دوشنبه, ۳۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 20 May, 2024
مجله ویستا
اصول کلاسیک مدیریت
صاحبنظران علوم ادارى و مديريت، از ديدگاههاى متفاوتي، به تعريف مديريت پرداختهاند. در خصوص حدود وظايف و مسئوليتهاى مديران نيز، نقطه نظرات گوناگونى ابراز شده است. |
در تعريف وظيفهاى مديريت و در جمعبندى کلى در اين خصوص، لوتر گيلوليک يکى از صاحبنظران علوم اداري، هفت وظيفه عمده مديران را به قرار ذيل بيان مىدارد: |
۱. برنامهريزي. |
۲. سازماندهي. |
۳. کارگزيني. |
۴. هدايت و رهبري. |
۵. هماهنگي. |
۶. گزارشدهي. |
۷. بودجهريزي. |
گيوليک وظايف هفتگانه فوق را مانند ساير امور سازمان قابل تقسيم مىداند. |
هنرى فايول، وظايف پنجگانهاى براى مديران به قرار ذيل مشخص مىکند: |
- برنامهريزي، سازماندهي، هدايت، کنترل و هماهنگي. |
عدهاى از اساتيد مديريت، ايجاد انگيزه و نوآورى را دو وظيفه اساسى مديريت مىپندارند. برخى نيز امورى نظير برنامهريزي، کنترل، هماهنگى و ايجاد انگيزه را چهار وظيفه مهم مديران مىدانند. |
هنرى فايول و لوتر گيوليک و عدهاى ديگر از متفکرين علوم ادارى و مديريت کوشيدهاند، مفاهيم و اصول مشخصى را در رابطه با مقولات سازمان و مديريت، ارائه دهند که بر پايه آنها بتوان، بهصورتى قانونمندى و دقيق و برطبق قواعد معينى امور مربوط به سازمان و مديريت را تبيين و تحليل نمود. اين اصول تحت عنوان 'اصول کلاسيک سازمان و مديريت' شهرت يافتهاند. |
اصول کلاسيک سازمان و مديريت را مىتوان به قرار ذيل و بهطور خلاصه بيان نمود: |
۱. اصل وحدت مديريت يا وحدت مسير کار سازمان عبارت است از تمرکز هر گروه از فعاليتهاى سازمان که هدف يگانهاى را دنبال مىکند؛ در يک طرح و زيرنظر يک رئيس يا مسئول. |
۲. اصل وحدت فرماندهي، که بيانگر ضرورت سلسله مراتب در سازمان و تبعيت هر کارمند از يک رئيس مافوق مىباشد. |
۳. اصل سلسله مراتب سازمانى که حدود اختيارات و ارتباطات زنجيرهاى واحدهاى مختلف (شاغلين پستها و مشاغل گوناگون سازمان در کل هرم سازماني) را روشن مىنمايد. |
اصول وحدت فرماندهى و سلسله مراتب، شرايط لازم بهمنظور ايجاد هماهنگى و تعيين حدود مسئوليت و اختيارات کارکنان سازمان را فراهم نموده و اتخاذ تصميمات ضرورى را ممکن مىسازند. |
۴. اصل تقسيم کار يا تخصص که مشاغل مختلف سازمان را از نظر نوع و ماهيت وظايف از يکديگر متمايز مىنمايد. با رشد و ترقى علوم و تکنولوژى و نفوذ آن در عرصههاى مخلتف فعاليتهاى سازمانها، اصل تخصص امرى اجتنابناپذير است. |
۵. اصل اختيار و مسئوليت که يکى از اصول اساسى در سازمان است بدين معنى که ضرورتاً بايد بين حدود مسئوليت کارکنان و اختيارات تفويضى به آنان هماهنگى و تناسب منطقى وجود داشته باشد. پاسخگوئى در برابر مافوق در حدود اختيارات تفويضى مىباشد، ليکن مسئوليت قابل تفويض نيست. بدين عبارت که اگر مقامي، بخشى از اختيارات خود را به ديگرى تفويض نمايد، ناقض مسئوليت وى نبوده و مسئوليت مقام موردنظر را لوث نکرده و سلب نمىنمايد. |
