امکان جلوگيرى کامل از شيوع يا انتقال بيمارى به مزرعه وجود ندارد. رعايت بهداشت يک عمليات مداوم در چند جبهه مىباشد. در اين بخش تعدادى از شاخصهاى بهداشتيى شرح داده مىشوند:
|
|
|
|
ضدعفونى به تنهائى کافى نيست
|
|
مهمترين جزء بهداشت، تميزسازى مىباشد. حتى مؤثرترين ضدعفونى به تنهائى نمىتواند به جنگ عوامل بيمارىزائى برود که در زير لايهاى از کثافات پنهان شدهاند. بنابراين به يادداشته باشيد که:
|
|
بهداشت = تميزسازى + ضدعفونى کردن
|
|
مواد ضدعفونى و تميزکننده بايد با يکديگر سازگار باشند که در اين زمينه به اطلاعات سازنده بايد رجوع کرد.
|
|
|
مهمترين مسئله بهداشت تخمها و جوجهها است
|
|
هنگام دستکارى تخمها، بهمنظور جلوگيرى از انتقال آلودگى از تخمى به تخم ديگر بايد دستها ضدعفونى شده يا از دستکش پلاستيکى يکبار مصرف استفاده شود. بايستى توجه داشته باشيد که آلودگى مىتواند بهطور مستقيم هم از تخمى به تخم ديگر انتقال يابد.
|
|
سالن جوجهکشي، ستر، هچر و پنگاه جوجهها بايستى بهطور مدام ضدعفونى گردند. به هنگام آلودگى قارچي، بايستى عمل دود دادن انجام گيرد.
|
|
|
جايگاههاى جداسازى (Isolaton) و قرنطينه (Quarantine)
|
|
اين مکانها بايستى کلاً از بقيه مزرعه جدا باشند. بهتر است قرنطينه با فاصله زياد و خارج از مزرعه پرورشى باشد.
|
|
- پرندههاى تازه وارد بايستى به مدت ۶ هفته در قرنطينه نگهدارى شوند.
|
|
- پرندگان کسل و بيمار بايستى از گله جدا شوند. اين پرندگان نبايستى تنها بمانند و حداقل با يک پرنده ديگر نگهدارى شوند.
|
|
|
کارکنان بايستى يک برنامهٔ معمول سرکشى بهصورت حرکت از قسمت جوانتر به طرف بالغين و نيز از پرندگان سالم به طرف پرندگان مريض را رعايت نمايند. براى مثال:
|
|
اتاق انکوباتور -> جوجهها -> جوجههاى جوان -> جايگاههاى قرنطينه -> جايگاههاى جداساخته
|
|
|
اين حوضچهها بايستى در محلهاى زير قرار گيرند:
|
|
- محل ورود به اتاق جوجهکشى.
|
|
- محل ورود به جايگاه جوجهها.
|
|
- محل ورود به قرنطينه و محل خروج از آن.
|
|
- محل ورودى به جايگاههاى جداساخته و محل خروج از آن.
|
|
|
مدفوع بايستى تا حد امکان از جايگاههاى جوجه برداشته شود. مدفوع بايستى توسط دامپزشک يا آزمايشگاه بهطور دورهاى بررسى گردد تا امکان تشخيص زودهنگام بيمارها فراهم آيد.
|
|
|
بايستى از انتقال بيمارى بههر طريق ممانعت به عمل آيد. ناقلين بالقوه بيمارىها عبارت هستند از:
|
|
- هواى تهويه شده آلوده:
|
هوادهها بايستى در ارتفاع بالاتر از هواکشها قرار گرفته و به فيلتر مجهز شوند.
|
|
- آب آشاميدنى گرم و مانده:
|
آب آشاميدنى بايستى حداقل يکبار در روز و براى جوجهها سه بار در روز تعويض گردد.
|
|
چنانچه آب آشاميدنى مستعد آلودگى باشد بايستى چندين بار در روز تعويض شده و آبخورىها برداشته يا بلافاصله بعد از آن خالى گردد.
|
|
- غذاى مانده:
|
غذاى اضافى جوجهها بايستى قبل از پرکردن مجدد دانخورىها کاملاً تخليه و تميز گردد. بهدليل خطر آسپرژيلوز، غذاهاى کهنه و گرد و غباردار را نبايد در همان اتاق نگهدارى تخم و جوجه انبار نمود.
|
|
- سگ و گربه:
|
سلامت حيوانات دستآموز (بهخصوص از نظر انگلهاى داخلى و خارجي) بايستى به دقت کنترل شود تا از انتقال بيمارىها جلوگيرى گردد. جوجهها و شترمرغهاى جوان بايستى به حضور سگ در مزرعه عادت داده شوند. به سگها از تولگى بايستى ياد داد که به شترمرغها پارس يا حمله نکنند. سگها نبايستى اجازه ورود به داخل جايگاههاى شترمرغ را داشته باشند. در انتخاب نوع سگ براى مزرعه شترمرغ بايد دقت نمود.
|
|
- جوندگان:
|
مبارزه با موش و موش صحرائى (بهعنوان ناقلين بالقوهٔ بيمارىها) در گلههاى پرورشي، بهخصوص در پائيز يک امر معمول مىباشد. سم بايستى بهطريقى به کار رود که براى شترمرغها ايجاد خطر ننمايد.
|
|
- ملاقاتکنندگان:
|
اگرچه مالکين خودپسند دوست دارند که ملاقاتکنندگان مزرعه آنها را تحسين نمايند ولى بايستى توجه داشت که ملاقاتکنندگان، بهخصوص خريداران متعلق به مزارع پرورشى ديگر، ناقلين بالقوهٔ بيمارىها هستند. مرغداران اين درس را مدتها پيش آموختهاند که گله خود را جدا و مجزّا نگه دارند. مشاهده و بررسى حيوانات در مراکز پرورشى يک بخش اساسى تجارت است، اما بايستى اين کار فقط در بعضى قسمتها و آن هم از طريق پنجرههائى که براى اين منظور احداث گرديده انجام گيرد.
|