بهداشت بیماران قلبی(۲)

در مورد ازدواج و آبستني، مشورت با پزشک معالج قبل از تصميم‌گيرى به ازدواج و آبستنى بيماران قلبى از ضروريات امر بوده و همه مسائل قبلاً بايد پيش‌بينى گردند تا بتوان تصميمات لازم را تحت نظر پزشک به‌ موقع انجام داد.

تصميمات پزشک معالج براى ازدواج مرد يا دختر جوانى که به بيمارى قلبى مبتلا هستند مسلماً متفاوت خواهد بود. در مورد مرد جوان عدم تجويز محدودتر بوده مگر داشتن يک عارضه بسيار شديد قلبى که مى‌تواند گواهى ازدواج را ممنوع سازد. در موارد ديگر از نظر اخلاقى بايد ضعف جسمانى مرد به اطلاع نامزد وى برسد. پزشک موانع و واکنش‌هاى فيزيولوژيکى در روابط جنسى را نيز بايد بيان کند.

در مورد ازدواج دخترى که مبتلا به عوارض قلبى است امکان مادر شدن بر همه مسائل غلبه مى‌کند. در صورت داشتن نارسايى قلبى شديد به علت عوارض مادرزادى و روماتيسم قلبى که در حال پيشرفت تدريجى است ازدواج مجاز نمى‌باشد. چنان‌چه بتوان با اعمال جراحي، آسيب‌هاى قلبى را معالجه و مداوا نمود و يا با پيشگيرى از آبستني، خطرات احتمالى را برطرف ساخت، ممکن است اجازه ازدواج به برخى از بيماران قلبى داده شود. ضمناً در صورتى که آسيب‌هاى قلبى بدون عوارض شديد و قابل تحمل باشد اجازهٔ باردار شدن نيز با تشخيص پزشک در برخى مواقع داده خوادهد شد. در اين حالت باردار شدن مکرر به‌طور کلى مجاز نبوده ولو اينکه اولين زايمان به خوبى انجام گرفته باشد.

در خصوص روابط جنسى نيز، روش هر چه طبيعى‌تر و کمتر خستگى‌آور باشد اجباراً بايد اعمال گردد. بديهى است تعداد اين روابط هر چه بيشتر کنترل گردد بهتر خواهد بود. ملال و غم و غصه، بيشتر از يکنواخت بودن زندگى سرچشمه مى‌گيرد. در حقيقت مبارزه عليه اين يکنواختى که دشمن آب‌زيرکاه است و تيشه به ريشه آدم مى‌زند، همان استفاده از فرصت‌هاى بى‌کارى مى‌باشد. هر کس مى‌تواند با امکاناتى که در اختيار دارد و تابع قواعد خاصى نيست اين يک‌نواختى را عوض نمايد مشروط بر آنکه باعث خسته شدن قلب نگردد. تلويزيون را مى‌توان بهترين يا بدترين سرگرمى‌ها دانست. از تماشاى فيلم‌هاى طولانى و هيجان‌آور بايد خوددارى نمود. برنامه‌هاى راديويى نيز به‌شرط آنکه آرام و متنوع بوده و طولانى نباشد سرگرمى خوبى خواهد بود. به‌طور کلى اگر بيمار قلبى کتاب‌خانه خوبى در اختيار نداشته باشد و يا علاقه چندانى به مطالعه نداشته باشد بهترين سرگرمى استفاده زا برنامه‌هاى راديو و تلويزيون در حد معقول مى‌باشد.

در مورد ورزش، ورزش انفرادى به صورت نرمش براى بعضى از بيماران قلبى که جوان هستند و عوارض بيمارى آنها ساکت شده و جراحت التيام يافته يا عارضه ثابتى دارند با اجازه و انتخاب نوع ورزش به‌وسيله پزشک و تحت نظر او مجاز خواهد بود. در حالت کلي، پياده‌روى در هواى آزاد از بهترين ورزش‌ها است که بايد به نسبت شرايط بيمارى مقدار آن را تعيين نمود. در مورد فعاليت حرفه‌اى نيز هر حرفه‌اى که مستلزم کوشش سخت و زياد بدنى باشد براى بيماران قلبى به هيچ‌وجه مجاز نمى‌باشد حتى اگر بيمار در حال بهبود نسبى بوده و عوارض قلبى تحمل‌آور شده باشد. در صورتى که آسيب‌هاى قلبى شديد نبوده و پيشرو نباشد، انجام کارهاى دستى متوسط و خفيف مانعى ندارد. در اين حالت نيز از انجام کارهايى که مستلزم قرار گرفتن در معرض گرما و سرماى زياد به مدت طولانى است و يا کار در محيط‌هاى آلوده و مسموم‌کننده و کارهايى که امکان بحران‌هاى قلبى و التهابات همراه داشته باشد بايد خوددارى نمود.

