد شود؛ و پس از بازگشت مغز استخوان ۵۰mg/day به‌عنوان دوز نگهدارنده داده مي‌شود.
موارد منع مصرف: حساسيت مفرط، ترومبوسيتوپني، تضعيف مغز استخوان، مصرف الکل و غذاهاى حاوى تيرآمين، مصرف همزمان MAOI تا دو هفته پيش، مصرف آنتي‌دپرسان‌هاى سه حلقه‌اى تا يک هفته پيش.
  توضيحات دارو عوارض جانبي:
خوني: ترومبوسيتوپني، آنمي، لکوپني، کاهش رده ميلوئيد، افزايش ميل به خونريزي، پتشي، خارش، خون‌دماغ شدن.
گوارشي: تهوع، استفراغ، اسهال، بي‌اشتهائي، يبوست، خشکى دهان، استوماتيت.
چشم، گوش، حلق و بيني: خونريزى از چشم، نيستاگموس، ترس از نور، دوبيني.
پوستي: راش، خارش، درماتيت، آلوپسي، هرپس، هيپرپيگمانتاسيون.
دستگاه عصبى مرکزي: سردرد، سرگيجه، بي‌خوابي، توهم، سردرگمي، کوما، درد، تب، لرز، تعريق، کرختي.
تنفسي: سرفه، پنوموني.
عضلانى اسکلتي: درد مفاصل، درد عضلات.
ادرارى تناسلي: آزواسپرمي، توقف قاعدگي.
احتياطات: در بيمارى کليوي، بيمارى کبدي، راديوتراپى و شيمي‌درمانى تا يک‌ماه پيش، عفونت، ديابت قندي، حاملگى (در گروه D قرار دارد)، راديوتراپى بااحتياط مصرف شود.
فارماکوکينتيک: جذب گوارشي: کامل. اوج اثر: يک ساعت. انتشار: گسترده. تغليظ در کبد، کليه، ديواره روده و پوست. متابوليسم: کبدي. دفع: کليوى (نيمه عمر به يک ساعت).
تداخلات داروئي: داروهاى سداتيو و الکل باعث تشديد تضعيف CNS مي‌شود؛ مصرف همزمان افدرين، فنيل پروپانول آمين و MAOI باعث بروز هيپرپيرکسي، تشنج و بحران فشارخون مي‌شود.
ملاحظات پرستاري:
پيگيرى آزمايشگاهي:
ـ CBC، درصد گلبول‌هاى سفيد (DIff.)، شمارش پلاکت به‌طور هفتگي؛ در صورت افت WBC<4000> ـ مطالعات عملکرد کليوي: BUN، اسيداوريک سرم، کليرانس کراتينين ادرار، الکتروليت قبل و در زمان درمان.
ـ نسبت I&O، افت برون‌ده ادرارى به زير ۳۰ml/hr را گزارش کنيد.
ـ پيگيرى درجه حرارت هر ۴ ساع؛ تب ممکن است نشانگر شروع عفونت باشد.
ـ تست‌هاى عملکرد کبدى قبل و در زمان درمان: بيليروبين، ALT, AST, آلکالين فسفاتاز در صورت نياز به‌طور ماهيانه.
ـ تغييرات CNS: سردرگمي، کرختي، نوروپاتي، و در صورت بروز اين حالت مصرف دارو را متوقف کنيد.
توصيه‌ها:
ـ در دوزهاى منقسم و در زمان خواب مصرف شود تا تهوع و استفراغ به حداقل برسد.
ـ براى جلوگيرى از استفراغ ۶۰ـ۳۰ دقيقه قبل از مصرف دارو و ۱۰ـ۴ ساعت پس از درمان و به ضداستفراغ غيرفنوتيازينى استفاده کنيد.
ـ در موارد آنمي، ترانسفوزيون (دادن خون) انجام شود.
ـ براى علائم گوارشى از ضداسپاسم‌ها استفاده کنيد.
روش تهيه / تجويز:
ـ غذاهاى آبکى مصرف کنيد: آشاميدني‌هاى کربن‌دار، ژلاتين در صورت عدم وجود استفراغ و تهوع قابل مصرف هستند.
ـ در ظروف محکم و مقاوم به نور و در جاى خنک نگهدارى شود.
ارزيابى باليني:
مسموميت: گرگرفتگى صورت، خون‌دماغ‌شدن، افزايش pro-time، ترومبوسيتوپني، در صورت بروز اين حالات مصرف دارو را متوقف کنيد.
خونريزي: هماچوري، گاياک مدفوع، کبودى و پتشي، مخاط و منافذ هر ۸ ساعت.
ليست غذائي: غذائى که دوست دارد و غذائى که دوست ندارد.
تأثير دارو بر وضعيت بدن فرد، و در مورد احساس مريض در مورد اين تغييرات بحث کنيد.
التهاب مخاط و ترک‌برداشتن پوست.
زردى پوست، ملتحمه، ادرار تيره، مدفوع خاک‌رسي، خارش پوست، درد شکم، تب، اسهال.
حفره دهان هر ۶ ساعت از جهت خشکي، زخم‌هاى سطحى و عمقي، لکه‌هاى سفيد، درد حفره دهان، خونريزى و بلع دشوار.
آلکالوز، در موارد وجود استفراغ شديد.
علائم گوارشي: تکرر اجابت مزاج، دل‌پيچه.
اسيدوز، و علائم دهيدراتاسيون: تنفس سريع، تورگور ضعيف پوستي، کاهش برون‌ده ادراري، خشکى پوست، ضعف و بي‌قرارى.
آموزش به بيمار و خانواده:
ـ تا هرگونه عارضه يا شکايتى که دارند به پزشک يا پرستار گزارش کنند: سرفه، تنفس کوتاه، تب و لرز، گلودرد، خونريزي، کبودي، استفراغ خوني، مدفوع سياه قيري.
ـ که موها ممکن است در زمان درمان بريزند و استفاده از موى مصنوعى يا کلاه‌گيس باعث مي‌شود که مريض احساس بهترى داشته باشد؛ به مريض گفته شود که موى جديد از لحاظ رنگ و ساختمان متفاوت با موهاى قبلى است.
ـ که از مصرف غذاهاى خام و داغ و حاوى اسيدسيتريک خوددارى کند.
ـ تا هرگونه خونريزي، لکه‌هاى سفيد، زخم دهانى را به پزشک گزارش دهند؛ به مريض گفته شودکه هرروز دهان خود را معاينه کند.
ـ به‌خاطر امکان بروز گيجى از رانندگى يا ساير کارهائى که مستلزم هوشيارى هستند، خوددارى کند.
ـ که در زمان درمان از روش‌هاى جلوگيرى از حاملگى استفاده کنند.
ـ از مصرف الکل، غذاهاى حاوى تيرامين و داروهاى سرماخوردگي، تب‌يونجه، يا فرآورده‌هاى مورد استفاده براى کاهش وزن به‌خاطر امکان ايجاد تداخلات شديد داروئى امتناع شود.
ـ در صورت کاهش گرانولوسيت‌ها از حضور در جاهاى شلوغ يا تماس با افراد آلوده خوددارى شود.


همچنین مشاهده کنید