۶. اصل تعادل که در رابطه با اهداف و نوع فعاليت سازمان، بهصورت متمرکز يا غير متمرکز انجام گرفتن عمليات سازمان (که مطلوبترين وضعيت متعادل را بهوجود آورد) مطرح مىباشد. |
۷. اصل انعطافپذيرى در وضع مقررات و روشهاى انجام کار در سازمان، بهنحوى که قابليت تطبيق با شرايط متغير اجتماعي، اقتصادى و فرهنگى حاصل گردد. |
۸. اصل حيطه نظارت که به توان انسان در سرپرستى و نظارت بر کار تعداد معينى از افراد بستگى پيدا مىکند. |
۹. اصل کارآئى که نمايانگر مطلوبترين و بهينهترين وضعيت عمليات سازمان است تا با صرف منابع مختلف (نظير منابع مالي، فيزيکى و منابع انساني) بتوان بهترين نتيجه را عايد سازمان نمود و در عين حال رضايت کارکنان حاصل و نيازمندىهاى مادى و معنوى آن برآورده شود. |
اصول يادشده که نظرگاه صاحبنظران کلاسيک علم مديريت را بازتاب مىدهند، گرچه امروزه نيز از اعتبار برخوردار هستند، ليکن اشاره به اين امر ضرورى است که به دليل محدوديت ديد کلاسيکهاى مديريت (نظير تيلور، فايول، گيوليک و...) به امور و پديدههاى اجتماعى از جمله به مقولات سازمان و مديريت، انسان را عنصرى اقتصادى پنداشتن و کلى و عمومى دانستن اصول فوقالذکر و قابل تعميم دادن آن به همه سازمانها در همه مکانها، نظريات و آراء ايشان داراى نواقص و نارسائىهاى جدى است. نتايج بهدست آمده از علوم مختلف بهويژه روانشناسى صنعتى و جامعهشناسى و بهويژه شکلگيرى تفکر سيستمى و کارآيى آن در تحليل دقيقتر ويژگىهاى سازمانهاى اجتماعى و فرآيند مديريت بهعنوان مقولهاى اجتماعي، غيرعلمى بودن، بسيارى از نظريات مکتب کلاسيک مديريت را بيش از پيش مشهود ساخت. |
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور سیدابراهیم رئیسی رئیسی بالگرد ابراهیم رئیسی ایران سقوط بالگرد رئیسی سقوط بالگرد دولت سیزدهم مجلس شورای اسلامی دولت
هلال احمر پلیس فراجا سیل تهران هواشناسی مشهد سیل مشهد بارش باران سلامت آموزش و پرورش وزارت آموزش و پرورش
بورس بازار سرمایه سازمان هواشناسی خودرو قیمت دلار یارانه دلار قیمت خودرو حقوق بازنشستگان ایران خودرو بازار خودرو قیمت طلا
سینمای ایران سینما نمایشگاه کتاب زری خوشکام علی حاتمی تلویزیون کتاب فیلم نمایشگاه کتاب تهران
دانشگاه تهران
روسیه رژیم صهیونیستی ولادیمیر پوتین غزه اسرائیل فلسطین آمریکا جنگ غزه حماس چین اوکراین نوار غزه
فوتبال پرسپولیس استقلال لیگ برتر انگلیس لیگ برتر منچسترسیتی لیگ برتر ایران فدراسیون فوتبال بازی تراکتور بارسلونا باشگاه پرسپولیس
سامسونگ ناسا گوگل هوش مصنوعی هواپیما اپل تبلیغات نمایشگاه ایران هلث آیفون
سرطان رژیم غذایی سازمان غذا و دارو استرس کاهش وزن مغز انسان ویتامین دیابت سکته