استفاده از تعطيلات در موقع فراغت روز به‌روز اهميت بيشترى پيدا مى‌کند اين تمايل تنها براى گردش و استراحت نيست بلکه يک امر روانى است که در اثر تحولات اجتماعى و فرار از زندگى روزمره و يک‌نواختى احساس مى‌شود ولى به‌خاطر داشته باشيد که مسافرت‌هاى پيش‌بينى نشده، طولانى و دسته‌جمعى براى بيماران قلبى منطقى نبوده و در ساير موارد نيز بهتر است قبل از هر گونه مسافرت با پزشک معالج مشورت گردد. برخى از بيماران قلبى مايل هستند با وسيله نقليه‌اى که خود رانندگى آن را به‌عهده دارند مسافرت نمايند. در اين حالت نيز نکات لازم را ياد‌آور مى‌شويم: هر بيمار قلبى که يک يا چندين مرتبه به حالت بيهوشى دچار شده از رانندگى به‌طور کلى معاف است. هر بيمار قلبى که به کمترين کوشش و تقلا دچار تنگى‌ نفس شده و پاهاى او ورم نموده و قطعاً بايد در استراحت کامل باشد، رانندگى از نظر خودش و ديگران خطرناک است. بعد از يک انفارکتوس عضله قلب کمتر از ۶ ماه حتى اگر بيمار احساس هيچ نوع ناراحتى نکند باز رانندگى مجاز نمى‌باشد. مبتلايان به آنژين سينه يا بحران‌هاى پى‌در پى اجازه رانندگى ندارند. ضمناً بحران‌هايى که به دنبال تشويش و هيجان پيدا مى‌شود، نقص و مانع مهمى براى رانندگى است. به‌طور کلى اخذ هر نوع تصميم با پزشک معالج است و بيمار بايد تسليم نظرات پزشک گردد.

آن‌دسته از بيماران قلبى هم که در گروه ممنوع‌شدگان نيستند بايد از سرعت زياد بپرهيزند و با در نظر گرفتن حال مزاجى و وضع جاده‌ها، حداکثر پس از ۲۰۰ کيلومتر رانندگى در هر نوبت استراحتى نيز داشته باشند. در مورد رانندگى در داخل شهرها، چنان‌چه مى‌دانيم از رانندگى در جاده‌هاى بيرون شهر بسيار خسته‌کننده‌تر است چون دلايل عصبانى شدن و درگيرى‌ها در شهر زياد است ولى چون استفاده از وسائط نقليه عمومى اغلب موجب اتلاف وقت مى‌شود ناچار رانندگى در شهرها چنان‌چه در ساعاتى که خيابان‌ها خلوت‌تر و ترافيک فشرده نيست انجام گيرد مسئله‌اى نخواهد بود.

بيماران قلبى بايد فقط به راندن ماشين اکتفا کرده و هرگز در صدد نباشند پنچرى را بگيرند يا چرخ ماشين را عوض نمايند يا ماشين خاموش شده را هل دهند. براى اين‌گونه مسائل بايد از ديگران کمک گرفت.

بيماران قلبى هميشه بايد به امکان بروز حوادث نيز بى‌انديشند. در اين مورد بهتر است کارت شناسايى خود را با ذکر بيماري، گروه خون، معالجات انجام گرفته، نام و آدرس پزشک معالج همواره با خود داشته و در صورت بروز تصادف، خونسردى خود را حفظ نمايند. در صورت بروز ناراحتي، بلافاصله دارويى را که پزشک براى اين‌گونه مواقع تجويز نموده بخورند و چه بهتر که نسخهٔ اين داروها و دستورات آنها در کتابچهٔ بهداشتى که همراه دارند منعکس شده باشد. بالاخره نکته ديگرى که لازم به ياد‌آورى است دستورات دارويى و مراقبت‌هاى پزشکى است. بدين جهت، توجه بيماران قلبى را به لزوم محترم شمردن دستورات پزشکى جلب مى‌کنيم و خطرات ناشى از مصرف خودسرانه هر نوع دارو را به هنگام ناراحتى هشدار مى‌دهيم.